13.03.2008

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-4/gem-20/2008

Katowice, dnia 20.03.2008 r.

I N F O R M A C J A Nr 4/2008 śm./EW

o wypadku śmiertelnym, zaistniałym w dniu 13.03.2008 r. o godzinie 20²⁵, w JSW S.A. KWK „Jas-Mos” w Jastrzębiu Zdroju, któremu uległ maszynista lokomotyw pod ziemią, lat 36, pracujący w górnictwie 17 lat.

Wypadek zaistniał w wytycznej południowej na poziomie -400, w rejonie cechy przewozowej 755 m, na torze zachodnim. Wytyczna południowa, w miejscu wypadku, wykonana była w obudowie o profilu V29/9 z rozstawem odrzwi co 1,0 m. Opinkę stanowiła siatka zgrzewana typu zaczepowego. Ociosy do wysokości 1,2 m od spągu były otorkretowane. Wysokość wyrobiska wynosiła 3,2 m, a szerokość 4,9 m. Wyrobisko było poziome i nie posiadało stałych punktów oświetleniowych. Pod stropem zawieszonych było 6 rurociągów o średnicach od 63 do Ø 500 mm. Na ociosie zachodnim, na wysokości około 1,3 m od spągu, na hakach zawieszone były kable elektryczne wraz z liną Ø16, stanowiącą pozostałość po systemie uziemiających przewodów ochronnych. W przedmiotowym wyrobisku zabudowane były tory, wykonane z szyn S30 o prześwicie 750 mm i nachyleniu 3,6‰, w kierunku szybu Sz./L 1Jas. Na torze wschodnim, zlokalizowana była stacja postojowa SP-34 obustronnie zabezpieczona zaporami. W rejonie tym wytyczna południowa została zaliczona do wyrobisk ze stopniem „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, I stopnia zagrożenia wodnego oraz do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. Ruch lokomotywowy w w/w rejonie prowadzony był w oparciu o „Regulamin Pracy Kolei Podziemnej poz. -400”, gdzie w punkcie III.3.12. znajduje się zapis, że maszyniście lokomotywy zabrania się m.in. „wychylania się lub wystawiania ciała poza obrys kabiny lokomotywy”.

W dniu 13.03.2008 r. na zmianie C, rozpoczynającej się o godzinie 18⁰⁰, sztygar zmianowy oddziału GP-1 skierował czterech maszynistów do obsługi lokomotyw akumulatorowych typu Lea BM-12/2T na poziomie -400. Dysponent kolei podziemnej na poziomie -400 wyznaczył maszynistę lokomotywy akumulatorowej nr 27 do przewozu ludzi pociągiem osobowym ze stacji osobowej SOG, zlokalizowanej w rejonie szybu Sz./L 1Jas, do stacji SO-20 zlokalizowanej w przekopie granicznym zachodnim. Maszynista w drodze powrotnej miał przetransportować silnik ze stacji materiałowej SM-8 pod szybu Sz./L 1Jas. Maszynista kierując niesprawną technicznie lokomotywą (niesprawna blokada czuwaka), oraz bez potwierdzenia stanu technicznego w „książce kontroli stanu technicznego lokomotywy”, dojechał pociągiem osobowym do stacji osobowej SO-20, pozostawił pociąg osobowy na dworcu, a samą lokomotywą udał się w rejon stacji materiałowej SM-8 w celu wykonania dalszych prac transportowych. Po zestawieniu pociągu, około godziny 20⁰⁵, maszynista telefonicznie powiadomił dysponenta poziomu -400 o gotowości do jazdy. Dysponent wydał zezwolenie na rozpoczęcie prac transportowych.

O godzinie 20²⁵idący wytyczną południową ślusarz zauważył w rejonie cechy 755 m zatrzymany pociąg towarowy ustawiony w kierunku szybu Sz./L 1Jas. Po dojściu do stojącej lokomotywy nr 27 zobaczył, że głowa maszynisty lokomotywy znajduje się poza obrysem lokomotywy i jest dociśnięta do krawędzi kabiny liną stalową Ø16. Wspólnie z przechodzącym obok metaniarzem przystąpili do uwalniania poszkodowanego, nie dającego oznak życia, i udzielania mu pierwszej pomocy. Przybyły na miejsce zdarzenia około godziny 21⁰⁰ lekarz stwierdził zgon poszkodowanego „prawdopodobnie przez uduszenie liną”.

Z uwagi na brak bezpośrednich świadków zdarzenia, na obecnym etapie dochodzeń powypadkowych, nie można jednoznacznie ustalić szczegółów przebiegu wypadku.

Przyczyną wypadku śmiertelnego uduszenia maszynisty lokomotyw pz było dociśnięcie szyi poszkodowanego liną stalową Ø16, pozostawioną po systemie uziemiających przewodów ochronnych, do krawędzi otworu wyjścia z kabiny lokomotywy.

Przyczyna ta była następstwem niedozwolonego wychylenia się maszynisty poza obrys kabiny lokomotywy podczas jazdy.

W związku z zaistniałym wypadkiem Dyrektor OUG w Rybniku w dniu 14.03.2008 r. wydał decyzję, w której nakazał:

Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części, dotyczącej ruchu kołowego w wytycznej południowej na poziomie -400, pomiędzy cechami 755 m – 780 m, do czasu usunięcia zawisającego odcinka liny o średnicy 16 mm.
Wstrzymać eksploatację lokomotywy akumulatorowej typu Lea BM-12/2T o numerze kopalnianym 27 do czasu przeprowadzenia badań jej stanu technicznego oraz ponownego odbioru przez komisję, powołaną przez KRZG.
Ponownie zapoznać pracowników upoważnionych do obsługi lokomotyw dołowych z zasadami bezpieczeństwa przy ich obsłudze.
Zapoznać pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego z przyczynami i okolicznościami wypadku.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Rybniku.