09.03.2008

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 13.03.2008 r.

I N F O R M A C J A Nr 13/2008/EW

o pożarze endogenicznym, zaistniałym w dniu 9.03.2008 r. około godziny 23⁰⁵ w Południowym Koncernie Węglowym S.A. Zakładzie Górniczym Janina w Libiążu.

Pożar endogeniczny zaistniał w oddziale G-3, w zrobach zawałowych ściany 217 w pokładzie 118, w polu 34, na poziomie 350 m. Pokład 118 o grubości ok. 3,3 m, niemetanowy, nieskłonny do tąpań, zaliczony został do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i V grupy skłonności węgla do samozapalenia. Eksploatację pokładu 118 ścianą 217, wyposażoną w 160 sekcji obudowy zmechanizowanej typu FAZOS 18/37Poz-ZGE i 7 sekcji obudowy zmechanizowanej typu FAZOS 18/37Poz/BSN-ZGE, prowadzono od lipca 2007 r. systemem ścianowym poprzecznym z zawałem stropu z pozostawieniem w stropie ok. 0,3 m półki węglowej. Ściana 217, prowadzona pomiędzy chodnikiem 34-371 a chodnikiem 34-303, przewietrzana była obiegowym prądem powietrza systemem na „U”. W dniu 12.11.2007 r. postęp ściany 217 został wstrzymany w związku z wystąpieniem w polu jej wybiegu, w rejonie sekcji obudowy nr od 67 do 40, zaburzenia geologicznego w postaci uskoku o zrzucie do 6,0 m. Na tym odcinku nad sekcjami obudowy zmechanizowanej pozostawiono łatę węgla o grubości do 2,7 m. W związku z pogorszonymi warunkami stropowymi, pomiędzy sekcjami obudowy nr 70 do 50, wykonano obcinkę technologiczną, a w dniu 5.12.2007 r. wznowiono eksploatację ścianą 217.

Postęp ściany ponownie zatrzymano w dniu 9.01.2008 r. ze względu na występowanie pogorszonych warunków górniczo-geologicznych w rejonie uskoku. W okresie postępu ściany prowadzono prace profilaktyczne w rejonie strefy uskokowej polegające na wtłaczaniu materiałów antypirogenicznych w otwory wykonane nad sekcjami 85-69. Na końcowym odcinku ściany przy chodniku 34-371 wykonano korek z materiału mineralnego POROCEM oraz uszczelniono środkami chemicznymi przestrzeń pomiędzy sekcjami, a zrobami.

W dniu 9.03.2008 r. około godziny 23⁰⁰ w prądzie powietrza wypływającym ze ściany na czujniku ACO nr 6, zabudowanym w chodniku 34-303 w odległości ok. 700 m przed frontem ściany, stwierdzono występowanie tlenku węgla o stężeniu powyżej 26 ppm oraz pojawienie się dymów wypływających ze zrobów ściany. Około godz. 23⁰⁵ czujnik ten wykazał znaczny wzrost stężeń CO do ok. 197 ppm.

W strefie zagrożenia nie było zatrudnionych pracowników. Do ściany 217 skierowano dyżurujący zastęp ratowniczy, w celu rozpoznania przyczyny zadymienia i wzrostu zawartości CO. W czasie penetracji wyrobisk ratownicy zauważyli pojawienie się dymów wypływających ze zrobów ściany w rejonie sekcji 71-74.

Rozpoczęto akcję ratowniczą, której kierownictwo objął z-ca KRZG. Podjęto aktywne gaszenie miejsca pożaru poprzez wtłaczanie wody do otworów o średnicy ø 43 mm w rejonie sekcji 71, 73 i 80. Prace wykonywano z udziałem zastępów ratowniczych własnych kopalni oraz zastępów CSRG i OSRG w Jaworznie.

W czasie akcji prowadzono ciągłą kontrolę parametrów atmosfery z rejonu zagrożenia.

W dniu 10.03.2008 r. stan zagrożenia pożarowego poddany został analizie przez Kopalniany Zespół ds. Zagrożeń Wentylacyjno-Pożarowych w składzie poszerzonym o specjalistów. Zespół … pozytywnie ocenił podjęte działania.

W wyniku podawania wody ze środkami chemicznymi typu ANTYPIROFIX i ANTYPIROGEL pożar został aktywnie ugaszony w dniu 11.03.2008 r. Po penetracji oraz skontrolowaniu parametrów składu atmosfery w zagrożonym rejonie Kierownik Akcji o godzinie 7³⁰ podjął decyzję o jej zakończeniu.

Nadzór nad prowadzoną akcją pożarową sprawował Okręgowy Urząd Górniczy w Katowicach.

Prawdopodobną przyczyną pożaru endogenicznego, wg wstępnych ustaleń, było samozapalenie się węgla w zrobach zawałowych ściany 217 w pokładzie 118 w polu 34 na poziomie 350 m.

W dniu 11.03.2008 r. Okręgowy Urząd Górniczy w Katowicach dokonał oględzin rejonu prowadzonych prac ratowniczych.

W związku z zaistniałym pożarem w rejonie ściany 217 w pokładzie 118 oraz w wyniku dokonanych oględzin rejonu Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach nakazał:

1. Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej prowadzenia dalszych robót górniczych – za wyjątkiem niezbędnych prac zabezpieczających - w rejonie ściany 217 w pokładzie 118 w polu 34 na poziomie 350m do czasu przeprowadzenia analizy stanu zagrożenia w powyższym rejonie przez kopalniany zespół ds. zagrożeń wentylacyjno pożarowych, w składzie poszerzonym o specjalistów, w aspekcie możliwości dalszego bezpiecznego prowadzenia prac, która uwzględni w szczególności:
   

   • zasady prognozowania i monitorowania stanu zagrożeń wentylacyjno – pożarowych,
   • zakres i sposób prowadzenia, adekwatnych do stanu zagrożeń, działań profilaktycznych,
   • organizację, nadzór i kontrolę prowadzonych robót.
2. Prace zabezpieczające, o których mowa w pkt.1 decyzji, prowadzić na podstawie ustaleń kopalnianego zespołu ds. zagrożeń wentylacyjno – pożarowych, zatwierdzonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
3. Prace profilaktyczne, mające na celu utrzymanie w stanie bezpiecznym i funkcjonalnym rejonu ściany 217 w pokładzie 118 wraz z wyrobiskami przyległymi, do czasu przywrócenia optymalnego sposobu przewietrzania jej rejonu, oraz doprowadzenia do prawidłowego stanu technicznego maszyn i urządzeń wykorzystywanych do prowadzenia robót górniczych w rejonie ściany, prowadzić na podstawie stosownej dokumentacji prac profilaktycznych, zaopiniowanej przez specjalistów w zakresie zagrożeń wentylacyjno – pożarowych oraz zatwierdzonej przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego,
4. Przed ponownym wznowieniem robót górniczych w rejonie zaistniałego pożaru, w ścianie 217 w pokładzie 118, uzyskać opinię kopalnianego zespołu ds. wentylacyjno - pożarowych, w składzie poszerzonym o specjalistów,
5. Uzyskać zezwolenie Dyrektora OUG w Katowicach na wznowienie robót górniczych, mających na celu ponowne oddanie do ruchu ściany 217 w pokładzie 118, uwzględniając opinię kopalnianego zespołu ds. wentylacyjno – pożarowych, w składzie poszerzonym o specjalistów.
6. Z okolicznościami zaistniałego pożaru i podjętymi działaniami zapobiegawczymi, zapoznać zainteresowanych pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.