18.10.2008

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-22/gem-23/2008

Katowice, dnia 24.10.2008 r.

I N F O R M A C J A Nr 22/2008 śm./EW

w sprawie wypadku śmiertelnego zaistniałego w dniu 18.10.2008 r. około godz. 7²⁰ w zakładzie górniczym Kopalnia Odkrywkowa Wapieni „Nowy Staw” w Nowym Stawie, któremu uległ operator kruszarki, pracownik firmy obcej, lat 41, pracujący w górnictwie 9 miesięcy.

Zakład górniczy - Kopalnia Odkrywkowa Wapieni „Nowy Staw” należy organizacyjnie do przedsiębiorcy Zmechanizowane Roboty Ziemne i Eksploatacja Kruszywa Stanisław Pietrzak z siedzibą w miejscowości Krzywda w woj. lubelskim. Wydobywanie wapieni i dolomitów z części złoża „Nowy Staw” realizowane jest w oparciu o koncesję Marszałka Województwa Świętokrzyskiego oraz sporządzony w formie uproszczonej plan ruchu zakładu górniczego. Zgodnie z warunkami koncesji, eksploatacja złoża prowadzona jest sposobem mechanicznym bez użycia materiałów wybuchowych w wyrobisku stokowym jednym piętrem na rzędnej + 296 m n.p.m. Wydobyty surowiec transportowany jest z wyrobiska i poddawany procesowi przeróbki mechanicznej w stacjonarnym zakładzie przeróbczym usytuowanym poza wyrobiskiem w granicach zakładu górniczego.

Wydobycie i przeróbka kopaliny prowadzona jest pięć dni w tygodniu na dwie zmiany robocze trwające w godz. od 6⁰⁰ do 14⁰⁰ i od 14⁰⁰ do 22⁰⁰. Natomiast w soboty prowadzone są najczęściej roboty konserwacyjno-remontowe maszyn i urządzeń kopalni jak również zakładu przeróbczego, a w przypadkach zapotrzebowania na kruszywo prowadzona jest jego produkcja.
Na dzień 18 października 2008 r., na zmianie I-szej, zaplanowano roboty remontowe oraz czyszczenie urządzeń sortująco-kruszących w zakładzie przeróbki mechanicznej m.in. przesiewacza wstępnego z przyklejonej do pokładów przesiewacza gliny. Prace jw. zaplanował w dzień poprzedni przedsiębiorca i w dniu 18.10.br., od początku zmiany do zaistnienia wypadku, prowadzone były bez nadzoru osoby kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu górniczego, bowiem osoba niższego dozoru ruchu górniczego przybyła na ten zakład około godz. 9⁰⁰. Roboty te wykonywane były przez dwóch pracowników tj. operatora kruszarki oraz mechanika. W rejonie wyżej prowadzonych prac na początku zmiany roboczej przebywał również poszkodowany, jednak oddalił się z tego miejsca w celu wymiany paska klinowego na przenośniku taśmowym odprowadzającym gotową frakcję kruszywa na plac składowy. Prace związane z czyszczeniem przesiewacza wstępnego polegały na odbiciu przyklejonej do sit gliny, z użyciem narzędzi ręcznych oraz młotka mechanicznego, zrzuceniu tej gliny rynną zsypową na przenośnik taśmowy odbierający nadawę spod kruszarki wstępnej, a następnie wytransportowaniu tej gliny przenośnikiem i zrzuceniu jej obok przenośnika taśmowego na teren zakładu. W związku z istniejącą blokadą w systemie sterowania maszyn i urządzeń zakładu przeróbczego uruchomienie przenośnika wymagało uprzedniego nadania sygnału akustycznego trwającego około 8 sekund. Od początku zmiany operator kruszarki, będący w zespole czyszczenia przesiewacza, dwukrotnie uruchamiał przenośnik taśmowy nadając każdorazowo ww. sygnał. W tym czasie w rejon prowadzonych prac na przesiewaczu przybył poszkodowany informując pracujących o tym, że brak jest paska klinowego i udaje się na teren zakładu do magazynu. Po napełnieniu się rynny zsypowej gliną operator kruszarki przystąpił do kolejnego (trzeciego) uruchomienia taśmy. Po nadaniu sygnału akustycznego przyciskiem uruchomił przenośnik taśmowy. W tym czasie rozległ się krzyk dochodzący spod kruszarki wstępnej. Będący w sterowni operator wyłączył przenośnik taśmowy i zbiegł w rejon bębna napędowego (zwrotnego) ww. przenośnika. Za operatorem niezwłocznie pobiegł pracujący z nim mechanik i wspólnie przystąpili do uwalniania poszkodowanego pochwyconego przez bęben dociskowy przenośnika. Słysząc krzyk pracownika w rejon ten przybiegli pozostali będący na zmianie pracownicy i, ciągnąc za taśmę oraz obracając sprzęgłem silnika napędowego w kierunku przeciwnym niż ruch taśmy, uwolnili poszkodowanego spod bębna dociskowego. Po uwolnieniu i wytransportowaniu spod przenośnika taśmowego poszkodowany ułożony został na dostarczonych drzwiach. W tym czasie wezwane zostało na zakład górniczy pogotowie ratunkowe. Przybyła na miejsce wypadku załoga karetki stwierdziła, że pracownik daje oznaki życia więc wniesiono go do karetki i wezwano helikopter. W czasie oczekiwania na przylot helikoptera w karetce nastąpił zgon poszkodowanego, w związku z czym wyniesiono denata do pomieszczenia biurowego, skąd na polecenie prokuratora zabrany został do Prosektorium Szpitala Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim dla przeprowadzenia sekcji zwłok oraz poddania badaniu na zawartość alkoholu we krwi. Na miejscu wypadku była również Policja oraz Państwowa Inspekcja Pracy.

Zgon pracownika nastąpił wskutek najprawdopodobniej uszkodzenia tętnicy szyjnej oraz ubytku krwi z organizmu.

Informację wstępną opracowano w oparciu o wyniki przeprowadzonej wizji, gdyż brak jest do tej pory zeznań świadków z uwagi na ich niedostępność oraz utrudnianie przez przedsiębiorcę badania przyczyn i okoliczności zaistniałego wypadku.

Wydaną decyzją Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach nakazał:

Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej ruchu zakładu przeróbczego do czasu:
- usunięcia nieprawidłowości w zakresie braku skutecznych zabezpieczeń przed dostępem do elementów wirujących przy przenośniku taśmowym T 5, T 9, przesiewaczu S 11, niesprawnym wyłączniku zabudowanym na przenośniku T 5, opisania wyłącznika zabudowanego na podeście obok silnika napędowego kruszarki K 1, oznakowaniu urządzeń zakładu przeróbczego: K 1, P 2, K 3, T 4.1, T 5, S 6, T 7, T 7.1, K 8, T 9,
- powiadomienia Dyrektora OUG w Kielcach o usunięciu ww. nieprawidłowości i uzyskaniu jego zgody na ponowne uruchomienie.
Zapoznać z przyczynami i okolicznościami zaistniałego wypadku zainteresowanych pracowników zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Kielcach.