18.01.2011

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-4/gg-12/2011

Katowice, dnia 25.01.2011 r.

I N F O R M A C J A Nr 4/2011 śm/EW

w sprawie wypadku śmiertelnego, zaistniałego w dniu 18.01.2011 r. około godz. 20¹⁵ w Kopalni „Olkusz-Pomorzany” należącej do Zakładów Górniczo - Hutniczych „Bolesław” S.A. w Bukownie, któremu uległ górnik przodowy, lat 41, pracujący w górnictwie 19 lat.

Wypadek miał miejsce w chodniku poszukiwawczym 7009 na poz. +250 m n.p.m. tj. na głębokości około 76 m, w rejonie oddziału wydobywczego O/VI Kopalni „Olkusz - Pomorzany”.

Złoże rud cynku i ołowiu w rejonie oddziału O/VI zostało zaliczone do I stopnia zagrożenia wodnego. Drążenie chodnika poszukiwawczego 7009 w bloku hektarowym 1724 rozpoczęto w dniu 14 stycznia 2011 r. Chodnik wykonywany był w obudowie kotwowej typu Olkusz 16A o dł. żerdzi 1,6 m w siatce kotwienia 1,0 m x 1,0 m. Chodnik drążono przy użyciu materiału wybuchowego, inicjowanego zapalnikami elektrycznymi. Długość wydrążonego chodnika wynosiła 12,6 m, a jego wymiary: szerokość 5,9 m, wysokość 5,2 m. Wyrobisko przewietrzane było przez dyfuzję. Drążenie chodnika wykonywano na podstawie projektu technicznego wraz z technologią wykonywania robót zatwierdzonego przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego w grudniu 2010 r. Otwory strzałowe oraz otwory kotwowe wiercono przy użyciu samojezdnego wozu wiertniczego z napędem spalinowym typu SWW.

W dniu 18.01.2011 r. na zmianie II w oddziale wydobywczym O/VI zatrudnionych było 32 pracowników. Sztygar zmianowy skierował trzech pracowników tj. przodowego-górnika strzałowego, górnika i operatora samojezdnego wozu wiertniczego typu SWW nr zakładowy 50 do prac związanych z wierceniem otworów strzałowych w chodniku poszukiwawczym 7009.

Po godzinie 19⁰⁰ operator samojezdnego wozu wiertniczego przejechał wozem wiertniczym do chodnika poszukiwawczego 7009 i rozpoczął wiercenie otworów strzałowych o długości 2,0 m, pomimo niezabezpieczonego obudową kotwową stropu na długości około 1,5 m i ociosów na całej długości wyrobiska, co było niezgodne z ustaleniami projektu technicznego i technologią robót. Około godziny 19⁵⁰ do przodka chodnika przybył górnik przodowy. Operator wozu wiertniczego rozpoczął wiercenie trzeciego otworu strzałowego w rzędzie przy spągu, mimo, że w przodku znajdował się przodowy, co było zabronione w „Instrukcji bezpiecznej obsługi samojezdnego wozu wiercącego SWW typu Face Master 2.0”, z którą operator był zapoznany. Górnik przodowy rozpoczął czyszczenie otworów strzałowych pomimo nie zabezpieczonego stropu, w czasie gdy operator wiertnicy wiercił otwory strzałowe. Operator wozu wiertniczego nie wycofał górnika przodowego z przodka poza zasięg pracującej wiertnicy. Około godziny 20¹⁵ w czasie wiercenia czwartego otworu strzałowego przy spąg nastąpiła detonacja materiału wybuchowego, która spowodowała częściowe urobienie calizny po zachodniej (lewej) stronie w przyspągowej części czoła przodka. Przemieszczające się odłamki skalne uderzyły górnika przodowego powodując liczne obrażenia głowy i klatki piersiowej.

Wypadek zauważył operator wozu wiertniczego, który wraz z górnikiem wykonującym obrywkę stropu i ociosów w chodniku poszukiwawczym 6185 w rejonie skrzyżowania z chodnikiem poszukiwawczym 7009, natychmiast udali się do poszkodowanego górnika przodowego. Po wytransportowaniu poszkodowanego w rejon skrzyżowania chodnika poszukiwawczego 7009 z chodnikiem poszukiwawczym 6185, udzielili mu pierwszej pomocy przedmedycznej.

Poszkodowany został wytransportowany na powierzchnię około godziny 20³⁰ gdzie czekała karetka pogotowia. Około godziny 21¹⁵ prowadzący akcję reanimacyjną lekarz stwierdził zgon poszkodowanego.

Przyczyną wypadku było uderzenie górnika przodowego odłamkami skalnymi na skutek detonacji materiału wybuchowego znajdującego się w resztce otworu strzałowego, nawierconego podczas wiercenia otworów strzałowych samojezdnym wozem wiertniczym typu SWW.

W związku z zaistniałym wypadkiem śmiertelnym Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Krakowie nakazał:

1. Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej chodnika poszukiwawczego 7009 w bloku hektarowym 1724 do czasu usunięcia nieprawidłowości polegających na:
   a) zabezpieczeniu stropu czoła przodka obudową,
   b) oberwania w strefie przyprzodkowej ociosów wyrobiska z brył górotworu stwarzających zagrożenie,
   c) oznakowaniu resztek odpalonych otworów (fajek),
   d) zakotwieniu ociosów wyrobiska.
2. Przeprowadzić kontrolę stanu wyrobiska i jego obudowy na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
3. Przeprowadzić kontrolę odstrzelonego urobku w czole chodnika poszukiwawczego 7009 w celu znalezienia ewentualnych środków strzałowych pochodzących z niewypału.
4. Dalsze drążenie chodnika poszukiwawczego 7009 prowadzić na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego ze szczególnym uwzględnieniem sposobu wykonania robót strzałowych oraz wykonywania obudowy kotwowej w czole chodnika poszukiwawczego 7009.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Krakowie.