08 05 2023

         Wyższy Urząd Górniczy
                 Departament
Warunków Pracy i Szkolenia                           Katowice, dnia 30 sierpnia 2023 r.

INFORMACJA Nr 20/2023/EW

o niebezpiecznym zdarzeniu w związku z wykonywaniem robót strzałowych - przemieszczenie odłamka skalnego poza strefę zagrożenia rozrzutem, zaistniałym w dniu 08.05.2023 r. około godziny 13³⁰ w Zakładzie Górniczym „Mucharz” należącym do przedsiębiorstwa Polski Kamień Naturalny Mucharz - Skawce sp. z o.o. 

Zakład Górniczy „Mucharz” eksploatuje piaskowiec systemem ścianowym i ścianowo-zabierkowym w wyrobisku stokowo-wgłębnym, pięcioma piętrami eksploatacyjnymi. Eksploatacja złoża prowadzona jest z użyciem materiałów wybuchowych.

W dniu 09.05.2023 r., około godziny 22⁵⁰, dyrektor OUG w Krakowie został poinformowany, e-mailem od osoby prywatnej, o niebezpiecznej sytuacji która miała miejsce 08.05.2023 r. na jej działce, w związku z prowadzonymi pracami w kamieniołomie pod adresem: Śleszowice 240. 

Z uwagi na to, że pod ww. adresem zlokalizowany jest Zakład Górniczy „Mucharz”, w dniu 10.05.2023 r. przeprowadzono oględziny w wyniku których ustalono, że w dniu 08.05.2023 r. około godziny 13³⁰ w Zakładzie Górniczym „Mucharz” wykonywano roboty strzałowe, metodą długich otworów strzałowych w południowo-wschodniej części obszaru górniczego „Mucharz I”,w obrębie IV poziomu o rzędnych +364 na +348 m npm, w III strefie wykonywania robót strzałowych, ustalonych przez rzeczoznawcę ds. ruchu zakładu górniczego. Miejsce upadku jednego odłamku skalnego o wymiarach ok. 10 x 14 cm, zostało wskazane przez właściciela posesji i znajdowało się w odległości około 413 metrów od miejsca wykonywania robót strzałowych i około 20 metrów od budynku mieszkalnego, znajdującego się ok. 10 metrów poza strefą rozrzutu. Odłamek skalny znajdował się poza ustaloną w obowiązującym planie ruchu strefą zagrożenia rozrzutem przekraczając ją o około 2,2 metra. Miejsce upadku odłamka skalnego znajdowało się poza granicami obszaru górniczego „Mucharz I”, w granicach terenu górniczego „Mucharz I”. W wyniku zdarzenia nikt nie został poszkodowany i nie uległ wypadkowi.

W dniu 08.05.2023 r. roboty strzałowe wykonywane były przez podmiot MAXAM Polskasp. z o.o. na podstawie „Dokumentacji strzałowej nr 1” zatwierdzonej przez KRZG. Zasięg oddziaływań od robót strzałowych został określony na podstawie ekspertyzy rzeczoznawcy „Instytut Górnictwa Odkrywkowego „Poltegor - Instytut” we Wrocławiu pt. „Badania oddziaływań od robót strzałowych i wyznaczenie dopuszczalnych wielkości ładunków MW w ZG Mucharz”.

W granicach strefy zagrożenia rozrzutem odłamków zlokalizowane były tylko obiekty będące własnością przedsiębiorcy. Całkowity ładunek odpalony w serii wynosił 1500 kg w 25 otworach o długości 14,5 m przy średniej wysokości ściany 14 m. Dopuszczalna wielkość ładunku całkowitego w III strefie strzelania została określona w dokumentacji strzałowej nr 1 i wynosiła 2500 kg. Otwory rozmieszczone były w dwóch szeregach o średnim zabiorze 3,5 m, odległości między otworami 3,5 m, a między szeregami 3,0 m., długość przybitki wynosiła 3.0 m, długość przesypki 1.0 m. Otwory strzałowe zostały odwiercone w dniach 4 i 5.05.2023 r. W otworach zastosowano ładunki  dzielone inicjowane od dołu zapalnikami nieelektrycznymi. 

W związku ze zgłoszonym niebezpiecznym zdarzeniem nie stwierdzono naruszenia obowiązujących przepisów.

Podjęte przez pracowników OUG w Krakowie czynności kontrolne nie wykazały nieprawidłowości podczas wykonywania robót strzałowych w odniesieniu do obowiązujących przepisów. Roboty strzałowe prowadzone były zgodnie z posiadanymi przez przedsiębiorcę ekspertyzami i dokumentacjami strzałowymi.

W wyniku przeprowadzonych oględzin Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Krakowie wstrzymał ruch Zakładu Górniczego „Mucharz” w części dotyczącej wykonywania robót strzałowych z poziomu IV, w rejonie południowo-wschodnim wyrobiska, w związku z prawdopodobnym zaistnieniem bezpośredniego zagrożenia dla bezpieczeństwa powszechnego spowodowanego rozrzutem odłamków skalnych poza wyznaczoną strefę rozrzutu od strony północnej wyrobiska, do czasu:

1. Przeprowadzenia inwentaryzacji mierniczej: odstrzelonych przodków, śladów i miejsc upadku odłamków skalnych zlokalizowanych w trakcie wizji w rejonie posesji właściciela zgłaszającego zdarzenie, ze szczególnym uwzględnieniem kąta rozrzutu odłamków.
2. Ponownego sprawdzenia prawidłowości przyjętych parametrów robót strzałowych przez uprawnionego rzeczoznawcę ds. ruchu zakładu górniczego w zakresie robót strzałowych wykonywanych w odkrywkowych zakładach górniczych, ze szczególnym uwzględnieniem budowy geologicznej złoża w strefach o obniżonej wytrzymałości (uskoki, spękania, strefy zwietrzenia itp.) oraz z wykonaniem sprawdzającego strzelania doświadczalnego.
3. Ustalenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego bezpiecznych zasad i rygorów prowadzenia robót strzałowych w przedmiotowym rejonie z uwzględnieniem wyników w/w sprawdzenia dokonanego przez rzeczoznawcę.
4. O wynikach przeprowadzonych powyższych czynności kontrolnych należy powiadomić Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Krakowie.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Krakowie.