15.01.2010

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 19.01.2010 r.

I N F O R M A C J A Nr 4/2010/EW

o wypadku zbiorowym (dziewięć wypadków lekkich) i tąpnięciu, zaistniałymi w dniu 15 stycznia 2010 r., o godz. 10⁴⁴, spowodowanych wystąpieniem w polu eksploatacyjnym G-11/8 oddziału G-11 KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG ”Rudna” samoistnego wstrząsu górotworu o energii 3,7 x 10⁷J.

Tąpnięcie i wypadek zbiorowy miały miejsce w wyrobiskach zasadniczej części frontu eksploatacyjnego pola G-11/8 na poziomie 1100 m, w rejonie szybu R-IX, zawartej pomiędzy wiązką chodników T,W-150 a T,W-149. W polu tym złoże rud miedzi, o średniej miąższości ok. 2,8 m, występujące w tym rejonie w stropie piaskowca i w skałach węglanowo-łupkowych cechsztynu wybierano systemem komorowo-filarowym z upodatnieniem złoża i dodatkową ochroną stropu. Złoże zaliczono do trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami oraz do pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Skały stropu zaliczono do klasy trzeciej skał stropowych, a skały spągu do klasy drugiej skał spągowych. Dla robót eksploatacyjnych były opracowane: projekt techniczny eksploatacji oraz szczegółowy projekt eksploatacji - zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

Do zabezpieczania stropu wyrobisk eksploatacyjnych stosowano kotwie wklejane i rozprężne o długości żerdzi 1,8 m, w siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m. Obudowę dodatkową stanowiły kotwie linowo-cementowe o długości lin 5 m, hydrauliczna obudowa podporowa jednostojakowa, drewniane stojaki i stosy podporowe oraz stropnice płytowe typu SP.

W dniu 15.01.2010 r. o godz. 10⁴⁴, w polu G-11/8, wystąpił samoistny wstrząs górotworu o energii 3,7 x 10⁷ J, którego epicentrum zlokalizowano w caliźnie przed frontem rozcinkowym, na wysokości projektowanego skrzyżowania pasa P-58 z komorą K-29.

W wyniku podmuchu oraz dynamicznie przemieszczającego się materiału skalnego doszło do wypadku zbiorowego. Dziewięciu pracowników zatrudnionych w wyrobiskach pola G-11 uległo wypadkom lekkim:

górnik, operator samojezdnych maszyn górniczych przodkowych pod ziemią (SWW), wykonujący wiercenie otworów strzałowych w komorze K-21 z pasa P-55b - doznał mnogich stłuczeń i drobnych ran głowy, stłuczenia kolana prawego i narażenia na ciężki stres;
górnik, operator samojezdnych maszyn górniczych przodkowych pod ziemią (SWK), wykonujący zabudowę przodka komory K-25 z pasa P-55b - doznał rany głowy, podejrzenia złamania kości czołowej, mnogich drobnych ran i stłuczeń;
górnik, operator samojezdnych maszyn górniczych przodkowych pod ziemią (SWK), wykonujący zabudowę przodka komory K-31 z pasa P-55b - doznał mnogich, drobnych zadrapań (stłuczenia i otarcia naskórka), szczególnie pośladka lewego, tułowia i barków;
górnik, operator samojezdnych maszyn górniczych przodkowych pod ziemią (LKP), wybierający urobek z komory K-18 z pasa P-55b - doznał urazu głowy i kręgosłupa szyjnego (kompresyjnego), oraz mnogich powierzchownych urazów;
ślusarz-mechanik maszyn urządzeń górniczych pod ziemią, pomocnik operatora wozu do stawiania obudowy hydraulicznej SWOI, schodzący z oddziału i znajdując się między komorą K-22 i K-23 na pasie P-55b- doznał urazu śródstopia prawego (stłuczenie), urazu (stłuczenia) grzbietu - kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego, mnogich drobnych zranień i stłuczeń;
górnik, operator samojezdnych maszyn górniczych przodkowych pod ziemią (SWB), wykonujący obrywkę mechaniczną w komorze K-27 z pasa P-55b - doznał mnogich stłuczeń (grzbietu, podudzia lewego) oraz zaprószenia oczu;
ślusarz-mechanik maszyn urządzeń górniczych pod ziemią, pomocnik operatora SWK, wykonujący obrywkę ręczną na pasie P-54 z komory K-28 - doznał potłuczeń ogólnych, stłuczenia i otarcia naskórka grzbietu, stłuczenia czoła, kolana i podudzia lewego;
górnik strzałowy pod ziemią, przodowy pola, znajdujący się na pasie P-55b z komory K-21 - doznał mnogich stłuczeń, a szczególnie kolana prawego, łokcia lewego i palca trzeciego dłoni lewej;
górnik, operator samojezdnych maszyn górniczych pod ziemią - doznał reakcji na stres i zaburzeń adaptacyjnych.

Dwudziestu jeden pracowników znajdujących się w strefie wstrząsu w rejonie oddziału G-11 wycofało się z zagrożonego rejonu, w tym dziesięciu ze strefy bezpośredniego zagrożenia. Operatora samojezdnego wozu wiertniczego, uwięzionego w kabinie maszyny w komorze K-21 z pasa P-55b, uwolniono po ok. 2,5 godzinach prowadzonej akcji ratowniczej. Poszkodowani, którzy ulegli wypadkom, po udzieleniu im pomocy ambulatoryjnej, udali się do domów za wyjątkiem operatorów z komór K-21 i K-25 z pasa P-55b, którzy przebywają w Szpitalu Miejskim w Lubinie.

W wyniku przeprowadzonych oględzin miejsc wypadku zbiorowego i stanu wyrobisk stwierdzono, że wstrząs o energii 3,7 x 10⁷J z dnia 15.01.2010 r. spowodował następujące skutki w wyrobiskach pola G-11/8:

Grawitacyjne obsypania ociosów :
- w komorze K-15 od pasa P-63 do czoła przodka komory,
- w komorze K-16 od pasa P-61 do czoła przodka komory,
- we wnękach upodatniających krawędź calizny w pasach P-60 do P-58a od komory K-16 do czół wnęk,
- wzdłuż całego frontu od przycaliznowego pasa P-55b od czół przodków komór K-18 do K-32.
Urobienie lewego ociosu na głębokość od 0,5 do 1,0 m na odcinku od 10 do 20 m od czół przodków w komorach K-20, K-21, K-23 i K-25.
Urobienie prawego ociosu na głębokość około 0,5 m w komorze K-31 na odcinku 20 m od czoła przodka komory.
Urobienie naroży przycaliznowych na głębokość od 0,5 do 1,0 m na skrzyżowaniu komory K 32 z pasem P-57.
Wypiętrzenie i pęknięcie spągów na wysokość około 0,5 m na skrzyżowaniach komory K-16 z pasami P-58 i P-58a.

Ponadto w wyniku zasypania rumoszem skalnym w wyrobiskach pola unieruchomione zostały cztery maszyny: wiertnica, dwie kotwiarki i ładowarka znajdujące się odpowiednio w komorach K-21, K-25, K-31 i K-18 z pasa przycaliznowego.

W związku z zaistniałym wypadkiem zbiorowym Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu w dniu 15.01.2010 r. wstrzymał ruch w polu G-11/8 do czasu przeprowadzenia oględzin miejsc wypadku zbiorowego oraz skutków wstrząsu w wyrobiskach pola.

Po oględzinach przeprowadzonych w dniu 16.01.2010 r., Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu nakazał:

Wstrzymać ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Rudna” w części dotyczącej prowadzenia robót rozcinkowych calizny w polu G-11/8 pomiędzy wiązką wyrobisk T,W-150 a T,W-149, do czasu:
a) przeprowadzenia kontroli stanu wyrobisk i ich obudowy,
b) bezpiecznego usunięcia skutków tąpnięcia w zakresie i na zasadach ustalonych przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego (w tym uwolnienia uwięzionych maszyn),
c) dokonania przez Kopalniany Zespół ds. Tąpań i Zawałów analizy sytuacji geologiczno-górniczej oraz stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami w rejonie prowadzonej rozcinki po zaistniałym tąpnięciu,
d) zaopiniowania przez Komisję ds. Zagrożeń Naturalnych w Podziemnych Zakładach Górniczych Wydobywających Rudy Miedzi zasad dalszego sposobu prowadzenia robót, uwzględniającego wyniki analizy sytuacji geologiczno-górniczej, stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami oraz specjalnej profilaktyki tąpaniowej po zaistniałym tąpnięciu.
Wznowienie robót rozcinakowych w polu G-11/8 pomiędzy wiązką wyrobisk T,W-150 a T,W-149 wymaga uzyskania zezwolenia Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu.
Wstrzymać ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Rudna” w części dotyczącej robót likwidacyjnych oraz rozcinki partii pola zawartej pomiędzy chodnikiem W-149 a zrobami pola G-11/7 do czasu:
- przeprowadzenia kontroli stanu wyrobisk i ich obudowy,
- zaopiniowaniu przez Kopalniany Zespół ds. Tąpań i Zawałów sposobu dalszego prowadzenia robót w powyższym zakresie, uwzględniającego wyniki analizy sytuacji geologiczno-górniczej oraz stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami po tąpnięciu zaistniałym w części pola określonej w pkt 1.
Wznowienie robót w zakresie określonym w pkt. 3 wymaga uzyskania zezwolenia Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.