14 11 2017

Wyższy Urząd Górniczy

         Departament

Warunków Pracy i Szkolenia  

Katowice, dnia 7 grudnia 2017 r.

INFORMACJA Nr 13s/2017/EW

w sprawie wypadku śmiertelnego, zaistniałego w dniu 14 listopada 2017 r., o godz. 15²⁵ w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. KWK „Budryk” w Ornontowicach, w Chodniku B-11 w pokładzie 401, któremu uległ dozorca oddziału elektrycznego ścianowego, zbrojeń i likwidacji.

Wypadek śmiertelny zaistniał w Chodniku B-11 w pokładzie 401 na poziomie 1050 m.

Pokład 401, niezagrożony tąpaniami, zaliczony został do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, IV kategorii zagrożenia metanowego i I stopnia zagrożenia wodnego. Chodnik B-11 w pokładzie 401 wykonany był w obudowie typu ŁP10/V32/A i ŁP10/V32/4/A. Z tego wyrobiska wydrążono rozcinkę rozruchową ściany B-11 w pokładzie 401. Wyrobiska te zaliczono do pomieszczeń ze stopniem „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu. W dniu
28 września 2017 r. rozpoczęto zbrojenie ściany B-11 w pokładzie 401. W poszerzeniu chodnika B-11, w odległości ok. 100 m od rozcinki rozruchowej ściany B11 w pokładzie 401, ustawiono dwie stacje transformatorowe o nr kopalnianych: 247 typu EH-1250/6/1/3 i 258 typu EH-1250/6/1/3/01. Stacje transformatorowe zasilane były z pola rozdzielczego typu ROK-6/EM/B/Od/MM3/ROL/WD nr kopalniany 15 w rozdzielni 6kV R 1003 na poziomie 1050m. Ze stacji transformatorowej nr kopalniany 258, dwoma przewodami typu O2nGcekż-G2 6x70+25+6x2,5 mm² zasilany był wyłącznik stycznikowy typu EH-dG A3, przeznaczony do zasilenia kombajnu ścianowego w zbrojonej ścianie B-11.

W dniu 14 listopada 2017 r, na zmianie A, rozpoczynającej się o godzinie 6⁰⁰, stwierdzono uszkodzenie jednego z przewodów oponowych typu O2nGcekż-G2 6x70+25+6x2,5 mm² zasilającego wyłącznik stycznikowy typu EH-dG A3, przez co rezystancja izolacji jednej żyły prądowej tego przewodu była zaniżona. W stacji transformatorowej nr kopalniany 258 otwarty był odłącznik po stronie GN. W komorze przyłączowej DN tej stacji transformatorowej oraz
w komorze przyłączowej dopływowej wyłącznika stycznikowego typu EH-dG A3 dwie żyły prądowe przedmiotowego przewodu zostały odłączone od zacisków prądowych izolatorów, a ich końce zaizolowane taśmą.

W dniu 14 listopada 2017 r. na zmianie B rozpoczynającej się o godzinie 12⁰⁰, w rejonie zbrojonej ściany B-11 w pokładzie 401, dozorca oddziału elektrycznego ścianowego, zbrojeń i likwidacji ED-1 nadzorował prace 3 elektromonterów tego oddziału. Dozorca polecił 2 elektromonterom, przy użyciu generatora udarowego typu GUA-100E, zlokalizować uszkodzenie przewodu oponowego typu O2nGcekż-G2 6x70+25+6x2,5 mm² zasilającego wyłącznik stycznikowy typu EH-dG A3 ze stacji nr kopalniany 258. Generator typu GUA-100E przystosowany był do zasilenia napięciem 230V. Przewód zasilający generatora zakończony był wtyczką sieciową, na której bolcach nawinięte zostały żyły kabla sterowniczego 1,5 mm², a miejsce połączenia zaizolowano taśmą. Prawdopodobnie generator udarowy typu GUA-100E miał być zasilany z przedziału aparaturowego DN stacji transformatorowej. Około godziny 15⁰⁰ jeden z elektromonterów odkręcił śruby z pokrywy komory przyłączowej DN oraz śruby drzwi przedziału aparaturowego DN stacji transformatorowej nr kopalniany 258 i otworzył drzwi. Drugi elektromonter zamknął odłącznik 6kV po stronie GN. Nastąpiło załączenie stycznika 6kV w tej stacji, przez co na elementach wyposażenia otwartego przedziału aparaturowego DN pojawiło się napięcie m.in. 1000V i 230V. O godzinie 15²⁵ dozorca oddziału elektrycznego wykonywał nieustalone prace w otwartym przedziale aparaturowym stacji, prawdopodobnie dotknął będących pod napięciem 1000V lub 230V elementów wyposażenia tego przedziału i został porażony prądem elektrycznym. Jeden z elektromonterów zauważył, że dozorca został prawdopodobnie porażony prądem elektrycznym i wcisnął przycisk awaryjny na otwartych drzwiach przedziału aparaturowego DN. Drugi elektromonter wcisnął przycisk awaryjny na drzwiach komory GN i otworzył odłącznik strony GN w stacji, przez co zabezpieczony został stan beznapięciowy w przedziale aparaturowym DN. Następnie elektromonterzy położyli nieprzytomnego dozorcę na spągu obok stacji transformatorowej, rozpoczęli jego reanimację i wezwali na pomoc pracowników zatrudnionych w rejonie zbrojonej ściany B-11 w pokładzie 401.  Poszkodowanego transportowano w kierunku szybu na poziomie 1050 m, nie przerywając reanimacji. Na poziom 1050 m zjechał lekarz, który o godzinie 16⁴⁹ stwierdził „Brak oznak życia” u poszkodowanego dozorcy. 

Przyczyną wypadku śmiertelnego było prawdopodobnie porażenie prądem elektrycznym dozorcy oddziału elektrycznego.

Przyczyna ta była następstwem dotknięcia przez dozorcę oddziału elektrycznego, będących pod napięciem 1000V lub 230V elementów wyposażenia otwartego przedziału aparaturowego stacji transformatorowej nr kopalniany 258, podczas wykonywania nieustalonych prac w tym przedziale aparaturowym.

W związku z wypadkiem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach:

I. Wstrzymał ruch zakładu górniczego, w części dotyczącej eksploatacji:

• stacji transformatorowych nr kopalniany 247 oraz 258, wraz z instalacją elektryczną 1000V, zasilaną ze stacji transformatorowej nr 258, zabudowanych w Chodniku B-11
  wpokładzie 401, do czasu:
  1. zapewnienia swobodnego wykonywania czynności związanych z obsługą przedmiotowych stacji transformatorowych,
  2. wykonania naprawy, zgodnie z technologią (instrukcją) zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego, uszkodzenia przewodu oponowego typu O2nGcekż-G2 6x70+25+6x2,5 mm², zasilającego ze stacji transformatorowej nr kopalniany 258 wyłącznik stycznikowy typu EH-DG A3 nr fabr. 29/05, zabudowany w Chodniku B-11, przeznaczony do zasilania kombajnu w zbrojonej Ścianie B-11w pokł. 401,
  3. doprowadzenia do prawidłowego stanu rezystancji izolacji przewodu oponowego typu O2nGcekż-G2 6x70+25+6x2,5 mm², zasilającego ze stacji transformatorowej nr kopalniany 258 wyłącznik stycznikowy typu EH-dG A3 nr fabr. 29/05, oraz podłączenia do zacisków izolatorów w komorach przyłączowych: DN stacji transformatorowej i dopływowej wyłącznika, wszystkich żył prądowych tego przewodu oponowego,
  4. zamknięcia i przykręcenia śrubami drzwi komory aparaturowej DN oraz komory przyłączowej DN stacji transformatorowej nr kopalniany 258,
  5. przeprowadzenia pomiarów rezystancji izolacji i rezystancji uziemienia systemu uziemiających przewodów ochronnych instalacji elektrycznej stacji transformatorowej nr kopalniany 258 wraz z instalacją odpływową oraz przeprowadzenia odbioru technicznego i uzyskania zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego na ponowne oddanie do ruchu przedmiotowych urządzeń i instalacji,
• generatora udarowego typu GUA-100E nr fabr. 08(2010) do czasu doprowadzenia przewodu zasilającego do prawidłowego stanu technicznego oraz sprawdzenia poprawności działania generatora.

II.Nakazał zabezpieczyć do sprawdzenia poprawności działania centralne zabezpieczenie upływowe typu EH-C10K nr fabr 02/F/008, zainstalowane w stacji transformatorowej nr kopalnianej 258, zasilającej wyłącznik stycznikowy typu EH-dG A3 nr fabr. 29/05, zabudowany w Chodniku B-11 w pokładzie 401.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.