19.04.2009

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 23.04.2009 r.

I N F O R M A C J A Nr 23/2009/EW

o pożarze endogenicznym, zaistniałym w dniu 19.04.2009 r. o godzinie 9²⁵, w KW S.A. Oddział KWK „Chwałowice” w Rybniku, w pochylni transportowej/PI w pokładzie 404/5, w stropie po stronie zachodniej, w rejonie metrażu 310.

Pożar zaistniał w pochylni transportowej/PI w pokładzie 404/5, w stropie po stronie zachodniej, w rejonie metrażu 310.

Drążenie pochylni transportowej/PI w pokładzie 404/5 ukończono w dniu 26.02.2009 r., po czym zlikwidowano wszystkie urządzenia za wyjątkiem rurociągu ppoż. Ø100 mm i kabla teletechnicznego. Pochylnia transportowa/PI w pokładzie 404/5 wykonana została w obudowie ŁP9/V25/3 z rozstawem odrzwi co 1,0m. Odrzwia obudowy stabilizowane były dziewięcioma rozporami wieloelementowymi i posadowione na stalowych stopach podporowych, zaś opinkę stropu i ociosów stanowiły siatki zgrzewane typu zaczepowego. Długość pochylni wynosiła 550 m, jej wlot znajdował się na poziomie 550 m, a wylot na poziomie 390 m. Nachylenie wyrobiska wynosiło około 15⁰, jego szerokość 5,0 m, a wysokość 3,5 m. Pochylnia wydrążona została w ten sposób, że na metrażu 306-316 pokład pozostawiony został w stropie i zmieniono kierunek jej drążenia. Pokład 404/5 o miąższości 3,8 m zaliczony został do I kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz I stopnia zagrożenia wodnego, zaś węgiel tego pokładu do V grupy samozapalności.

Pochylnia transportowa/PI przewietrzana była obiegowym prądem powietrza, którego wydatek wynosił około 500 m³/min. Powietrze z tego wyrobiska było odprowadzane drogami wentylacyjnymi do szybu wentylacyjnego VII. W przekopie wschodnim I na poziomie -75 m (powyżej poziomu 305 m), przed wlotem do tego szybu, zabudowany był czujnik typu ACO-1, który kontrolował zawartość tlenku węgla w grupowym prądzie powietrza.

W dniu 19.04.2009 r. przedmiotowy czujnik odnotował wzrost stężenia tlenku węgla od wartości 5ppm o godzinie 3³⁶ do wartości 26ppm o godzinie 9²¹. Najwyższe stężenie tlenku węgla - 33ppm - czujnik zarejestrował o godzinie 9⁴¹. Dyspozytor ruchu kopalni ze zmiany I skierował osobę dozoru ruchu w rejon wentylacyjny monitorowany przedmiotowym czujnikiem. O godzinie 9¹⁵ osoba ta poinformowała dyspozytora, że na około 310 m, ze stropu pochylni transportowej/PI w pokładzie 404/5 wydobywają się dymy, a następnie wycofała się z rejonu zagrożenia.

O godzinie 9²⁵ Kierownik Ruchu Zakładu Górniczego, przybyły w międzyczasie na kopalnię, rozpoczął akcję ratowniczą wyznaczając strefę zagrożenia oraz 7 posterunków obstawy. W zagrożonym rejonie nie było pracowników. Następnie, w przekopie I wschodnim na poziomie 550 m przed skrzyżowaniem z chodnikiem odstawczym 4/B w pokładzie 404/5, zorganizowano bazę ratowniczą, do której udały się dwa zastępy ratownicze kopalni. O godzinie 9³⁰ do penetracji pochylni transportowej/PI skierowano zastęp ratowniczy, który zlokalizował ognisko pożaru w stropie po stronie zachodniej wyrobiska w rejonie metrażu 310. O godzinie 9⁵⁷ rozwinięto linię wężową i przystąpiono do aktywnego gaszenia pożaru przez zrzucanie ze stropu węgla i zlewanie stropu i ociosu wodą. O godzinie 13³⁵ uruchomiono linię pomiarową do ciągłego pomiaru urządzeniem typu X-am 7000 stężeń: tlenku węgla, dwutlenku węgla, metanu i tlenu. Pomiary wykonane o godzinie 14⁰⁰ wykazały następujące zawartości gazów w powietrzu wypływającym z pochylni transportowej/PI: O₂ - 20,9%, CO₂ - 0,0%, CO - 0,0000%, CH₄ - 0,00%, T_s - 19⁰C. O godzinie 14³⁵ kierownik akcji ratowniczej zakończył akcję, w której brały czynny udział 4 zastępy własne KW S.A. Oddział KWK „Chwałowice”. Nadzór nad akcją sprawował Okręgowy Urząd Górniczy w Rybniku.

Przyczyną pożaru endogenicznego było zapalenie się węgla w stropie pochylni transportowej/PI w wyniku jego samozagrzania.

W związku z zaistniałym pożarem endogenicznym, po przeprowadzonych oględzinach rejonu wystąpienia ww. pożaru, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku w dniu 20.04.2009 r. wydał decyzję, w której nakazał:

1. Wstrzymać ruch zakładu górniczego, w części dotyczącej pochylni transportowej/PI w pokładzie 404/5, do czasu:
   

   • usunięcia skutków zaistniałego pożaru i prowadzonej akcji ratowniczej,
   • doprowadzenia obudowy wyrobiska do stanu technicznego zgodnego z obowiązującymi przepisami (uzupełnienie wykładki i opinki stropu i ociosów).
   Ww. prace należy prowadzić na zasadach prac profilaktycznych w oparciu o plan prac profilaktycznych zatwierdzony przez KRZG.
2. Z okolicznościami zaistniałego pożaru zapoznać pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Rybniku.