13.12.2007

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-26/gg-01/2007

Katowice, dnia 21.12.2007 r.

I N F O R M A C J A Nr 26/2007 śm.

Wypadek zbiorowy miał miejsce w wyrobiskach bloku A frontu eksploatacyjnego pola XVII/1 na poziomie 1050 m, w rejonie szybów północnych kopalni. W bloku tym wybierano złoże rudy miedzi systemem komorowo-filarowym z likwidacją dolnej warstwy podsadzką suchą RG-6. Złoże rudy miedzi występuje w tym rejonie w stropie piaskowca i w skałach węglanowo-łupkowych cechsztynu, a jego miąższość wynosi od 8,0 m do 11,0 m. Złoże zaliczono do trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami oraz do pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Skały stropu zaliczono do klasy drugiej, a spągu do klasy pierwszej. Dla robót eksploatacyjnych były opracowane: projekt techniczny eksploatacji oraz szczegółowy projekt eksploatacji, zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Do zabezpieczania stropu wyrobisk eksploatacyjnych w bloku A stosowano kotwy wklejane o długości żerdzi 2,6 m, w siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m. Obudowę dodatkową stanowiły kotwy linowo-cementowe o długości lin 5 m, drewniane stojaki i stosy podporowe oraz stropnice płytowe typu SP.

W dniu 13.12.2007 r. o godz. 15⁵² i 15⁵⁴ w bloku A pola XVII/1 kopalni „Rudna” wystąpiły wstrząsy górotworu odpowiednio o energiach E = 5,1 x 10⁷J i E = 1,3 x 10⁶J, których epicentra zlokalizowano w caliźnie pola.

W tym czasie, w polu XVII/1 znajdowało się 22 pracowników, spośród których 7 uległo wypadkom:

• śmiertelnemu (1): sztygar zmianowy, kontrolujący przebieg prac na zmianie w rejonie skrzyżowania komory A-1 z pasem P-28, który doznał śmiertelnego urazu wielonarządowego;
• śmiertelnemu (2): ślusarz-mechanik maszyn i urządzeń górniczych pod ziemią, zatrudniony na zmianie jako pomocnik operatora SWW w rejonie skrzyżowania komory A-2 z pasem P-24, który doznał urazu śmiertelnego spowodowanego stłuczeniem i zmiażdżeniem czaszki oraz złamaniem kończyny dolnej prawej;
• lekkiemu (1): górnik operator samojezdnych maszyn górniczych, który doznał ogólnego stłuczenia ciała i licznych ran (stłuczenie głowy, szyi, klatki piersiowej, okolic krocza i odbytu, złamanie żuchwy, uszkodzenie zębów przednich, siekaczy i szczęki dolnej). Poszkodowanego przewieziono do Szpitala Miejskiego w Lubinie;
• lekkiemu (2): górnik strzałowy, który doznał ogólnych potłuczeń wielomiejscowych, otarć skóry i rany tłuczonej barku lewego. Poszkodowany przebywa w domu;
• lekkiemu (3): ślusarz-mechanik maszyn i urządzeń górniczych pod ziemią, który doznał ogólnych potłuczeń, stłuczenia głowy i powłoki klatki piersiowej po stronie lewej. Poszkodowany przebywa w domu;
• lekkiemu (4): górnik operator samojezdnych maszyn górniczych, który doznał stłuczenia głowy (rana tłuczona okolicy potylicznej). Poszkodowany przebywa w domu.
• lekkiemu (5): górnik pod ziemią, który doznał ogólnych potłuczeń, powierzchniowego stłuczenia głowy okolicy potylicy, stłuczenia palców drugiego i trzeciego ręki prawej, licznych otarć naskórka twarzy, barków i przedramion. Poszkodowany przebywa w domu.

Po wystąpieniu wstrząsów, 20 pracowników (w tym pięciu poszkodowanych), samodzielnie wycofało się do punktu zbornego.

Wstrząsy o energiach 5.1 x 10⁷J^J i 1.3 x 10⁶J z dnia 13.12.2007 r. spowodowały następujące skutki:

• wypchnięcie płyty spągowej na wysokość 0.5 do 1.0 m w komorze A-3 od pasa P-32a do pochylni J-16 i dalej wzdłuż pochylni J-16 do komory A-1,
• wypiętrzenie spągów w komorze K-6 na całej jej długości na wysokość około 0.5 m,
• obsypanie ociosów:
  • we wszystkich wyrobiskach zawartych pomiędzy pochylniami J-16 i J-17 oraz pomiędzy J‑15 i J-14 od zrobów pola G-22/4 do czół przodków w caliźnie,
  • w komorze K-6 wraz z wnękami w caliznę na całej jej długości,
  • prawego ociosu pochylni J-13 na odcinku od komory K-6 do wysokości przecinki 4/J-13,
• urobienie na głębokość 0.5 do 1.0 m ociosów i czół przodków wyrobisk rozcinających caliznę tj. A-1 do A-4 na odcinku od pasa P-28a do pasa P-23a i wypełnienie ww. wyrobisk na wysokość od ½ do ¾ wysokości pierwotnej,
• spękanie stropu i obrywka dokonana w czasie trwania akcji ratowniczej w komorze A-1 od pasa P-29a do pasa P-28a.

Na podstawie oceny skutków zjawisko zakwalifikowano jako tąpnięcie.

Przyczyną wszystkich wypadków było dynamiczne oddziaływanie tąpnięcia na poszkodowanych, w tym uderzenie poszkodowanych odłamkami skalnymi przemieszczającymi się do wyrobiska na skutek tąpnięcia.

Decyzją z dnia 14.12.2007 r., l.dz. WRO/0231/14/2007/GW Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu wstrzymał ruch w bloku A pola XVII/1 do czasu przeprowadzenia oględzin miejsca wypadku zbiorowego oraz tąpnięcia w dniu 17 grudnia 2007 r. na zmianie I. Ponadto, w związku z pozostawieniem w polu XVII/1 przodków załadowanych materiałem wybuchowym i mając na uwadze fakt, że ich pozostawienie na dłuższy czas może grozić ich niekontrolowanym odpaleniem, zezwolił na ich odpalenie, na zasadach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Podjęcie jakichkolwiek działań w polu uzależnił od dokonania analizy stanu zagrożenia tąpaniami w polu i w jego bezpośrednim otoczeniu przez Kopalniany Zespół ds. Zwalczania Tąpań i Zawałów. Zobowiązał również kierownika ruchu zakładu górniczego, by po odpaleniu przodków ustalił sposób zabezpieczenia pola do czasu przeprowadzenia oględzin.

Po oględzinach przeprowadzonych w dniu 17.12.2007 r. na zm. I Dyrektor OUG decyzją l.dz. WRO/0231/15/2007/D nakazał: wstrzymać ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Rudna” w Polkowicach, w części dotyczącej pola XVII/1 oddziału G-22, za wyjątkiem robót związanych z usuwaniem skutków tąpnięcia, (w szczególności: przeprowadzenia inwentaryzacji obudowy w polu XVII/1, wykonania niezbędnej obrywki i uzupełnienia obudowy oraz wydobycia uwięzionych maszyn) na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Wznowienie robót rozcinkowych i likwidacyjnych w polu XVII/1 oddziału G-22 zostało uzależnione od uzyskania zezwolenia Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.