11 11 2019

Wyższy Urząd Górniczy

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia                                              

 Katowice, dnia 17 lutego 2020 r.

INFORMACJA Nr 75/2019/EW

o zawale stropu, który wystąpił w dniu 11.11.2019 r., około godz. 16⁴⁵, w polu eksploatacyjnym LU-XV/16F oddziału G-5 w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Lubin” w Lubinie

Do zawału stropu doszło w pasie P-28a pomiędzy chodnikami Z-451 a Z-110, na głębokości 610 m, w rejonie szybów głównych kopalni KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Lubin” w Lubinie, podczas prowadzenia robót likwidacyjnych w parceli K-14/P-28a-P-29a.

W rejonie pola LU-XV/16F miąższość złoża waha się od 1,0 m do 3,8 m.  Złoże reprezentowane jest przez dolomity ilaste i dolomity smugowane barwy szarej o miąższości od 0,1 m do 2,5 m, łupki ilaste, ilasto-dolomityczne i dolomityczne, cienkowarstwowane, barwy czarnej o miąższości od 0,3 m do 1,1 m oraz piaskowce kwarcowe, drobnoziarniste o barwie szarej i zróżnicowanej miąższości bilansowej od 0,0 m do 2,4 m. Skały węglanowe w profilu złożowym są uławicone (grubość ławic 0,3 m do 0,6 m), z wkładkami ilasto-gipsowymi lub kalcytowymi. Obszar pola eksploatacyjnego LU-XV/16F znajduje się w miejscu rozległego horstu o szerokości od 600 m do 800 m, zawartego pomiędzy uskokiem „Lubina Głównego”, zrzucającego złoże o około 55,0 m w kierunku północno-wschodnim i uskokiem „Środkowym Lubina” o zrzucie maksymalnie do 120 m, stanowiącym naturalną południowo-zachodnią granicę pól. Opisywany rejon charakteryzuje się skomplikowaną budową geologiczną; w centralnej i wschodniej części pola stwierdzono liczne uskoki o biegu NW-SE i WNW-ESE i wielkości zrzutów od 0,5 m do 6,0 m. W rejonie pola P-28a udokumentowano uskok o przebiegu NW-SE i zrzucie około 0,8 m.

Rejon robót zaliczony został do I stopnia zagrożenia tąpaniami oraz I stopnia zagrożenia wodnego. Wyrobiska zabezpieczane były obudową podstawową kotwową wklejaną oraz rozprężną o długości żerdzi 1,8 m, w siatce kotwienia 1,5 m × 1,5 m. Dla robót górniczych w polu LU-XV/16F został opracowany i zatwierdzony przez kierownika ruchu zakładu górniczego projekt techniczny eksploatacji zawierający projekt techniczny obudowy kotwowej zatwierdzony przez kierownika działu górniczego.

W dniu 11.11.2019 r., na zmianie II Wielozmianowego Systemu Pracy (WSP) rozpoczęto roboty likwidacyjne w parceli K-14/P-28a-P-29a. Do pracy w komorze K-14 został skierowany operator samojezdnego wozu wiercącego SWW Face Master 1.7. Po odwierceniu otworów strzałowych operator rozpoczął wyjazd maszyną z wyrobiska pasem P-28a w kierunku chodnika Z-451. O godz. 16⁴⁵ w pasie P-28a nastąpił opad skał stropowych, który uwięził operatora w kabinie. Uruchomiona o godz. 16⁴⁸ akcja ratownicza polegała na przebieraniu gruzowiska w celu uwolnieniu operatora. Akcja prowadzona była do godziny 18¹⁰ i została zakończona po uwolnieniu i wyprowadzeniu operatora z kabiny. W wyniku zdarzenia nikt nie doznał obrażeń. Ruch w polu LU-XV/16F został wstrzymany do czasu przeprowadzenia oględzin.

Podczas oględzin miejsca zdarzenia stwierdzono opadnięcie skał stropowych w wyrobisku P-28a pomiędzy chodnikami Z-451 a Z-110 na odcinku ok. 24 m, na szerokości całego wyrobiska (ok. 7,0 m pod stropem) i głębokości w stropie od ok. 3,0 m przy południowo-zachodnim ociosie do ok. 2,0 m przy północno-wschodnim ociosie tj. powyżej długości stosowanej obudowy podstawowej. Ponadto w wyrobisku P-28a przy chodniku Z-451 stwierdzono przysypaną masami skalnymi wiertnicę, częściowo odkopaną od strony północno-zachodniego ociosu w wyniku prowadzonej akcji ratowniczej. Na podstawie oceny skutków opadu skał, zjawisko zakwalifikowano jako zawał stropu. 

Do zaistnienia zawału przyczyniło się:

• złożona budowa skał stropowych przejawiająca się występowaniem w stropie tego wyrobiska uskoku o zrzucie 0,8 m,
• zlokalizowany w zachodnim ociosie pasa P-28a ślizg,
• niewłaściwa ocena stanu zagrożenia zawałami po opadnięciu trzech elementów SRS,
• niewystarczające zabezpieczenie obudową wyrobiska w zaistniałych warunkach geologiczno-górniczych.

W związku z zaistniałym zdarzeniem, Dyrektor OUG we Wrocławiu wydał decyzję, którą wstrzymał ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Lubin” w Lubinie w części dotyczącej pola LU-XV/16F oddziału G-5 w rejonie prowadzonych robót górniczych, do czasu:

- usunięcia zagrożenia od załadowanych materiałem wybuchowym otworów strzałowych w przodku Z-503a z chodnika Z-603 na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego,

- bezpiecznego usunięcia skutków zawału, na zasadach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, ze szczególnym uwzględnieniem kontroli stateczności wyrobisk przyległych do objętego skutkami zawału pasa P-28a,

- dokonania weryfikacji doboru obudowy w polu LU-XV/16F,

- ustalenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego dalszego sposobu prowadzenia robót w tym polu z uwzględnieniem skutków zaistniałego zdarzenia i wyników dokonanych analiz, w tym dodatkowych elementów profilaktyki zawałowej.

Ponadto wstrzymał ruch samojezdnej maszyny górniczej SWW Face Master 1.7, do czasu uwolnienia jej spod mas zawałowych i wytransportowania na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, usunięcia jej uszkodzeń i doprowadzenia do stanu zgodnego z dokumentacją techniczno-ruchową oraz uzyskania zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego na ponowne oddanie do ruchu.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.