15.07.2012

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 24.07.2012 r.

I N F O R M A C J A Nr 49/2012/EW

w sprawie awarii systemu monitorowania parametrów środowiska w kopalni typu SMP-NT/A w zakładzie górniczym Katowicki Holding Węglowy S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego „Wujek” Ruch „Śląsk” w Rudzie Śląskiej, zaistniałej w dniu 15 lipca 2012 r. o godzinie 7⁵⁸.

Zakład górniczy wyposażony jest m.in. w system monitorowania parametrów środowiska w kopalni typu SMP-NT/A, w skład którego wchodzą:

• dwie centrale telemetryczne typu CMC-3MS o pojemności 64 linii każda,
• jedna centrala telemetryczna typu CMC-4 o pojemności 80 linii.

W dniu 15 lipca 2012 r. o godzinie 7⁵⁸, wystąpiło nieprawidłowe działanie centrali telemetrycznej typu CMC-3MS wchodzącej w skład systemu monitorowania parametrów środowiska w kopalni typu SMP-NT/A, a o godz. 8⁰⁸ wystąpiło nieprawidłowe działanie drugiej centrali telemetrycznej typu CMC-3MS, co polegało w obu przypadkach na braku poglądu pomiarów z czujników metanometrycznych. Trzecia centrala telemetryczna typu CMC-4 wchodząca w skład systemu pracowała poprawnie.
System stwierdzając swoje nieprawidłowe działanie spowodował automatyczne wyłączenie energii elektrycznej w rejonach zabezpieczanych przez centrale telemetryczne, które uległy awarii.
Osoba wyższego dozoru ruchu w specjalności górniczej wyznaczona przez KRZG do sprawowania nadzoru nad prowadzeniem ruchu zakładu górniczego na zmianie, wydała polecenie wykonywania pomiarów zastępczych w okresie trwania awarii w miejscach przez nią wyznaczonych i podawania ich wyników do dyspozytora co 30 minut.
Służby teletechniczne kopalni podejmowały próby przywrócenia sprawności działania systemu resetując sterowniki central telemetrycznych, co dało pozytywny efekt dla jednej centrali o godzinie 8²⁸, a dla drugiej o godz. 8³⁰. Przybyły o godz. 8³² serwisant jako prawdopodobną przyczynę podał błąd oprogramowania systemu.
W dniu 27 maja 2012 r. serwisant firmy „SEVITEL” wprowadził aktualizację oprogramowania w dwóch centralach telemetrycznych typu CMC-3MS do wersji z kwietnia 2012 r.
W dniu 15 lipca 2012 r. (w trakcie przeprowadzania kontroli doraźnej) około godz. 17⁰⁰, pracownicy serwisu firmy „SEVITEL” przeprowadzili wymianę oprogramowania sterowników central telemetrycznych typu CMC-3MS na oprogramowanie w wersji z października 2011 r.

W związku z awarią nie odnotowano przekroczenia dopuszczalnych stężeń metanu w wyrobiskach zakładu górniczego, nie zgłoszono zdarzeń wypadkowych, nie miało miejsca unieruchomienie jazdy ludzi szybami oraz nie było konieczności wyprowadzenia załogi z dołu kopalni.

W wyniku czynności ustalania przyczyn i okoliczności awarii Specjalistyczny Urząd Górniczy:

• ustalił, że po wymianie oprogramowania sterowników central telemetrycznych typu CMC-3MS na oprogramowanie w wersji z października 2011 r system pracuje prawidłowo,
• ustalił, że prawdopodobną przyczyną awarii był błąd oprogramowania systemu monitorowania parametrów środowiska w kopalni typu SMP-NT/A w wersji z kwietnia 2012 r.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Specjalistycznego Urzędu Górniczego
nie wydał decyzji.

Informację opracowano na podstawie danych z SUG w Katowicach.