10 05 2024

    Wyższy Urząd Górniczy
            Departament
Warunków Pracy i Szkolenia                                             Katowice, dnia 23  maja 2024 r.

INFORMACJA Nr 3s/2024/EW

w sprawie wypadku śmiertelnego, zaistniałego w dniu 10 maja 2024 r. o godzinie 0⁰⁹, w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. KWK „Borynia-Zofiówka-Bzie” Ruch „Borynia” w Jastrzębiu-Zdroju, któremu uległ górnik.

Wypadek zaistniał w chodniku F-21, w rejonie skrzyżowania ze ścianą F-21 w pokładzie 406/2-3.

Pokład 406/2-3 o zmiennej miąższości od 2,7 m do 3,1 m i nachyleniu do 16^o, zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, I stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i I stopnia zagrożenia wodnego.

Chodnik F-21 wykonany został w obudowie typu ŁPCBor/12/V32 w rozstawie odrzwi co 0,8 m. Ściana F-21 o długości do 190,5 m, wysokości od 2,7 m do 3,1 m, nachyleniu podłużnym do 16^o oraz poprzecznym od 0^o do 5^o, eksploatowana była pomiędzy chodnikiem F-21 i chodnikiem F-21a systemem podłużnym z zawałem stropu. Ściana ta wyposażona została w kombajn ścianowy typu JOY 7LS22, przenośnik zgrzebłowy ścianowy typu RYBNIK 850 (PZS) oraz 126 sekcji obudowy zmechanizowanej, w tym typu: FAZOS-JZR 12/38 POz WI, FAZOS-JZR 12/38 POz/S, TAGOR 14/32,5 POz/S i TAGOR 14/32,5 POz/Sp. Sekcje obudowy zmechanizowanej oznaczono kolejnymi numerami począwszy od chodnika F-21. Obudowę indywidualną ściany od strony chodnika F-21 stanowiły stropnice stalowe z kształtownika typu V32, podbudowane stojakami hydraulicznymi typu SHC. Obudowa chodnika F-21 w rejonie skrzyżowania ze ścianą była wzmocniona trzema podciągami stalowymi podbudowanymi stojakami typu Valent oraz SHC.

Ścianę przewietrzano systemem na „U” wzdłuż calizny węglowej, prądem powietrza doprowadzanym chodnikiem F-21 w ilości około 1000 m³/min. 

Odstawa urobku ze ściany F-21 realizowana była między innymi za pomocą przenośnika zgrzebłowego podścianowego typu Grot 750 (PZP), zabudowanego w chodniku F-21. Rynnociąg tego przenośnika na odcinku od jego zwrotni do miejsca przesypu z przenośnika PZS powinien być osłonięty blachami nakrywającymi (osłonami zabezpieczającymi).

Eksploatację pokładu 406/2-3 ścianą F-21 rozpoczęto w dniu 31 stycznia 2024 r. i do dnia 10 maja  2024 r. uzyskano około 175 m postępu z zaplanowanych 424,5 m. 

W dniu 9 maja 2024 r., na zmianie rozpoczynającej się o godzinie 18⁰⁰, ściana F-21 obłożona została do wydobycia. Sztygar zmianowy oddziału G-4b skierował do rejonu ściany zespół 21 pracowników, w tym między innymi górnika przodowego, 2 górników do zabudowy skrzyżowania ściany z chodnikiem F-21 i górnika do obsługi przenośnika PZS. 

Roboty w ścianie rozpoczęto od urobienia kombajnem calizny węglowej od sekcji nr 80 do chodnika F-21, a następnie wykonania przekładki napędu wysypowego przenośnika PZS. 

Po tej przekładce część trasy przenośnika PZP pomiędzy napędem wysypowym przenośnika PZS a ostatnią osłoną zabezpieczającą rynnociąg, na długości 2,15 m nie była osłonięta. Na tym odcinku trasy PZP nie zabudowano również zastawek od strony wlotu do ściany.Po przekładce napędu wysypowego przenośnika PZS oraz wykonaniu obudowy indywidualnej w ścianie od strony chodnika F-21, kombajn rozpoczął jazdę w kierunku chodnika F-21a, a dwuosobowy zespół pracowników przystąpił do zabudowy stojaków SHC pod podciągami stalowymi wzmacniającymi obudowę w chodniku F-21 obok niezabezpieczonej osłonami trasy przenośnika PZP będącego w ruchu. 

O godzinie 0⁰⁹ w dniu 10 maja 2024 r. w trakcie prowadzenia tych prac z nieustalonych przyczyn doszło do pochwycenia stojaka typu SHC przez zgrzebła przenośnika PZP. Przemieszczający się stojak spowodował upadek górnika na trasę przenośnika PZP i wciągnięcie go pod napęd wysypowy przenośnika PZS. Przenośniki PZP i PZS zostały zatrzymane przez pracownika obsługującego przenośnik PZS, po usłyszeniu wołania o pomoc.Pracownicy zatrudnieni w rejonie ściany oraz sztygar zmianowy udzielili poszkodowanemu górnikowi pierwszej pomocy. Po wytransportowaniu górnika na powierzchnię przeniesiono go do punktu opatrunkowego, gdzie lekarz stwierdził jego zgon. 

Prawdopodobną przyczyną wypadku śmiertelnego był upadek górnika na trasę będącego w ruchu przenośnika podścianowego zgrzebłowego w miejscu niezabezpieczonym osłonami i zastawkami, w wyniku czego został on wciągnięty pod napęd wysypowy przenośnika ścianowego. 

W związku z wypadkiem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku wstrzymał ruch zakładu górniczego JSW S.A. KWK „Borynia-Zofiówka-Bzie” Ruch „Borynia” w Jastrzębiu-Zdroju, w części dotyczącej:  

• ruchu przenośnika zgrzebłowego podścianowego typu Grot-750 zabudowanego w chodniku F-21 w pokładzie 406/2-3. Wznowienie uruchomienia ww. przenośnika uwarunkował zapewnieniem odpowiednich odległości obok trasy przenośnika oraz uzupełnieniem brakujących blach nakrywających oraz zastawek wkładanych na trasie rynnociągu pomiędzy wysypem przenośnika ścianowego a zwrotnią przenośnika podścianowego,
• ruchu ściany F-21 w pokładzie 406/2-3. Wznowienie uruchomienia ściany uwarunkował między innymi doprowadzeniem obudowy indywidualnej od strony chodnika F-21 do zgodności z ustaleniami projektu technicznego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Rybniku.