17.05.2009.1

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 19.05.2009 r.

I N F O R M A CJ A Nr 35/2009/EW

w sprawie awarii wyłączenia z ruchu wentylatorów głównych w stacji przy szybie VII zaistniałej w dniu 17 maja 2009 r. o godzinie 9⁴⁵ w Kompanii Węglowej S. A. - Oddział Kopalnia Węgla Kamiennego „Chwałowice” w Rybniku.

W zakładzie górniczym KW S. A. – O/KWK „Chwałowice” w Rybniku wyrobiska przewietrzane są prądami powietrza wytwarzanymi przez wentylatory główne zabudowane w stacjach wentylatorów przy szybach: V, VII i „Marcin”. Stację wentylatorów przy szybie VII wyposażono w dwa wentylatory główne W1 i W2 typu WPK – 3,3 o wydajności nominalnej 10842 m³/min, napędzane silnikami synchronicznymi 6 kV o mocy 1250 kW. Urządzenia stacji wentylatorów głównych zasilane są w energię elektryczną z rozdzielni 6/0,5/0,4 kV przy szybie VII. Na odgałęzieniu kanału wentylacyjnego do wentylatora W1 zabudowano zasuwę „A”, natomiast do wentylatora W2 zabudowano zasuwę „D”. Zasuwy „A” i „D” wykonano jako żaluzjowe, trzy segmentowe obracane wokół osi pionowej o 90^º w łożyskach posadowionych w przystropowej i przyspągowej części stalowych ram tych zasuw. Zasuwy te są otwierane w przypadku pracy danego wentylatora, a zamykane w przypadku jego postoju.

W dniu 17 maja 2009 r., ok. godziny 7⁴¹, wystąpił zanik napięcia zasilającego 6 kV, w wyniku którego nastąpiło awaryjne wyłączenie z ruchu wentylatora głównego W1. Po ok. 4 min. przywrócono napięcie 6 kV i przeprowadzono kilkukrotną próbę uruchomienia tego wentylatora. Próby te były nieudane, zakończone sygnalizacją awaryjną „nieudany rozruch”, każdorazowo silnik napędowy wentylatora nie osiągał prędkości synchronicznej. W związku z powyższym, ok. godziny 8¹¹, załączono do ruchu wentylator główny W2. Po załączeniu wentylatora W2 zaobserwowano jego niestabilną pracę. W tej sytuacji, ok. godziny 9⁴⁵, wentylator W2 wyłączono z ruchu. Przeprowadzona kontrola w kanałach wentylacyjnych wykazała uszkodzenie jednego z trzech segmentów zasuwy „A” (odkształcenie segmentu, jego wysunięcie z czopów łożyskowych i wywrócenie na spąg kanału) oraz uszkodzenie środkowego segmentu zasuwy „D” (wysunięcie segmentu dołem z czopów łożyskowych i jego przesunięcie o ok. 15 cm dołem w kierunku wentylatora W2).

W związku z niemożnością uruchomienia wentylatorów głównych, w stacji przy szybie VII, zmieniono konfigurację podsieci wentylacyjnych w sposób umożliwiający właściwe przewietrzanie wyrobisk. Powyższe ustalił kierownik ruchu zakładu górniczego zatwierdzając ”Warunki i rygory wentylacyjne w czasie awaryjnego postoju wentylatora głównego i rezerwowego przy szybie wentylacyjnym nr VII”.

Awaria wyłączenia z ruchu wentylatorów głównych, w stacji wentylatorów przy szybie VII, nie spowodowała konieczności wyprowadzenia załogi w kierunku szybów wdechowych lub na powierzchnię. Nie zgłoszono zaistnienia wypadku i nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnego stężenia metanu w wyrobiskach.

Przyczyną awarii niemożności uruchomienia wentylatorów głównych W1 i W2, w stacji przy szybie VII, była niesprawność zasuw „A” i „D”.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Urzędu Górniczego do Badań Kontrolnych Urządzeń Energomechanicznych w Katowicach wydał decyzję, w której nakazał:

Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej stacji wentylatorów głównych przy szybie VII.
Wznowienie ruchu stacji wentylatorów głównych przy szybie VII może nastąpić w oparciu o zezwolenie Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego po przeprowadzeniu pozytywnego odbioru technicznego, przez komisję powołaną przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego.
Z okolicznościami i przyczynami zaistniałej awarii zapoznać pracowników i osoby dozoru ruchu działu energomechanicznego obsługujących i nadzorujących ruch stacji wentylatorów głównych.

Informację opracowano na podstawie danych z UGBKUE w Katowicach.