01 03 2018

Wyższy Urząd Górniczy

Departament

Warunków Pracy i Szkolenia

Katowice, dnia 6 kwietnia 2018r.

INFORMACJA Nr 19/2018/EW

o wyrzucie nieznanego gazu i skał, spowodowanym robotami strzałowymi, do którego doszło w dniu 1 marca 2018 r., w przodkach przecinki P-90 z upadowej Up. D-0a/1 oraz upadowej Up.D‑0a/1, drążonych przez firmę PUGiB BUD Sp. z o.o. w KGHM POLSKA MIEDŹ SA O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” w Kaźmierzowie.

Do wyrzutu nieznanego gazu i skał doszło w rejonie wykonywanych komór lokowania kamienia z upadowej D-1, w obrębie wiązki upadowych D-1÷D-4, drążonej przez firmę PUGiB BUD Sp. z o.o. z siedzibą w Częstochowie w granicach OG „Sieroszowice”.

W rejonie zdarzenia złoże, zalegające na głębokości ok. 1180 m ppt., występuje w dolnej części serii skał węglanowych cechsztynu (dolomity i łupki) i w stropowej części czerwonego spągowca (piaskowce szare). Średnia miąższość serii złożowej wynosi 2,30 m (0,7÷1,6 m). Złoże o rozciągłości NW-SE zapada pod kątem średnio 4° w kierunku NE; lokalnie upady przekraczają wartości średnie. Stropy wyrobisk górniczych prowadzone były w dolomicie wapnistym lub po podzielności dolomit smugowany/dolomit wapnisty. W interwale 0-2 m nad stropem wyrobisk występują dolomity wapniste, zwięzłe o wyraźnej podzielności ławicowej, powyżej dolomity wapniste o budowie płytowej, lokalnie kawerniste i porowate o zmiennej zwięzłości, od bardzo silnie zwięzłych do słabo zwięzłych. Łączna miąższość serii węglanowej wynosi do 8 do 14 metrów (średnio 8-9m). Opisywany rejon jest słabo zaangażowany tektonicznie. W obrębie wiązki chodników D nie stwierdzono występowania uskoków; lokalnie w rejonie przecinek 89 i 92 zaznacza się wzrost upadu stropu piaskowca do kilkunastu stopni. W dolomitach występują mniej lub bardziej liczne spękania pionowe i skośne, o głównych kierunkach NW-SE oraz NE-SW o kątach upadu od 40 do 90^o.

Wysokość wyrobisk zawierała się od 2,9 do 3,2 m (dobierana w zależności od lokalnych warunków przez KDG), szerokość przy stropie wynosiła od 6,2 do 6,5 m. Strop wyrobisk zabezpieczany był obudową kotwową wklejaną o długości żerdzi 1,6 m w siatce kotwienia 1,5mx 1,5m. Złoże w rejonie wykonywanych komór lokowania kamienia z upadowej D-1 zostało zaliczone do pierwszego stopnia zagrożenia tąpaniami i pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Dla robót przygotowawczych opracowany był: „Projekt Techniczny Drążenia Wyrobisk Przygotowawczych Rejony: SI-XII, SI-XIII, GL-I Pola: SI-XII/1F, SI-XIII/1F, GL-I/1F” ze stycznia 2017 r., „ Technologie drążenia chodników D-1÷D-4 w O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” ze stycznia 2017 r. wraz z aktualizacjami, zatwierdzonymi przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego.

W związku z niebezpiecznym zdarzeniem z lipca 2017 r., polegającym na wysypaniu się do wyrobiska blaszkowatego materiału skalnego i odsłonięciu kawerny w stropie przecinki 94 pomiędzy upadowymi D-1 i D-2, KRZG na podstawie opinii Kopalnianego Zespołu do Spraw Rozpoznawania i Zwalczania zagrożenia Gazowego i Wyrzutami gazów i skał, wprowadził dodatkowe rygory prowadzenia robót rozpoznawczych i profilaktycznych w tym rejonie. Wprowadzone rygory były stosowane, a wiercenia rozpoznawcze nie wykazały wzrostu zagrożenia gazogeodynamicznego w strefie prowadzonych robót.

W dniu 1.03.2018 r. na początku zmiany III WSP, podczas kontroli robót strzałowych wykonanych po zmianie II przez firmę PUGiB BUD w obrębie wiązki upadowych D-1÷D-4 (odpalono sześć przodków) osoby dozoru stwierdziły zwiększoną ilość urobku w przecince 90, drążonej z upadowej Up. D-0a/1 w kierunku upadowej Up. D-0b/1. Poinformowany KRZG O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” wstrzymał ruch w obrębie przodków drążonych z upadowej D‑0a/1, powiadomił telefonicznie Dyrektora OUG we Wrocławiu o nietypowym zdarzeniu i polecił służbom kopalnianym zbadanie miejsca nagromadzenia urobku na zmianie I w dniu 02.03.2018 r. Około godziny 14³⁰ poinformował pisemnie Dyrektora OUG we Wrocławiu o wypełnieniu urobkiem około 23 mb przecinki 90 z D-0a/1 i wstrzymaniu ruchu w tym rejonie do zmiany I w dniu 05.03.2018 r.

Dyrektor OUG we Wrocławiu przeprowadził oględziny miejsca zdarzenia w dniu 02.03.2018 r. na zmianie III. Podczas oględzin organ potwierdził nagromadzenie drobnego urobku w przecince 90 i udokumentował fotograficznie stan wyrobiska. Wg wstępnej oceny służb kopalni masa nagromadzonego urobku wynosiła około 520 ton, a w ocenie organu jego struktura wskazywała na oddziaływania gazogeodynamiczne.

Po przeprowadzonych oględzinach, Dyrektor OUG we Wrocławiu wydał decyzję wstrzymującą ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Polkowice-Sieroszowice w części dotyczącej drążenia przodków z upadowej D-1 w kierunku północno-zachodnim, od wysokości przecinki 89, do czasu:

szczegółowego udokumentowania fotograficznego, geologicznego i mierniczego miejsca zdarzenia oraz pobrania prób skał do zbadania ich gazonośności,
ustalenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego zakresu i zasad dodatkowego rozpoznania budowy geologicznej górotworu w strefie drążenia wyrobisk do lokowania kamienia z upadowej D-1, od przecinki 89,
bezpiecznego usunięcia zalegających mas skalnych oraz skontrolowania i zabezpieczenia odsłoniętego stropu na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
przeprowadzenia oględzin odsłoniętych strzelonych przodków lub ewentualnych kawern przez Dyrektora OUG we Wrocławiu, który ustali charakter zdarzenia.

W dniu 21.03.2018r. organ, po spełnieniu warunków powyższej decyzji, dokonał ponownych oględzin miejsca zdarzenia niebezpiecznego, podczas których stwierdził:

Z wyrobisk częściowo został usunięty materiał skalny (pochodzący z wyrzutu i urobiony robotami strzałowymi). Niewybrana część materiału skalnego układała się w pryzmę o naturalnym kącie stoku, której górna powierzchnia utworzyła prześwit do stropu upadowej. W miejscu prześwitu, strop był zabezpieczony obudową podstawową i możliwy był wgląd do dalszej części wyrobiska. W dalszej części upadowej, widoczna była kawerna sięgającą do spągu anhydrytu tj. na wysokość ok. 7 m. Kawerna rozciągała się również na lewo i na prawo od osi upadowej. Z miejsca dokonywania oględzin nie był widoczny poziomy zasięg kawerny.

Na podstawie przeprowadzonych oględzin, zjawisko zakwalifikowano jako wyrzut nieznanego gazu i skał z pułapki gazowej, zlokalizowanej pomiędzy stropem wyrobiska a spągiem anhydrytu, sprowokowany robotami strzałowymi.

Nie zachodziła potrzeba wydania decyzji dyrektora OUG.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.