05.08.2008

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-14/gem-23/2008

Katowice, dnia 12.08.2008 r.

I N F O R M A C J A Nr 14/2008 śm./EW

w sprawie wypadku śmiertelnego, zaistniałego w dniu 5.08.2008 r., około godz. 17²¹ w Południowym Koncernie Węglowym S.A. Zakład Górniczy Janina w Libiążu, któremu uległ górnik oddziału G-I, lat 48, pracujący w górnictwie 22 lata.

Wypadek zaistniał w oddziale G-I w pochylni K-478, tj. w wyrobisku przyścianowym ściany 131 w pokładzie 119/2, na poziomie 350 m. Parametry pochylni K-478 były następujące: wysokość 3,5 m, szerokość 4,5 m, nachylenie podłużne do 10°.

Ściana nr 131 wyposażona była w 123 sekcje obudowy zmechanizowanej typu Glinik-12/25 POz, kombajn ścianowy typu JOY 4LS8, przenośnik zgrzebłowy ścianowy typu JOY AFC z przesypem bocznym. Urobek ze ściany transportowany był przenośnikiem zgrzebłowym typu Grot-850 o długości ok. 50,0 m zabudowanym w pochylni K-478. Stacja zwrotna przenośnika podścianowego była trwale zintegrowana z konstrukcją nośną napędu przenośnika ścianowego. Na trasie przenośnika podścianowego, w odległości około 10,0m od napędu przenośnika ścianowego, zabudowana była kruszarka typu Scorpion 1800P. Trasa przenośnika przed i za kruszarką była całkowicie osłonięta w formie tzw. „tunelu”. Na wlocie do tunelu, od strony podawanego urobku zabudowana była tzw. wychylna „bramka”, wykonana z blachy o pełnym przekroju, zabezpieczająca trasę na całej szerokości przenośnika, której dolna krawędź znajdowała się na wysokości 0,53 m od zgrzebeł. Bramka połączona była linką z wyłącznikiem bezpieczeństwa typu WB-1, zabudowanym w instalacji awaryjnego wyłączania kruszarki przenośnika podścianowego. Odległość bramki od osi wału kruszarki, wynosiła 7,7 m. Dodatkowo w tunelu nad trasą przenośnika, pod górną blachą osłony tunelu, podwieszona była również linka blokady, połączona z nadajnikiem blokady awaryjnego wyłączenia kruszarki i przenośnika. Ponadto w odległości 2,4 m przed wychylną bramką, na wysokości ok. 1,0 m, rozciągnięta była w poprzek trasy przenośnika podścianowego linka blokady, połączona z wyłącznikami blokad awaryjnego wyłączenia przenośnika. Napęd przenośnika ścianowego, trasa przenośnika podścianowego oraz kruszarka wraz z wychylną bramką bezpieczeństwa, oświetlone były pięcioma lampami typu OLR-1-36.

W bezpośrednim sąsiedztwie kruszarki, nad trasą przenośnika podścianowego zabudowane było przejście technologiczne wraz z poręczami. Przed przejściem zamontowany był sygnalizator świetlno-błyskowy, sygnalizujący uruchomienie kruszarki i przenośnika podścianowego. W czasie pracy tych urządzeń, zabudowany w tym miejscu transparent optyczny, informował o zakazie przejścia wzdłuż ociosu w kierunku ściany.

W dniu 5 sierpnia 2008 r. na zmianie II, trwajacej od godz. 12³⁰ do godz 20⁰⁰, sztygar zmianowy oddziału G-I skierował zespół 15 pracowników, do prowadzenia robót eksploatacyjnych w ścianie 131, w tym jednego do obsługi przenośnika ścianowego, którego stanowisko pracy zlokalizowane było w ścianie na wysokości sekcji nr 1.

Około godziny 17²⁰ górnik obsługujący przenośnik ścianowy, prawdopodobnie za pomocą wyłącznika awaryjnego wyłączył przenośnik w celu usunięcia zatoru z dużych kęsów węgla powstałego na trasie przenośnika ścianowego bezpośrednio przed wysypem na przenośnik podścianowy. Przenośnik podścianowy nie został wyłączony z ruchu. Następnie wszedł na przenośnik ścianowy (co jest niedozwolone przy ruchu przenośnika podścianowego) najprawdopodobniej w celu usunięcia zatoru lub przejścia na drugą stronę przenośnika. W trakcie przechodzenia przez przenośnik ścianowy pośliznąl się i upadł na będący w ruchu przenośnik podścianowy. W wyniku pochwycenia górnik został przemieszczony pod obracającym się bębnem kruszarki, doznając ciężkich obrażeń. Po zatrzymaniu przenośnika, udzieleniu pierwszej pomocy przez sanitariusza, przystąpiono do transportu poszkodowanego na noszach. Pierwszej pomocy medycznej udzielił lekarz w czasie transportu pod szyb. Po wytransportowaniu na powierzchnię poszkodowany został przewieziony do Szpitala Powiatowego w Chrzanowie o godz. 18⁵⁰, gdzie lekarz dyżurny stwierdził o godz 19¹⁸ zgon, określając jako przyczynę uraz wielonarządowy.

Przyczyną wypadku śmiertelnego było zmiażdżenie górnika przez kruszarkę, w następstwie wpadnięcia na trasę będącego w ruchu przenośnika podścianowego.

W związku z zaistniałym wypadkiem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach nakazał:
Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej eksploatacji przenośnika zgrzebłowego typu Grot - 850 zabudowanego w pochylni K-478 do czasu przeprowadzenia szczegółowej kontroli stanu technicznego, z uwzględnieniem prawidłowego działania zabezpieczeń ruchowych przenośnika.
Przed ponownym oddaniem do ruchu przenośnika wykonać odbiór techniczny przez komisję, w składzie ustalonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
Ponownie przeszkolić zespoły ścianowe oraz osoby dozoru nadzorujące prowadzenie ścian, w zakresie zasad bezpiecznego poruszania się załogi w rejonach skrzyżowań ścian z wyrobiskami przyścianowymi oraz zasad bezpiecznego usuwania zatorów węglowych w rejonie przesypów.
Z przyczynami i okolicznościami wypadku śmiertelnego zapoznać zainteresowanych pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.