11.02.2012.1

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 20.02.2012 r.

I N F O R M A C J A Nr 11/2012/EW

w sprawie wypadku zaistniałego w dniu 11.02.2012 r., o godz. 14¹⁹, w Lubelskim Węglu „Bogdanka” S.A. w Bogdance, w przecince 1/IV wykonanej w pokładzie 385/2 na poziomie 960 m, któremu uległ w wyniku poparzenia łukiem elektrycznym elektromonter pod ziemią, lat 26, pracujący w górnictwie 3 lata (w L.W. Bogdanka S.A. w Bogdance), zatrudniony w tym dniu w „Korporacji Gwareckiej” S.A. w Bogdance.

Wypadek miał miejsce w przecince 1/IV/385, przewietrzanej opływowym prądem powietrza, wykonanej w obudowie ŁPZS10/C, w rozstawie co 0.6 m, stabilizowanej rozporami rurowymi i dodatkowo wzmocnionej 4 podciągami z prostek V 36 na ociosach. Wykładka wyrobiska wykonana była z siatki zgrzewanej typu łańcuchowego. W miejscu wypadku szerokość wyrobiska wynosiła 4,0 m, a wysokość 4,1 m. Spąg był suchy po wykonanej pobierce spągu. W rejonie wypadku zabudowane były lampy oświetleniowe typu G-23 – w chwili wypadku wyłączone. Przecinka 1/IV/385 była wyrobiskiem poziomym, węglowo – kamiennym, zlokalizowanym w polu metanowym I kategorii zagrożenia metanowego i zaliczonym do wyrobisk ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, I stopnia zagrożenia wodnego oraz do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. Przewietrzanie przecinki realizowane było prądem powietrza wytwarzanym przez wentylator główny.

Na ociosie północnym przecinki, na wysokości ok. 1,7 m od spągu, zawieszona była na tablicy skrzynka SŁO-120, o numerze 296/07, zasilana napięciem 500 V, do której był podłączony przewód elektryczny OnGcekżi – G – 3x95 + 35 + 6x4 z transformatora nr T 263, znajdującego się w przecince w odległości 28,2 m. Pod skrzynką na podciągu z prostki V36, znajdującym się na wysokości 0,7 m, leżała końcówka przewodu elektrycznego OnGcekżi – G – 3x50+25+3x4 z wpustem kablowym, którego żyły były ze sobą połączone i zaizolowane. W chodniku znajdowała się spągoładowarka, w odległości 1,7 m od ociosu północnego, której drugi koniec zasilającego przewodu elektrycznego był wpięty do wyłącznika WSA-125, ustawionego na skrzyżowaniu przecinki 1/IV/385 z chodnikiem odstawczym 4/IV, do którego z kolei był też wpięty przewód elektryczny, rozciągnięty na długości ok. 22 m do skrzynki SŁO-120, gdzie miał być wpinany. Transformator T-281, zasilany z RG-1 na poz. 960 z pola 7, wyłączany przez elektryka znajdował się w chodniku wentylacyjnym IV, w odległości ok. 82 m od skrzyżowania z przecinką. Ognioszczelne pole wyłączające CROK – 6 nr 3, zasilane z rozdzielni RG-1 na poz. 960 z pola 7, zasilało napięciem 6 kV transformator T-263.

W wyniku zaistniałego zwarcia w SŁO 120, znajdującej się w przecince, nastąpiło wyłączenie pola nr 7 w RG-1, poprzez zadziałanie zabezpieczeń zwarciowych NOC 3High. Skrzynka SŁO-120 miała przykręconą pokrywę. Po odkręceniu pokrywy skrzynki łączeniowej stwierdzono widoczne ślady działania łuku elektrycznego, które w szczególności objawiały się poprzez:

1. Nadpalone i zniekształcone śruby na zaciskach listwy głównych torów prądowych, oraz zmieniony kolor listwy na czarny.
2. Spękania izolacji żył roboczych oraz zmieniony kolor żył na czarny.
3. Widoczne ślady nadpalenia obudowy skrzynki SŁO-120 w prawym dolnym rogu i lekkiego stopienia obudowy co spowodowało uszkodzenia powierzchni ognioszczelnej pomiędzy obudową i pokrywą skrzynki łączeniowej - widoczne wżery.

W dniu 11.02.2012 r. na zmianie II brygada, złożona z dwóch elektromonterów oddziału elektrycznego ED-1, została skierowana przez sztygara zmianowego w rejon przecinki 1/IV. Zadaniem jej było zasilenie wyłącznika WSA-125 i połączenie instalacji spągoładowarki na napięcie 500V. Brygada po przyjściu na miejsce pracy podłączyła kabel do odpływu wyłącznika WSA-125 oraz wpięła kabel od spągoładowarki do wyłącznika od strony zasilania. Przodowy brygady elektromonterów sprawdził instalację elektryczną w rejonie i omyłkowo stwierdził, że skrzynka łączeniowa ognioszczelna typu SŁO-120 zasilana jest z transformatora, o numerze kopalnianym T-281, stojącego w chodniku wentylacyjnym IV, około 90 m od przecinki 1/IV, po czym wrócił na miejsce wykonywanej pracy i przystąpił do przygotowania końca kabla do wpięcia do skrzynki łączeniowej ognioszczelnej. Na polecenie przodowego poszkodowany poszedł sprawdzić czy praca wykonywana jest na właściwym odcinku sieci, po czym wyłączył i zabezpieczył przed załączeniem niewłaściwy transformator o numerze kopalnianym T-281. Poszkodowany w trakcie wykonywania czynności łączeniowych, celem zasilenia wyłącznika, po otwarciu skrzynki łączeniowej ognioszczelnej typu SŁO-120, w której nie przewidywał występowania napięcia, wkrętakiem dokonał zwarcia międzyfazowego w komorze skrzynki, na listwie zaciskowej głównych torów prądowych, co spowodowało zadziałanie zabezpieczenia zwarciowego w transformatorze o numerze kopalnianym T-263 oraz w rozdzielni RG-1 w polu 7. Powstały łuk elektryczny spowodował poparzenie części jego twarzy – I stopnia i na części nosa II-go stopnia.

Poszkodowany w pierwszej fazie nie wymagał pomocy przedlekarskiej. Do ambulatorium na powierzchnię zakładu górniczego poszkodowany udał się z przodowym, gdzie został opatrzony przez lekarza. Następnie poszkodowany został przewieziony do Szpitala Powiatowego w Łęcznej.

Przyczyną wypadku było poparzenie łukiem elektrycznym powstałym na skutek zwarcia międzyfazowego spowodowanego przez poszkodowanego, który włożył do skrzynki łączeniowej ognioszczelnej, będącej pod napięciem, wkrętak lub klucz.

Przyczyna ta była następstwem:

Nie wyłączenia spod napięcia skrzynki łączeniowej ognioszczelnej typu SŁO-120 oraz podjęcie pracy bez sprawdzenia obecności napięcia.
Brak dokładnego sprawdzenia czy praca wykonywana jest na właściwym odcinku sieci odłączonym i zabezpieczonym przed załączeniem napięcia.

W związku z zaistniałym wypadkiem Dyrektor OUG w Lublinie, decyzją z dnia 11.02.2012 r., nakazał:

1. Wstrzymanie ruchu zakładu górniczego, w części dotyczącej eksploatacji instalacji elektrycznej zasilanej z transformatora typu MAR400/6/PM o numerze fabrycznym 0515925 i numerze kopalnianym T-263, do czasu wymiany uszkodzonej przez zwarcie międzyfazowe skrzynki łączeniowej ognioszczelnej typu SŁO-120 oraz do czasu uzyskania ponownego zezwolenia na oddanie do ruchu przedmiotowej instalacji elektrycznej w obowiązującym trybie.

Ponadto Dyrektor OUG w Lublinie, w celu zapobieżenia podobnym wypadkom, nakazał również:

1. Zapoznać z przyczynami i okolicznościami wypadku pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego.
2. Ponownie przeszkolić pracowników zatrudnionych na stanowisku elektromontera w zakresie bezpiecznych metod pracy przy pracach łączeniowych.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Lublinie.