10_09_2020-1

Wyższy Urząd Górniczy
          Departament
Warunków Pracy i Szkolenia                  Katowice, dnia 20 stycznia 2020 r.

INFORMACJA Nr 10/2020śm./EW

o wypadku śmiertelnym, spowodowanym opadem skał ze stropu po wstrząsie górotworu o energii 2,7x 10⁴J, do którego doszło w dniu 10.09.2020 r., ok. godz. 9⁰⁹ w polu eksploatacyjnym RU-XIX/2 oddziału G-11, w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna”, któremu uległ nadsztygar górniczy.

Do wypadku doszło w pasie P-51 pola eksploatacyjnego RU-XIX/2, oddziału górniczego G-11, na głębokości 1160 m. Pole RU XIX/2 zlokalizowane jest w północnej części obszaru górniczego „Rudna”. Złoże rud miedzi o miąższości ok. 1,7 m, rozciągłości NW-SW i upadzie 2-3⁰ w kierunku NE, występujące w spągu skał węglanowych cechsztynu i w stropie piaskowców szarych czerwonego spągowca, zaliczone zostało do drugiego stopnia zagrożenia tąpaniami i do pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Roboty eksploatacyjne w polu prowadzone były systemem komorowo-filarowym z ugięciem stropu. Calizna rozcinana była na filary o podstawowych wymiarach 14×14 m, przy otwarciu przestrzeni roboczej 50÷250 metrów. Średnia wytrzymałość skał na ściskanie w rejonie zaistniałego zdarzenia wynosiła 140,1 MPa dla skał stropowych, 93,3 MPa dla furty złożowej i 43,5 MPa dla skał spągowych. Stropy wyrobisk eksploatacyjnych zabezpieczane były obudową kotwową rozprężną lubi wklejaną o długości żerdzi 1,8 m, w siatce kotwienia 1,5 m × 1,5 m. Jako obudowa dodatkowa stosowane były stosy podporowe oraz stojaki hydrauliczne typu Hydrotech. W polu RU-XIX/2 obowiązywał rygor grupowego strzelania minimum 10 przodków, przy czym co najmniej trzy z nich z wydłużonym zabiorem, o długości większej niż 3 m. Minimalny czas wyczekiwania po grupowym strzelaniu przodków wynosił 6 godzin w strefie szczególnego zagrożenia tąpaniami oraz 1,5 godziny w pozostałej części pola oraz w odległości do 150 m od miejsca wykonywania strzelań. W miejscach występowania piaskowca o spoiwie anhydrytowym roboty prowadzono w strefie odprężonej, uzyskanej za pomocą strzelania MW w dodatkowych otworach o zwiększonej średnicy i długości.

W dniu 10.09.2020 r., na I zmianie wielozmianowego systemu pracy (WSP), rozpoczynającej się od godz. 6⁰⁰, nadsztygar górniczy - opiekun oddziału G-11, wraz ze sztygarem oddziałowym, dokonywali obchodu wyrobisk pola RU-XIX/2. W trakcie obchodu sztygar oddziałowy zatrzymał się w wyrobisku K 16/P-52a przy wiertnicy, a nadsztygar górniczy udał się w kierunku pasa P-51 z komory K-16, w którym, po robotach strzałowych przeprowadzonych w przodku pasa P-51 wykonana została obrywka mechaniczna zaburzeń w stropie. O godz. 9_⁰⁹ w polu RU XIX/2 wystąpił samoistny wstrząs górotworu o energii 2,7×10⁴ J, którego ognisko zlokalizowane zostało w rejonie skrzyżowania komory K-16 i pasa P 52a. Sztygar oddziałowy niezwłocznie po wstrząsie rozpoczął przegląd wyrobisk pola, nie stwierdzając skutków wstrząsu w przodkach pasów od P-53 do P-51a, z wyjątkiem opadu skał w nieobłożonym przodku pasa P-51 z K-16. Po powtórnej kontroli wyrobisk i gruzowiska znajdującego się w przodku pasa P-51, sztygar oddziałowy zauważył uwięzionego pod skałami nadsztygara. Sztygar oddziałowy wraz z pracownikami rozpoczął odkopywanie poszkodowanego. W trakcie akcji ratowniczej, o godz. 9²⁵ w polu RU-XIX/2 wystąpił drugi wstrząs górotworu, o energii 2,5×10⁴ J, którego ognisko zlokalizowane zostało w rejonie skrzyżowania komory K-16 i pasa P-51. Po uwolnieniu poszkodowanego spod rumoszu skalnego podjęte zostały czynności reanimacyjne oraz jego transport w kierunku szybu R IX. W rejonie komory C-11 akcję reanimacyjną przejęli wezwani przez dyspozytora ratownicy wraz z lekarzem z Jednostki Ratownictwa Górniczo Hutniczego. O godz. 9⁵⁵ lekarz stwierdził zgon pracownika.

Po przeprowadzeniu w dniu 10.09.2020 r., na zm. II WSP oględzin miejsca wypadku śmiertelnego stwierdzono w pasie P-51 z komory K-16 opad półki skalnej ze stropu na odcinku ok. 4 m od czoła przodka na szerokości 3 m i wysokości od 0,3 m do 0,6 m tj. poniżej długości stosowanej obudowy podstawowej.

Przyczyną wypadku śmiertelnego było uderzenie nadsztygara bryłami skalnymi opadłymi ze stropu po wstrząsie górotworu o energii 2,7x 10⁴J.

Do wypadku przyczyniły się:

• Wystąpienie w polu wstrząsu górotworu o energii 2,7x 10⁴J, którego ognisko zlokalizowane było w rejonie komory K-16 oraz pasa P-52a, w odległości ok. 50 m od miejsca opadu skał.
• Uwidoczniona po opadzie płaszczyzna osłabienia w stropie pasa P-51, od czoła przodak na długości ok. 8 m do powstałego po opadzie zrębu.
• Niedokończenie zaplanowanej w pasie P-51 z komory K-17 obrywki mechanicznej z powodu awarii wozu.

W związku z zaistniałym zdarzeniem, Dyrektor OUG we Wrocławiu wstrzymał ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna”, w części dotyczącej pasa P-51 w polu RU-XIX/2 oddziału G-11, od skrzyżowania komory K-16 do czoła przodka, do czasu przeprowadzenia kontroli stanu wyrobiska i jego obudowy oraz usunięcia skutków opadu na zasadach ustalonych przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego. Ponadto, nakazał przeprowadzić kontrolę stanu wyrobisk i ich obudowy, przyległych do miejsca zdarzenia tj. w zakresie od komory K-19, P 49a, K-16 w kierunku calizny pola RU-XIX/2.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.