16.01.2013

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 25.01.2013 r.

INFORMACJA Nr 2/2013/EW

w sprawie wypadku zbiorowego - poparzenia łukiem elektrycznym, zaistniałym w dniu 16.01.2013 r. o godzinie 11⁰⁰ w KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Polkowice-Sieroszowice” w Kaźmierzowie, któremu uległo trzech pracowników - elektromonterów:
- lat 34, pracujący w górnictwie 7 lat,
- lat 21, pracujący w górnictwie 6 miesięcy,
- lat 42, pracujący w górnictwie 21 lat.

Wypadek zaistniał w chodniku T-158/1 oddziału górniczego G-51, piętro D4W, na poziomie 1050 m, w odległości ok. 3100 m od szybu SW-1. Do wypadku doszło podczas robót związanych z łączeniem, za pomocą mufy żywicznej uszkodzonego kabla 6 kV typu YKGYFtyn 3x70 mm². Kablem tym, z pola numer 2 kompaktowej, czteropolowej rozdzielnicy typu CTTC-V firmy ABB Kraft AS, zabudowanej w rozdzielni elektrycznej 6 kV Rd-12.15, poprzez przewoźną stację transformatorową typu ITp 400/6 o numerze zakładowym 224, zabudowaną w/w rozdzielni, zasilana była przewoźna stacja transformatorowa typu ITp-400/6 o numerze 228. Stacja ta zabudowana była we wnęce naprzeciw komory K-1 z upadowej wentylacyjnej 3 oddziału górniczego G-51, oddalonej od rozdzielni 6 kV Rd-12.15 o ok. 300 m. Powyższy kabel od rozdzielni 6 kV Rd-12.15 do przewoźnej stacji transformatorowej ITp-400/6 o numerze 228, podwieszony był na uchwytach kablowych zamocowanych pod stropem lewego ociosu w upadowej D-4 następnie w chodniku T-151/1 w kierunku oddziału górniczego G-51. Obok powyższego kabla prowadzony był kabel typu YKGYFtyn 3x70 mm², o długości ok. 400 m, zasilający z pola numer 3 rozdzielnicy typu CTTC-V rozdzielni 6 kV Rd-12.15, przewoźną stację transformatorową typu ITp-400/6 o numerze zakładowym 266, zabudowaną we wnęce naprzeciw komory K-10 z upadowej wentylacyjnej 3 oddziału górniczego G-51. Rozdzielnica 6 kV zasilana była, poprzez pole numer 1, z pola numer 24 rozdzielni elektrycznej 6 kV Rdg-12, kablem typu YKGYFtyn 3x185 mm² o długości ok. 2000 m. Z pola numer 4 tej rozdzielnicy zasilana była kablem typu YKGYFtyn 3x185 mm², o długości ok. 1000 m, rozdzielnia elektryczna 6 kV Rd-19.

W miejscu wypadku wyrobisko wykonane było w obudowie kotwowej o siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m a szerokość wyrobiska wynosiła ok. 6,8 m i wysokość ok. 2,5 m. Wyrobisko było przewietrzane opływowym prądem powietrza.

W dniu 15.01.2013 r. na zmianie IV WSP (Wielozmianowego Systemu Pracy) w chodniku T-158/1 spycharka gąsiennicowa podczas równania spągu, uszkodziła kable 6 kV, które zasilały przewoźne stacje transformatorowe ITp-400/6 o numerach 228 i 266 zabudowane w oddziale górniczym G-51. Na skutek uszkodzenia kabli zostały pobudzone zabezpieczenia powodując wyłączenie pól o numerze 2 i 3 w rozdzielni 6 kV Rd-12.15 oraz zabezpieczenia w polu numer 24 rozdzielni 6 kV Rdg-12.

W związku z powyższym, na zmianie tej, sztygar zmianowy oddziału elektrycznego E-51 wydał polecenie pisemne o numerze 14/E-51/13/182, dla zespołu dwuosobowego, na odłączenie w dniu 16.01.2013 r. w godzinach od godz. 3⁰⁰ do godz. 6⁰⁰w głowicy przewoźnej stacji transformatorowej typu ITp-400/6 o numerze 224 kabla zasilającego stację transformatorową ITp-400/6 o numerze 228, zabudowaną w oddziale górniczym G-51. Wypełniając formularze pisemnego polecenia dopuszczający i kierujący zespołem popełnili uchybienia polegające na podaniu nieprawidłowej daty rozpoczęcia i zakończenia pracy (podano datę 15.01.2013 r.) oraz nie odnotowaniu czy urządzenia załączono, czy też nie, po skończonej pracy.

W dniu 16.01.2013 r. na zmianie I trwającej od godziny 6⁰⁰ do 13³⁰, sztygar zmianowy oddziału E-51, skierował do naprawy uszkodzonych kabli w chodniku T-158/1 dwa zespoły pracowników – elektromonterów. Jeden trzyosobowy zespół otrzymał polecenie pisemne o numerze 15/E-51/13/186 na wykonanie w godzinach 6⁰⁰ – 14⁰⁰ mufy na kablu zasilającym przewoźną stację transformatorową typu ITp-400/6 o numerze 266, z pola numer 3 rozdzielni 6 kV Rd-12.15, po uprzednim przygotowaniu miejsca pracy tj. wyłączeniu i uziemieniu odpływu w tym polu. Wyznaczył także ustnie drugi trzyosobowy zespół do wykonania mufy w chodniku T-158/1, na kablu zasilającym przewoźną stację transformatorową typu ITp-400/6 o numerze 228, odłączonym na poprzedniej zmianie z głowicy kablowej przewoźnej stacji transformatorowej typu ITp 400/6 o numerze 224. Zespół ten w dniu 16.01.2013 r. otrzymał również polecenie pisemne o numerze 16/E-51/13/195 na wpięcie w godz. 6⁰⁰ - 14⁰⁰, kabla zasilającego stację transformatorową ITp-400/6 o numerze 228 do głowicy stacji transformatorowej typu ITp-400/6 o numerze 224 zabudowanej w rozdzielni Rd-12.15, po zakończeniu pracy.

Ustalono, że przed rozpoczęciem prac nieprawidłowo zidentyfikowano kable w chodniku T-158/1, przez co zespół, który winien wykonać połączenie - mufę na kablu zasilającym przewoźną stację transformatorową typu ITp-400/6 o numerze 266 ( z pola numer 3 rozdzielni 6 kV Rd-12.15), przystąpił do wykonania mufy na kablu zasilającym przewoźną stację transformatorową typu ITp-400/6 o numerze 228, który był odłączony na poprzedniej zmianie z głowicy kablowej przewoźnej stacji transformatorowej typu ITp 400/6 o numerze 224. Natomiast drugi zespół, który został wyznaczony do wykonania mufy na kablu zasilającym przewoźną stację transformatorową typu ITp-400/6 o numerze 228, przystąpił do wykonania mufy na kablu zasilającym przewoźną stację transformatorową typu ITp-400/6 o numerze 266. Po zakończeniu pracy (zabudowie mufy kablowej) zespół ten przekonany, że zabudowano mufę kablową na kablu zasilającym stację o numerze 228, na podstawie wydanego polecenia pisemnego o numerze 16/E-51/13/195, podłączył kabel do głowicy przewoźnej stacji transformatorowej ITp-400/6 o numerze 224 (zabudowanej w rozdzielni 6 kV Rd-12.15), a dopuszczający wyznaczony w powyższym poleceniu, załączył wyłącznik w polu numer 2 rozdzielni Rd-12.15, przez co podał napięcie 6 kV na kabel, przy którym pracował zespół pierwszy. który wykonał już rozcięcie kabla, wymienił uszkodzony odcinek kabla o długości ok. 60 m oraz usunął zewnętrzną izolację na czterech powstałych końcówkach, pozostawiając izolację na żyłach fazowych tego kabla. Dalszą czynnością tego zespołu było usunięcie izolacji na żyłach fazowych, ich połączenie oraz wykonanie dwóch muf kablowych. Podczas tych czynności elektromonterzy prawdopodobnie spowodowali powstanie zwarcia w okolicy usuniętej zewnętrznej izolacji kabla od strony jego zasilania. Zwarcie spowodowało powstanie łuku elektrycznego i poparzenie trzech pracowników oraz zadziałanie zabezpieczeń i wyłącznie pola nr 2 w rozdzielni 6 kV Rd-12.15 a także pola nr 24 rozdzielni 6 kV Rdg-12. Poszkodowanym udzielono pomocy przedlekarskiej i wywieziono szybem SW-1 na powierzchnię oraz skierowano do punktu pielęgniarskiego. Następnie, po udzieleniu pomocy przez lekarza, jednego poszkodowanego odwieziono karetką pogotowia do Wielospecjalistycznego Szpitala SPZOZ w Nowej Soli - Oddziału Chirurgii Plastycznej i Oparzeń, drugiego do Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Legnicy – Oddziału Chirurgii Ogólnej, natomiast trzeciego do Regionalnego Centrum Zdrowia w Lubinie – Oddziału Chirurgii Ogólnej.

Wskutek oddziaływania wysokiej temperatury łuku elektrycznego elektromonterzy doznali następujących obrażeń:

jeden z elektromonterów doznał oparzenia łukiem elektrycznym II/III stopnia skóry głowy, szyi, tułowia, kończyn górnych, kończyny dolnej prawej (według opinii lekarskiej wydanej w dniu 21.01.2013 r.),
drugi z elektromonterów doznał oparzenia I/II stopnia twarzy i ucha lewego, oparzenia II stopnia ramienia i przedramienia lewego, oparzenia I stopnia szyi i głowy po stronie lewej (według opinii lekarskiej wydanej w dniu 17.01.2013 r.),
trzeci z elektromonterów doznał oparzenia II stopnia twarzy, kończyn górnych i tułowia (z drobnymi obrzękami oparzenia III stopnia), około 4 % powierzchni ciała ( według opinii lekarskiej wydanej w dniu 16.01.2013 r.).

Według wstępnych ustaleń przyczyną poparzenia pracowników było oddziaływanie wysokiej temperatury łuku elektrycznego, powstałego na skutek zwarcia na końcówkach fazowych kabla będącego pod napięciem.
Przyczyna ta była następstwem:

niewłaściwej organizacji robót wykonywanych przy kablach 6 kV zabudowanych w chodniku T-158/1,
mylnego rozpoznania kabli przy których wykonywano prace związane z ich łączeniem z wykorzystaniem żywicznych muf kablowych,
załączenia pola 6 kV nr 2 w rozdzielni 6 kV Rd-12.15 i podania napięcia 6 kV zasilającego kabel przy którym trwały prace.

W związku z wypadkiem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu wstrzymał ruch zakładu górniczego KGHM POLSKA MIEDŹ S. A. Oddział Zakłady Górnicze „Polkowice-Sieroszowice” w Kaźmierzowie, w części dotyczącej eksploatacji sieci elektrycznej 6 kV zasilanej z pól nr 2 i 3 rozdzielni Rd-12.15 na poz. 1050 m, w rejonie szybu SW-1, do czasu naprawy uszkodzonych kabli oraz prawidłowego ich zawieszenia na uchwytach kablowych. Ponadto uzależnił oddanie do ruchu powyższej sieci elektrycznej 6 kV od doprowadzenia jej do pełnej sprawności technicznej, wykonania niezbędnych pomiarów oraz dokonania odbioru technicznego i uzyskaniu zezwolenia Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.