17 08 2015
Wyższy Urząd Górniczy
Departament Górnictwa
Otworowego i Wiertnictwa
Katowice, dnia 24 sierpnia 2015 r.
INFORMACJA 44/2015/EW
o zawale, zaistniałym w dniu 17.08.2015 r., o godzinie 832, w JSW S.A. KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch „Jas-Mos” w Jastrzębiu-Zdroju, w rozcince ściany R15-Z2 badawczej w pokładzie 510/1łd, poziom - 600.
Zawał skał stropowych zaistniał w rozcince ściany R15-Z2 badawczej w pokładzie 510/1łd poziom - 600, na głębokości około 840 m, na odcinku 15 m od czoła przodka. Wyrobisko prowadzone było w warunkach IV kategorii zagrożenia metanowego, klasy „B” zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, I stopnia zagrożenia wodnego oraz I stopnia zagrożenia tąpaniami.
Drążenie rozcinki ściany rozpoczęto w lipcu 2015 r. Doboru obudowy dokonał kierownik działu górniczego. Obudowę stanowiły odrzwia obudowy łukowo-spłaszczonej podatnej typu ŁProJ 6,4/3,6 (sześcioelementowej) wykonanej z kształtownika V32, posadowione na stopach podporowych, w rozstawie co 1 m. Obudowa stabilizowana była rozporami rurowymi symetrycznymi typu TR V32/36 w ilości po dwie sztuki na element obudowy. Zamki obudowy stanowiły strzemiona typu SDw 36 (J) w ilości po trzy sztuki na łączenie. Opinkę w stropie wykonano z siatki zgrzewanej łańcuchowo-węzłowej, a po ociosach z siatki zgrzewanej zaczepowej ciężkiej. Wzmocnienie obudowy stanowił podciąg, zabudowany pod stropnicami w odległości 1,6-1,8 m od ociosu wschodniego. Podciąg był budowany na bieżąco za postępem przodka i połączony ze stropnicami za pomocą strzemion. Docelowo, w odległości nieprzekraczającej 30 m od przodka, powinien być przykotwiony do stropu, kotwami strunowymi typu IR-4SC o długości 5 m. Do dnia 17.08.2015 r. wykonano 37 m wyrobiska, a zakotwiono 8 m rozcinki na początkowym odcinku.
Wyrobisko prowadzone było po wzniosie od 6° do 9°, z chodnika podścianowego R-15-Z2 w pokładzie 510/1łd w kierunku południowym. Miąższość pokładu wynosiła od 1,6 do 3,6 m. Bezpośrednio w stropie pokładu 510/1łd zalegał łupek ilasty zapiaszczony, lokalnie z laminami węgla, a powyżej kolejno: piaskowiec o miąższości od 4 do 8 m, pozabilansowy pokład 510/1łg, łupki ilaste i piaszczyste o miąższości do 5 m oraz kompleks piaskowcowy, aż do bilansowego pokładu 505/1. W spągu pokładu 510/1łd zalegały łupki ilaste i piaszczyste. Przodek prowadzonej rozcinki znajdował się w rejonie oddziaływania krawędzi wyżej leżącego pokładu 505/1 zalegającego w odległości 100-110 m nad pokładem 510/1łd. W przodku wyrobiska przebiegały uskoki o zrzutach 0,15-0,95 m.
W rozcince ściany R15-Z2 badawczej zabudowany był m.in.: kombajn chodnikowy typu R 150, przenośnik zgrzebłowy typu SKAT-E-180W służący do odstawy urobku, kable teletechniczne i elektroenergetyczne, rurociąg p.poż. Æ100 mm oraz lutniociąg wentylacji ssącej Æ1000 mm.
W dniu 17.08.2015 r. na zmianie I, sztygar zmianowy oddziału GRP-1j skierował pięcioosobowy zespół do prac związanych z drążeniem rozcinki za pomocą kombajnu chodnikowego. O godziny 832 w trakcie urabiania kombajnem wystąpiły objawy wzmożonego oddziaływania górotworu na obudowę. Załoga wycofała się z przodka, a następnie doszło do zawału skał stropowych. Masy skalne zdeformowały odrzwia obudowy na odcinku 15 m od czoła przodka, zasypując całkowicie kombajn chodnikowy oraz pozostałe elementy wyposażenia przodka, a także uszkodziły czujnik metanometrii automatycznej.
W związku z zawałem nie doszło do wypadku.
Przyczyną zawału było niezamierzone, grawitacyjne - na skutek utraty stabilności i podporności obudowy - przemieszczenie się mas skalnych do wyrobiska, co doprowadziło do utraty jego funkcjonalności.
W związku z zaistniałym zawałem Dyrektor OUG w Rybniku decyzją:
- z dnia 17.08.2015 r. wstrzymał ruch zakładu górniczego w JSW S.A. KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch „Jas-Mos”, w części dotyczącej rozcinki ściany R15-Z2 badawczej w pokładzie 510/1łd, poziom - 600 do czasu:
- opracowania i wdrożenia szczegółowej technologii, zatwierdzonej przez kierownika ruchu zakładu górniczego, koniecznej do wykonania prac związanych ze wzmocnieniem obudowy, w warunkach występujących zagrożeń, w oparciu o ustalenia kopalnianego zespołu ds. zagrożeń tąpaniami i zagrożenia zawałowego;
- zabudowy czujnika metanometrycznego o pomiarze ciągłym, zabezpieczającego prowadzone roboty związane ze wzmacnianiem obudowy;
- zabezpieczenia dojścia do miejsca zawału do czasu przybycia komisji, w celu ustalenia przyczyn i okoliczności zaistnienia zawału.
- z dnia 19.08.2015 r. wstrzymał ruch zakładu górniczego w JSW S.A. KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch „Jas-Mos”, w części dotyczącej prowadzenia robót w rozcince ściany R15-Z2 badawczej w pokładzie 510/1łd, poziom - 600 do czasu:
- opracowania i wdrożenia szczegółowej technologii, zatwierdzonej przez kierownika ruchu zakładu górniczego, bezpiecznego odzyskania przysypanego kombajnu typu R-150, w warunkach występujących zagrożeń, w oparciu o ustalenia zespołu ds. tąpań i zagrożenia zawałowego,
- dokonania ponownego doboru obudowy rozcinki ściany R15-Z2 badawczej w pokładzie 510/1łd, z uwzględnieniem istniejących trudnych warunków górniczo-geologicznych, w tym występujących krawędzi eksploatacyjnych w pokładzie 505/1 oraz uskoków.
- z dnia 21.08.2015 r. nakazał przeprowadzić badania, przez wyspecjalizowaną jednostkę, mające na celu ocenę stanu technicznego co najmniej jednych kompletnych odrzwi obudowy typu ŁProJ 6,4/3,6, wyprodukowanych przez Hutę Łabędy S.A., zastosowanych w rozcince ściany R15-Z2 badawczej w pokładzie 510/1łd, poziom -600, w sąsiedztwie zawału skał stropowych.