16 10 2024

    Wyższy Urząd Górniczy
           Departament
Warunków Pracy i Szkolenia                Katowice, dnia 10 marca 2025 r.

INFORMACJA Nr 54/2024/EW

o pożarze wozu odstawczego typu CB4-20TB, eksploatowanego przez Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń PeBeKa S.A. z siedzibą w Lubinie, do którego doszło w dniu 16 października 2024 r. około godziny 4⁰⁴, w KGHM Polska Miedź S. A. O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” w upadowej J-11 na wysokości przecinki 4. w oddziale G-11 PeBeKa. 

Do pożaru wozu odstawczego typu CB4-20TB o nr fabrycznym 047/2021 i nr zakładowym 110 (dalej „wóz”) doszło w upadowej J-11 na wysokości przecinki 4. w oddziale górniczym G 11 PeBeKa, w rejonie GG-6, na poziomie 1200 m, w odległości około 3850 m od Szybu SG-1, na zmianie IV WSP, w KGHM Polska Miedź S. A. O/ZG „Polkowice-Sieroszowice”.

W dniu 16 października 2024 r. na zmianie IV WSP operator wozu otrzymał od sztygara zmianowego górniczego oddziału G-11 PeBeKa zadanie odstawy urobku na oddziałowy punkt wysypowy rudy. W czasie jazdy upadową J-11 zauważył mgłę wydostającą się z komory silnikowej. Zatrzymał wóz na wysokości przecinki 4., unieruchomił silnik i wychodząc z kabiny zauważył płomienie wydostające się spod osłon silnika; szybko rozprzestrzeniające się w kierunku kabiny operatora. W wyniku objęcia kabiny ogniem nie uruchomił inicjatora stałej instalacji gaśniczej oraz pozostawił w kabinie aparat ucieczkowy. Z uwagi na pożar rozprzestrzeniający się w okolicach silnika oraz duże zadymienie opuścił miejsce pożaru udając się w okolice przecinki 3. z upadowej J-12. Powiadomił przebywającego tam pracownika o pożarze, a ten zawiadomił dyspozytora. Dyspozytor powiadomił o pożarze KRZG oraz wezwał ratowników z Jednostki Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w Sobinie i rozpoczął akcję ratowniczą zgodnie z Planem Ratownictwa. Określił strefę zagrożenia, ustalił liczbę osób znajdujących się w strefie i rozpoczął wycofywanie załogi ze strefy drogami ucieczkowymi w kierunku Szybu SG-1.

W tym czasie operator wozu usłyszał odgłos samoczynnego uruchomienia instalacji gaśniczej w wozie. Powrócił na miejsce pożaru wraz z przybyłym sztygarem górniczym. Wspólnie przystąpili do czynnego gaszenia ognia podręcznym sprzętem gaśniczym. W czasie gaszenia ognia współpracownicy dostarczali dodatkowe gaśnice podręczne. Nie doszło do skutecznego ugaszenia ognia. 

Zastępy wezwane z JRGH przybyły na miejsce pożaru około godziny 4³⁶ i po rozpoznaniu sytuacji przystąpiły do gaszenia pożaru podręcznym sprzętem gaśniczym, a następnie wodą z rurociągu p.poż. Kierownik Akcji Ratowniczej zakończył akcję o godzinie 7³², po otrzymaniu meldunku o ugaszeniu maszyny i uzyskaniu informacji o pomierzeniu dopuszczalnych stężeń gazów na całej długości wylotowego prądu powietrza z oddziału. Następnie, zgodnie z przyjętymi standardami, kontynuowane było schładzanie wozu wodą przez zastęp ratowniczy, na zasadach prac profilaktycznych.

W strefie zagrożenia znajdowało się 269 pracowników. Załoga wycofała się samodzielnie poza strefę zagrożenia drogami ucieczkowymi do Szybu SG-1. Podczas wycofywania załogi ze strefy zagrożenia użytych zostało 18 aparatów ucieczkowych. Nikt nie doznał obrażeń i nie wymagał udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej w punkcie pielęgniarskim.

Z uwagi na połączenia wentylacyjne pomiędzy O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” i O/ZG „Rudna”, pomimo niepojawienia się dymów w wyrobiskach O/ZG „Rudna”, zgodnie z programem „Pożar 2”, nastąpiło profilaktyczne wycofanie 351 pracowników ze strefy zagrożenia wyznaczonej automatycznie w granicach tej kopalni. Nie użyto aparatów ucieczkowych; nie było poszkodowanych. Akcja ratownicza w O/ZG „Rudna” zakończona została o godzinie 8⁴⁰.

W czasie oględzin miejsca pożaru przeprowadzonych w dniu 16 października 2024 r. na zmianie I stwierdzono, że pożar wystąpił w części ciągnikowej wozu, w okolicy silnika spalinowego (silnik wozu zniszczony był przez ogień w okolicach zabudowanej instalacji paliwowej). Powstały ogień, a także wysoka temperatura spowodowały uszkodzenia instalacji elektrycznej oraz zapalenie się węży gumowych układu chłodzenia silnika spalinowego. Ogień i dymy powstały w przedziale silnika, w rejonie zmiennika momentu, a także w kabinie operatora. Instalacja elektryczna, paliwowa i układ chłodzenia silnika spalinowego uległy całkowitemu spaleniu. Elementy wykonane z aluminium tj. mocowanie filtrów paliwa i turbosprężarka nosiły ślady nadtopienia. Kabina operatora uległa całkowitemu spaleniu. W rejonie komory silnika całkowitemu zniszczeniu uległ komputer sterujący pracą silnika spalinowego. Częściowemu spaleniu uległa opona zabudowana na lewej feldze części ciągnikowej wozu.

Przyczyna pożaru:
Przyczyną pożaru wozu odstawczego był prawdopodobnie zapłon mgły olejowej, powstałej w skutek rozszczelnienia się nieustalonego przewodu hydraulicznego, od rozgrzanych i nieosłoniętych elementów silnika i układu wydechowego.

Do pożaru przyczyniły się:

• niezabezpieczenie układu wydechowego izolacją termiczną (osłoną) w sposób wymagany przez dokumentację techniczno-ruchową,
• ustawienie wozu odstawczego w silnym strumieniu powietrza,
• potwierdzenie sprawności wozu przez operatora podczas obsługi zmianowej (OC) pomimo jego niesprawności polegającej na braku izolacji termicznej (osłony) układu wydechowego.

W związku z pożarem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu wydał decyzję, którą wstrzymał ruch zakładu górniczego KGHM POLSKA MIEDŹ S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Polkowice-Sieroszowice” w Kaźmierzowie, w części dotyczącej:

1. Eksploatacji wozu odstawczego typu CB4-20TB o nr zakł. 110, produkcji KGHM ZANAM S.A użytkowanego przez firmę Przedsiębiorstwo Budowy Szybów PeBeKa S.A., do czasu przeprowadzenia przez właściwą jednostkę oceny wpływu stanu technicznego ww. wozu na zaistniały pożar, w aspekcie zgodności z obowiązującymi przepisami i dokumentacją techniczno-ruchową producenta w/w wozu. Ponowna eksploatacja przedmiotowego wozu może nastąpić po przeprowadzeniu oceny przez właściwą jednostkę oraz usunięciu uszkodzeń spowodowanych przez pożar, doprowadzenia jego stanu technicznego do zgodności z dokumentację techniczno-ruchową producenta, a także dokonania odbioru technicznego i uzyskaniu wymaganego zezwolenia na oddanie do ruchu.
2. Wyrobiska górniczego tj. upadowej J-11 na wysokości przecinki 4. w oddziale górniczym G 11 PeBeKa S.A, w rejonie GG-6, do czasu usunięcia skutków pożaru ze szczególnym uwzględnieniem kontroli stanu wyrobiska i jego obudowy, infrastruktury zabudowanej pod stropem w postaci instalacji elektrycznej oraz rurociągu i doprowadzenia przedmiotowego wyrobiska do stanu bezpiecznego i funkcjonalnego. 

Ponadto Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu nakazał Przedsiębiorcy KGHM POLSKA MIEDŹ S.A. w Lubinie przetransportować wóz odstawczy typu CB4-20TB o nr zakładowym 110 produkcji KGHM-ZANAM S.A. z upadowej J-11 na wysokości przecinki 4., użytkowanego przez Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń PeBeKa S.A., do wyznaczonego miejsca umożliwiającego przeprowadzenie jego oceny stanu technicznego przez właściwą jednostkę, w sposób ustalony przez Kierownikowi Ruchu Zakładu Górniczego.

W dniu 18 października 2024 r. Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu zawiadomił przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie nakazania przeprowadzenia przez właściwą jednostkę oceny stanu technicznego ww. wozu odstawczego oraz jego wpływu na przyczyny i okoliczności pożaru, w aspekcie zgodności jego wykonania z dokumentacją techniczno-ruchową producenta i obowiązującymi w tym zakresie przepisami oraz nakazania niezwłocznego przedstawienia organowi sprawozdania i wyników z ww. czynności.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.