14 12 2015

  Wyższy Urząd Górniczy

   Departament Górnictwa

Otworowego i Wiertnictwa                                               

 Katowice, dnia 21 grudnia 2015 r.

INFORMACJA Nr  67/2015/EW

w sprawie awarii wyłączenia z ruchu stacji wentylatorów głównych przy szybie V, zaistniałej w dniu 14 grudnia 2015 r. o godzinie 5³⁹ w JSW S.A. KWK „Budryk”

W zakładzie górniczym Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego „Budryk” w Ornontowicach wyrobiska przewietrzane są prądami powietrza wytwarzanymi przez wentylatory zabudowane w stacjach wentylatorów głównych przy szybach: II i V. Stacja wentylatorów głównych przy szybie V przewietrza między innymi wyrobiska w pokładach 358/1, 401, 402. Stację wyposażono w dwa wentylatory typu WPK-5,0 napędzane silnikami typu SYUe1716s, o mocy 2500 kW z możliwością pracy w układzie kaskady asynchronicznej. Urządzenia stacji zasilano z głównej rozdzielni 6 kV na powierzchni RPW-5, zabudowanej w oddzielnym budynku, odległym o około 50 m od stacji wentylatorów głównych. W budynku rozdzielni 6 kV zainstalowano rozdzielnicę RP 400/230 V, z której poprzez dwa transformatory 230/24 V prądu przemiennego zasilano obwody sterownicze kaskad silników napędzających wentylatory główne. Po stronie pierwotnej transformatory wyposażono w wewnętrzne bezpieczniki o prądzie znamionowym 630 mA.

W dniu 14.12.2015 r. w stacji wentylatorów głównych przy szybie V pracował, napędzany silnikiem pracującym w układzie kaskady asynchronicznej, wentylator nr 2 natomiast wentylator nr 1 stanowił rezerwę. W tym dniu o godzinie 5³⁷ pracownik obsługi rozdzielni 6 kV RPW-5 załączył do sieci elektroenergetycznej baterię kondensatorów o mocy 900 kVAr. Po załączeniu baterii o godzinie 5³⁹ nastąpiło awaryjne wyłączenie z ruchu wentylatora nr 2. Próba uruchomienia, przez pracownika obsługi, wentylatora głównego nr 1 nie powiodła się. Po wykonaniu niezbędnych czynności sprawdzających, w tym układu sterowania wentylatorów, służby kopalniane około godziny 6⁵⁰ ustaliły, że przyczyną wyłączenia z ruchu i braku możliwości załączenia wentylatorów głównych był zanik napięcia sterowania 24 V prądu przemiennego, spowodowany przepaleniem się wewnętrznych bezpieczników po stronie pierwotnej transformatorów sterowniczych 230/24 V obu wentylatorów. Po wymianie bezpieczników i przywróceniu napięcia sterowania, o godzinie 7⁰¹ uruchomiono wentylator główny nr 1. W związku z wyłączeniem z ruchu stacji wentylatorów głównych przy szybie V dyspozytor ruchu zakładu górniczego wycofał z zagrożonych rejonów, w kierunku szybów wdechowych III i VI, 71 osób zatrudnionych na zmianie „D” (rozpoczynającej się o godzinie 24⁰⁰). Załoga ze zmiany „A” (rozpoczynającej się o godzinie 6⁰⁰) zjechała na dół bez opóźnienia, a następnie po uruchomieniu wentylatora głównego i przewietrzeniu wyrobisk udała się do miejsc pracy. Wyprowadzanie załogi z zagrożonych rejonów przeprowadzono bez użycia sprzętu ochronnego dróg oddechowych. W związku z postojem stacji wentylatorów głównych przy szybie V, największe przekroczenie dopuszczalnych stężeń metanu, o wartości 2,8 % odnotowano w rozcińce ściany B-10 w pokładzie 401. W czasie trwania awarii nie zgłoszono zdarzeń wypadkowych, a pozostałe maszyny, urządzenia i instalacje na powierzchni i w wyrobiskach,
w tym stacja wentylatorów głównych przy szybie II pracowały bez zakłóceń.

Przyczyną awarii był zanik napięcia sterowania 24 V prądu przemiennego silników napędzających wentylatory główne nr 1 i nr 2, spowodowany przepaleniem się wewnętrznych bezpieczników po stronie pierwotnej transformatorów sterowniczych 230/24 V, najprawdopodobniej w wyniku powstałego zakłócenia w sieci elektroenergetycznej związanego z załączeniem baterii kondensatorów.

W związku z zaistniałym zdarzeniem, dyrektor Specjalistycznego Urzędu Górniczego nie wydał decyzji.

Informację opracowano na podstawie danych z SUG w Katowicach.