15.11.2010.2

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 25.11.2010 r.

I N F O R M A C J A Nr 79/2010/EW

w sprawie awarii silników napędowych wentylatorów głównych w stacji wentylatorów przy szybie R-X zaistniałej w dniu 15 listopada 2010 r. o godzinie 5⁰² w KGHM „Polska Miedź” S.A. O/ZG „Rudna”.

Przewietrzanie wyrobisk zakładu górniczego KGHM „Polska Miedź” S.A. O/ZG „Rudna” realizowano prądami powietrza wytworzonymi przez wentylatory główne zabudowane w stacjach przy szybach R – V, R – VIII, R – X i R – XI. W zakładzie górniczym przewidziano i stosowano różne warianty konfiguracji podsieci wentylacyjnych przynależnych do poszczególnych stacji wentylatorów umożliwiające zapewnienie właściwych warunków wentylacyjno-klimatycznych w zależności od liczby wentylatorów w ruchu. Stację wentylatorów przy szybie R – X wyposażono w trzy wentylatory główne typu WPK 5,35 napędzane silnikami synchronicznymi, dwubiegowymi (375/300 obr./min.), o mocy 3,15 MVA, zasilanymi napięciem 6000 V. W normalnej sytuacji w dni wolne od wydobycia prowadzono ruch jednego wentylatora głównego, a dwa stanowiły rezerwę, natomiast w czasie wydobycia prowadzono ruch dwóch wentylatorów, a jeden stanowił rezerwę.

W dniu 14.11.2010 r. (niedziela) na zmianie III prowadzono ruch wentylatora głównego W-2. W dniu 15.11.2010 r. około godziny 5⁰⁰ przystąpiono do uruchomienia drugiego wentylatora głównego w tej stacji. W trakcie prowadzonego rozruchu wentylatora głównego W-3, o godzinie 5⁰² nastąpiło wyłączenie zasilania silnika napędowego wentylatora w wyniku zadziałania zabezpieczenia zwarciowego, a po około 1,5 sekundy nastąpiło wyłączenie zasilania silnika napędowego będącego w ruchu wentylatora głównego W-2 w wyniku zadziałania zabezpieczenia ziemnozwarciowego. W tym czasie w wyrobiskach przynależnych do podsieci wentylacyjnej stacji wentylatorów głównych przy szybie R - X przebywało 27 pracowników. W tej sytuacji po zabezpieczeniu unieruchomienia wirników wentylatorów głównych W-2 i W-3, o godzinie 5²⁰ załączono do ruchu wentylator główny W-1. W tym samym czasie w celu utrzymania właściwych warunków wentylacyjno-klimatycznych w podsieci wentylacyjnej szybu R - X, kierownik działu wentylacji, za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego, wprowadził zmiany w sieci wentylacyjnej i załączono do ruchu trzeci wentylator w czterowentylatorowej stacji wentylatorów głównych przy szybie R-V.

Awaryjne zatrzymanie ruchu wentylatorów głównych W-2 i W-3 w stacji wentylatorów przy szybie R-X nie spowodowało konieczności wyprowadzenia załogi w kierunku szybów wdechowych oraz nie spowodowało strat w wydobyciu. W związku z zaistniałym zdarzeniem nie zgłoszono zaistnienia wypadku.

W wyniku oględzin przeprowadzonych przez służby elektryczne zakładu górniczego stwierdzono uszkodzenie uzwojeń stojana silnika napędzającego wentylator główny W-3 oraz uszkodzenie izolacji przewodu wyprowadzającego uzwojenia stojana do głowicy przyłączeniowej silnika napędzającego wentylator główny W-2. Wentylator główny W-2 załączono do ruchu o godzinie 16⁰⁵ w dniu 15.11.2010 r. po przeprowadzonej naprawie. Wymianę silnika wentylatora W-3 na silnik rezerwowy ukończono w dniu 17 listopada 2010 roku. Urząd Górniczy do Badań Kontrolnych Urządzeń Energomechanicznych ustalił, że ostatni przegląd okresowy i badania silnika napędzającego wentylator główny W-3 przeprowadzono z wynikiem pozytywnym w listopadzie 2009 r., natomiast silnika napędzającego wentylator główny W-2 we wrześniu 2010 r. Silnik wentylatora głównego W-2 został zabudowany w 2000 r. po przezwojeniu na silnik dwubiegowy wykonanym w 1999 r. przez ABB Serwis Sp. z o.o. w Legnicy. Silnik wentylatora W-3 zabudowano w 2006 r. po przeprowadzonym remoncie kapitalnym stojana, wykonanym przez Partner Serwis Sp. z o.o. w Legnicy.

Przyczyną awarii silnika napędowego wentylatora głównego W-3 w stacji wentylatorów przy szybie R-X było uszkodzenia uzwojeń stojana skutkujące zwarciem międzyfazowym, natomiast przyczyną awarii silnika napędowego wentylatora głównego W-2 było uszkodzenie izolacji przewodu wyprowadzającego uzwojenia stojana skutkujące zwarciem doziemnym.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Urzędu Górniczego do Badań Kontrolnych Urządzeń Energomechanicznych wydał decyzję, w której nakazał:

wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej wentylatorów głównych W-2 i W-3 w stacji wentylatorów głównych przy szybie R-X.
podjąć niezbędne środki organizacyjno-techniczne zapewniające bezpieczeństwo prowadzenia ruchu zakładu w okresie wstrzymania ruchu wentylatorów głównych W-2 i W-3 w stacji wentylatorów głównych przy szybie R-X.

Informację opracowano na podstawie danych z UGBKUE w Katowicach.