11 07 2015

Wyższy Urząd Górniczy

Departament Górnictwa Otworowego i Wiertnictwa

Katowice, dnia 22 lipca 2015 r. 

I N F O R M A C J A Nr 37/2015/EW

w sprawie zapalenia metanu, wypadku zbiorowego i pożaru, zaistniałych w dniu 11 lipca 2015 r. około godziny 3²⁰ w Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Sośnica” w Gliwicach.

Zapalenie metanu, wypadek zbiorowy i pożar miały miejsce w rejonie skrzyżowania chodnika nadścianowego n108 ze ścianą n108 w pokładzie 408/4, na poziomie 950 m.

Pokład 408/4 o grubości od 2,2 m do 3,0 m, nachyleniu od 8° do 15°, skłonny do występowania wyrzutów metanu i skał, zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, I stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, I stopnia zagrożenia wodnego. Węgiel tego pokładu zaklasyfikowano do III grupy skłonności do samozapalenia. Na podstawie badań węgla pokładu 408/4 wyznaczono energię aktywacji wynoszącą 59 kJ/mol i wskaźnik Sz^a = 87°C/min oraz określono czas inkubacji pożaru wynoszący 53 dni.

W dniu 15 kwietnia 2015 r., pomiędzy chodnikami nadścianowym n108 i n108 uruchomiono ścianę n108 o długości około 200 m w systemie podłużnym z zawałem stropu, którą przewietrzano wzdłuż calizny węglowej prądem powietrza na „U” w ilości 1380 m³/min. Wyposażenie ściany stanowiło 119 sekcji obudowy zmechanizowanej typu KW-18/34-POz/ZRP i 4 sekcje skrajne typu KW-18/34-POz/BSN/ZRP oraz przenośnik zgrzebłowy typu PAT E-260 i kombajn ścianowy typu FS-300/1,0. Rejon wentylacyjny ściany n108 zabezpieczono urządzeniami gazometrii automatycznej. Do dnia 10 lipca 2015 r. ścianą n108 uzyskano około 246 m postępu i do zakończenia jej biegu pozostało około 444 m.

W dniu 10 lipca 2015 r., na zmianie nocnej rozpoczynającej się o godzinie 23³⁰, sztygar zmianowy oddziału G2 skierował w rejon ściany 17 pracowników, w tym górnika strzałowego i dwóch górników do wykonania robót strzałowych w spągu chodnika nadścianowego n108, w odległości około 20 m od frontu ściany n108 w celu umożliwienia pobierki spągu wyrobiska. Około godziny 3²⁰, po załadowaniu w 20 otworach 5 kg metanitu specjalnego E7H i uzbrojeniu ładunków zapalnikami typu GZEM 0,2A, wykonano roboty strzałowe. Bezpośrednio po tych robotach nastąpiło zapalenie metanu. W wyniku zapalenia metanu trzech górników i sztygar zmianowy oddziału G2, którzy przebywali w ścianie n108, w rejonie chodnika nadścianowego n108, doznało poparzeń kończyn górnych, tułowia i twarzy. Analizator CO, zabudowany w wylotowym prądzie powietrza ze ściany, zarejestrował przekroczenie zakresu pomiarowego (200 ppm). Metanomierz zabudowany w chodniku nadścianowym n108, w odległości do 1,0 m od linii likwidacji wyrobiska, zarejestrował wzrost zawartości metanu do 3,5 %. Z zagrożonych wyrobisk o własnych siłach, bez użycia aparatów ucieczkowych wycofało się 42 pracowników. Po wywiezieniu na powierzchnię poparzonych pracowników, trzech przewieziono do Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich, a jednemu udzielona została pomoc w kopalnianym punkcie pierwszej pomocy. W związku z utrzymującymi się w opływowym prądzie powietrza dymami oraz zawartością tlenku węgla przekraczającą zakres pomiarowy analizatorów CO, rozpoczęto akcję przeciwpożarową. W ramach akcji przeciwpożarowej rejon ściany n108 odizolowano od sieci wentylacyjnej kopalni dwoma tamami konstrukcji przeciwwybuchowej. W dniu 16 lipca 2015 r. o godzinie 18³⁴ akcję zakończono.

Przyczyną zapalenia metanu były niewłaściwie prowadzone roboty strzałowe w spągu chodnika nadścianowego n108 przed frontem ściany n108 w pokładzie 408/4.

Przyczyną wypadku zbiorowego było oddziaływanie na pracowników wysokiej temperatury powstałej wskutek zapalenia się metanu.

Przyczyną pożaru było zapalenie się nagromadzeń metanu w rejonie skrzyżowania chodnika nadścianowego n108 ze ścianą n108 w pokładzie 408/4.

W związku z zaistniałym zapaleniem metanu, wypadkiem zbiorowym i pożarem Dyrektor OUG w Gliwicach wydał decyzje:

1. W dniu 11 lipca 2015 r., nakazującą zabezpieczyć do ewentualnych badań materiał wybuchowy i zapalniki oraz zapalarkę użyte do wykonywania robót strzałowych w dniu 11 lipca 2015 r., w chodniku nadścianowym n108 w pokładzie 408/4.

2. W dniu 17 lipca 2015 r., nakazującą:

1. Dalsze prace związane z profilaktyką zagrożenia pożarowego w rejonie zakończonej akcji przeciwpożarowej prowadzonej w związku z pożarem i wypadkiem zbiorowym zaistniałym po robotach strzałowych wykonanych w dniu 11 lipca 2015 r. około godziny 3²⁰ w chodniku nadścianowym n108 w rejonie ściany n108 w pokładzie 408/4 na poziomie 950 m, prowadzić w oparciu o „dokumentację prac profilaktycznych”, zaopiniowaną przez kopalniane zespoły opiniodawcze w sprawach rozpoznawania i zwalczania zagrożeń, zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego, uwzględniającą między innymi:

1. zabudowę urządzeń gazometrii automatycznej do kontroli składu i parametrów powietrza w czynnych wyrobiskach, w których w wyniku prowadzonej akcji przeciwpożarowej wykonano tamy izolacyjne oraz kompensacyjne,
2. zakres i częstotliwość kontroli wyrobisk w rejonie zakończonej akcji przeciwpożarowej,
3. analizę stabilności pracy wentylatora głównego przy szybie V, po wyłączeniu z sieci wentylacyjnej rejonu ściany n108 w pokładzie 408/4,
4. uszczelnianie górotworu z czynnych wyrobiskach w celu wykluczenia możliwości wypływu gazów pożarowych do sieci wentylacyjnej.

2. Utworzenie pola pożarowego w granicach przestrzeni objętej wpływami pożaru zaistniałego w dniu 11 lipca 2015 r. około godziny 3²⁰ w Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Sośnica” w Gliwicach, po robotach strzałowych wykonanych w chodniku nadścianowym n108 w rejonie ściany n108 w pokładzie 408/4 na poziomie 950 m.

3. Kompanii Węglowej S.A. w Katowicach sprawdzenie przez wyspecjalizowaną jednostkę prawidłowości rozwiązań technicznych, stosowanych w Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Sośnica” w Gliwicach, poprzez przeprowadzenie badań jakości i parametrów technicznych:

                      -     metanitu specjalnego typu E7H z partii nr 7/15,

                      -     zapalników typu GZEM 0,2AM 2 m Cu z partii nr 17/15,

                      -     zapalarki typu KZS-1/045 nr fabryczny 1060,

użytych do wykonania robót strzałowych w dniu 11 lipca 2015 r. około godziny 3²⁰ w chodniku nadścianowym n108 w rejonie ściany n108 w pokładzie 408/4 na poziomie 950 m.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.