13.03.2011

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 17.03.2011 r.

I N F O R M A C J A Nr 16/2011/EW

o zapaleniu metanu, zaistniałym w dniu 13.03.2011 r. około godziny 10⁴⁶ w Katowickim Holdingu Węglowym S.A. KWK „Murcki-Staszic” Ruch „Staszic” w Katowicach.

Zapalenie metanu zaistniało w drążonym chodniku „3 bis” w pokładzie 501/II, na poziomie 720 m. Pokład 501/II o miąższości od 4,8 m do 5,4 m i nachyleniu 5^o, zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, III stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, I stopnia zagrożenia wodnego oraz IV grupy skłonności węgla do samozapalenia. Chodnik „3 bis” drążony kombajnem chodnikowym typu R-130 pod stropem pokładu, wykonywano w obudowie typu ŁP10/V32/A, w rozstawie odrzwi 0,75 m lub 1,0 m, stabilizowanych rozporami stalowymi wieloelementowymi. Opinkę stropu i ociosów stanowiły okładziny siatkowe. Wyrobisko przewietrzane było wentylacją lutniową ssącą wentylatorem typu WLE-1003B i lutniociągiem z lutni elastycznych zbrojonych, przy przepływie powietrza w ilości około 500m³/min, z prędkością 0,54 m/s. Do dnia 13.03.2011 r. chodnik „3 bis” został wydrążony do długości 320 m.

W dniu 13.03.2011 r. na zmianie rannej w chodniku „3 bis” prowadzono drążenie kombajnem. Około godziny 10⁴⁶ w przodku, w czasie niedozwolonego urabiania kombajnem warstwy piaskowca o grubości około 0,4 m, stanowiącej strop bezpośr edni, nastąpiło zapalenie metanu. Stężenia metanu zarejestrowane przez czujnik metanometrii zabudowany w przodku chodnika wzrosły z 0,3% do maksymalnie 1,8%, co spowodowało wyłączenie napięcia elektrycznego w rejonie. Pracownicy zatrudnieni w przodku chodnika „3 bis” przystąpili do aktywnego gaszenia ognia przy użyciu dwóch gaśnic proszkowych. Po ugaszeniu ognia i powiadomieniu dyspozytora ruchu, załoga zatrudniona w rejonie, w ilości 14 osób, wycofała się do wyrobisk przewietrzanych opływowym prądem powietrza, a następnie udała się w kierunku szybu zjazdowego. Zawartość części niepalnych stałych w pyle kopalnianym, w strefie zabezpieczającej przodek wynosiła 53,3%, zamiast minimum 80%.

Według wstępnych ustaleń przyczyną zapalenia gwałtownie wydzielonego z górotworu metanu, było iskrzenie skał stropowych – piaskowca – zalegających w stropie pokładu 501/II, podczas urabiania organem kombajnu chodnikowego.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach nakazał:

Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej drążenia chodnika „3 bis” w pokładzie 501 na poziomie 720 m do czasu:
A. Prawidłowego zabezpieczenia chodnika „3 bis” przed przeniesieniem wybuchu pyłu węglowego.
B. Przeprowadzenia analizy stanu zagrożeń metanowego i pożarowego w rejonie przedmiotowego wyrobiska przez kopalniany zespół ds. zagrożeń wentylacyjnych, metanowych i pożarowych w składzie poszerzonym o specjalistów, w aspekcie zaistniałego zapalenia metanu w drążonym przodku mając na uwadze:
a. zdefiniowanie przyczyn zaistniałego zapalenia metanu,
b. weryfikację dotychczas stosowanych rozwiązań technicznych związanych z drążeniem chodnika, w szczególności dotyczących rozpoznania i zwalczania zagrożenia metanowego przy występujących uwarunkowaniach górniczo-geologicznych,
c. określenie możliwości bezpiecznej kontynuacji drążenia chodnika „3 bis” przy uwzględnieniu: - zasad prognozowania i monitorowania stanu zagrożeń naturalnych,
- zakresu i sposobu prowadzenia adekwatnych do stanu zagrożenia działań profilaktycznych,
- odpowiedniej organizacji nadzoru i prowadzenia robót.
Podjąć – na okres wstrzymania robót – działania organizacyjno-techniczne w zakresie:
- zabezpieczenia dostępu do rejonu chodnika „3 bis” w pokładzie 501 na poziomie 720 m,
- ustalenia zasad ciągłego monitorowania i analizowania stanu zagrożeń naturalnych występujących w rejonie chodnika „3 bis”, w szczególności metano- wego i pożarowego, a w oparciu o wyniki obserwacji prowadzić adekwatne działania zapobiegawcze,

oraz zalecił zapoznać pracowników zakładu górniczego z okolicznościami zapalenia metanu.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.