12 02 2015

  Wyższy Urząd Górniczy

   Departament Górnictwa
Otworowego i Wiertnictwa

Katowice, dnia  6  marca 2015 r.

 I N F O R M A C J A Nr 8/2015/EW

 w sprawie pożaru endogenicznego zaistniałego w dniu 12 lutego 2015 r. o godzinie 5⁵³ w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego „Knurów-Szczygłowice”
w Knurowie, Ruch Szczygłowice w Knurowie.

Pożar miał miejsce w ścianie XIV w pokładzie 405/1 prowadzonej poniżej poziomu 850 m.

Pokład 405/1 o grubości od 4,0 m do 5,3 m, nachyleniu od 5° do 16°, zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, I stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz I stopnia zagrożenia wodnego. Węgiel tego pokładu zaklasyfikowano do II grupy skłonności do samozapalenia. Na podstawie badań węgla pokładu 405/1 wyznaczono energię aktywacji wynoszącą 71,6 kJ/mol i wskaźnik Sz^a=50°C/min oraz określono czas inkubacji pożaru wynoszący 79 dni.

W dniu 7 stycznia 2012 r. pomiędzy chodnikami 59a i 60 uruchomiono ścianę XIV o długości do 210m, ekploatowaną systemem podłużnym z zawałem stropu, przewietrzaną systemem na „U” wzdłuż calizny węglowej, prądem powietrza w ilości od 1100 m³/min do 1800 m³/min.Rejon wentylacyjny ściany XIV zabezpieczony był urządzeniami gazometrii automatycznej do kontroli składu i parametrów powietrza, które zabudowane były między innymi w chodniku wentylacyjnym 59a.

W styczniu 2015 r. w ścianie na odcinku około 15 m odsłonięto wycienienie pokładu do 2,2 m, w rejonie którego występowały opady skał stropowych. W miejscach tych zabezpieczano strop drewnem okrągłym, układanym na prostkach stalowych, wspartych na stropnicach sekcji obudowy zmechanizowanej oraz w otworach w ociosie ścianowym. Powstałe pustki w stropie wypełniano pianami fenolowo - formaldehydowymi, a ocios ściany wzmacniano klejami poliuretanowymi. W miejscach opadu skał, wykonywano roboty strzałowe w celu rozdrobnienia luźnych brył skalnych. Do dnia 11 lutego 2015 r. ściana XIV uzyskała 2199,5 m postępu, a w okresie występowania zaburzenia około 6,0 m. Do zakończenia biegu ściany pozostało
69,5 m.

W dniu 11 lutego 2015 r., na zmianie nocnej zabudowany w chodniku 59a, zarejestrował przekroczenie zawartości 26 ppm (0,0026%) CO w powietrzu trwające 4 minuty, po czym analizator zarejestrował utrzymywanie się zawartości CO powyżej 10 pmm (0,0010%).

W dniu 12 lutego 2015 r., na zmianie nocnej rozpoczynającej się o godzinie 0³⁰ w ścianie XIV nie prowadzono urabiania. Na tej zmianie sztygar zmianowy oddziału G3-Sz, skierował w rejon ściany 10 górników. Zadaniem zespołu pracowników było między innymi rozsadzanie materiałem wybuchowym luźnych brył skalnych, w sekcjach obudowy zmechanizowanej od nr 14 do nr 17. Skierowany w rejon ściany XIV sztygar zmianowy oddziału wentylacji, stwierdził na linii zawału likwidowanego chodnika 59a zawartość CO wynoszącą 420 ppm (0,0420%). Od godziny 5⁵³, analizator CO zabudowany w chodniku 59a, ponownie zarejestrował przekroczenie zawartości 26ppm (0,0026%) CO w powietrzu. Kierownik ruchu zakładu górniczego o godzinie 7⁰⁰ podjął decyzję o rozpoczęciu akcji przeciwpożarowej, wycofując z zagrożonych wyrobisk bez użycia aparatów ucieczkowych 31 pracowników. W ramach akcji rejon ściany XIV odizolowano od sieci wentylacyjnej kopalni 4 tamami konstrukcji przeciwwybuchowej. W dniu 24 lutego 2015 r. o godzinie 6⁴⁷ akcja przeciwpożarowa została zakończona.

Prawdopodobną przyczyną pożaru było samozapalenie się węgla pokładu 405/1 pozostawionego w zrobach ściany XIV.

W związku z zaistniałym pożarem Dyrektor OUG w Gliwicach wydał decyzję z dnia 27 lutego 2015 r. nakazującą:

1. dalsze prace związane z profilaktyką pożarową, w rejonie zakończonej akcji przeciwpożarowej prowadzonej w związku z pożarem zaistniałym w dniu 12 lutego 2015r. 
   o godzinie 7⁰⁰ w rejonie ściany XIV w pokładzie 405/1 poniżej poziomu 850 m, prowadzić w oparciu o „dokumentację prac profilaktycznych”, zaopiniowaną przez kopalniane zespoły do spraw zagrożeń naturalnych i zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego, uwzględniającą między innymi: 
   • zabudowę urządzeń gazometrii automatycznej do kontroli składu i parametrów powietrza w czynnych wyrobiskach, w których w wyniku prowadzonej akcji przeciwpożarowej wykonano tamy izolacyjne oraz kompensacyjne,
   • zakres i częstotliwość kontroli rejonu zakończonej akcji przeciwpożarowej,
   • analizę stabilności pracy wentylatora głównego przy szybie IV, po wyłączeniu z sieci wentylacyjnej rejonu ściany XIV w pokładzie 405/1,
   • uszczelnianie górotworu w czynnych wyrobiskach w rejonie stwierdzonych i możliwych wypływów gazów pożarowych.
2. utworzyć pole pożarowe w granicach przestrzeni objętej wpływami pożaru zaistniałego
   w dniu 12 lutego 2015 r. o godzinie 7⁰⁰ w rejonie ściany XIV w pokładzie 405/1 poniżej poziomu 850 m.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.