19.11.2008

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 27.11.2008 r.

I N F O R M A C J A Nr  80/2008/EW

w sprawie braku zasilania w energię elektryczną urządzeń stacji wentylatorów głównych przy szybach „Powietrzny I” i „Powietrzny V” zaistniałego w dniu 19 listopada 2008 r. o godzinie 17⁵¹ w Kompanii Węglowej S. A. - Oddział Kopalnia Węgla Kamiennego „Rydułtowy - Anna” w Rydułtowach.

KW S.A. - O/KWK „Rydułtowy - Anna” w Rydułtowach zasilania jest w energię elektryczną z dwóch transformatorów: Tr. 1 110/20/6 kV o mocy 31,5 MVA i Tr. 2 110/20/6 kV o mocy 40 MVA napięciem 6 kV do rozdzielni głównej 6 kV Leon II oraz napięciem 20 kV przez rozdzielnię 20 kV ZE. Transformatory Tr. 1 i Tr. 2 oraz rozdzielnia 20 kV ZE są własnością dystrybutora energii elektrycznej firmy Vattenfall Distribution Poland S. A. Świadczenie usług dystrybucyjnych odbywa się na podstawie umowy w której między innymi ustalono „……..jednorazowa całkowita przerwa w zasilaniu wszystkich przyłączy wymienionych w § 2 ust.1 nie przekroczy 10 minut.”
Rozdzielnia 20 kV ZE jest II systemowa, wyposażona w urządzenia telemechaniki umożliwiające zdalne wykonywanie czynności łączeniowych przez dyspozytora ruchu energetycznego firmy Vattenfall Distribution Poland S.A. Z rozdzielni tej poprzez rozdzielnie: 20 kV Leon III, 20 kV szyb wentylacyjny „Powietrzny I” i 20 kV szyb wentylacyjny „Powietrzny V” oraz 4 transformatory 20/6 kV (wszystkie mocy 3150 kVA), a następnie poprzez rozdzielnie 6 kV przy szybie wentylacyjnym „Powietrzny I” i szybie wentylacyjnym „Powietrzny V” są zasilane urządzenia stacji wentylatorów głównych na tych szybach. Z rozdzielni 20 kV ZE są zasilani również inni odbiorcy miasta Rydułtowy z tym, że stosowano jako zasadę zasilania kopalni z systemu I, a innych odbiorców z systemu II.

W dniu 19 listopada 2008 r. urządzenia stacji wentylatorów głównych przy szybach „Powietrzny I” i „Powietrzny V”, były zasilane z transformatora Tr. 1 przez system I rozdzielni 20 kV ZE, dalej odpowiednio przez rozdzielnię 20 kV szyb wentylacyjny „Powietrzny I”, transformatory 20/6 kV i rozdzielnię 6 kV szyb wentylacyjny „Powietrzny I” oraz rozdzielnię 20 kV szyb wentylacyjny „Powietrzny V”, transformatory 20/6 kV i rozdzielnię 6 kV szyb wentylacyjny „Powietrzny V”. Pozostałe powierzchniowe i podziemne obiekty zakładu górniczego były zasilane z transformatora Tr. 2 napięciem 6 kV.

W tym dniu o godzinie 17⁵¹ w rejonie ściany XIV-W1 w pokładzie 713/1-2 około 450 m przed frontem środkowej części ściany miał miejsce wstrząs wysokoenergetyczny o energii E = 7,9 x 10⁷J, w wyniku którego nastąpiło zadziałanie zabezpieczenia gazowo-podmuchowego w transformatorze Tr. 1, jego wyłączenie i zatrzymanie ruchu wentylatorów w stacjach wentylatorów głównych przy szybach wentylacyjnych „Powietrzny I” i „Powietrzny V”. O godzinie około 17⁵⁵ sztygar zmianowy urządzeń elektrycznych telefonicznie powiadomił dyspozytora ruchu energetycznego firmy Vattenfall o braku dopływu energii elektrycznej o napięciu 20 kV, od którego otrzymał zapewnienie niezwłocznego zdalnego wykonania odpowiednich czynności łączeniowych w rozdzielni 20 kV ZE i przywrócenia zasilania. Podobne zapewnienia na ponaglenia o przywrócenie dostawy energii elektrycznej były udzielane kilkakrotnie. Wobec przedłużającego się braku dopływu energii elektrycznej o napięciu 20 kV przybyły na zakład górniczy główny elektryk podjął decyzję o wykonaniu przełączeń w sieci kopalnianej i zasileniu urządzeń stacji wentylatorów głównych przy szybach „Powietrzny I” i „Powietrzny V” poprzez odwrotną transformację przeprowadzoną na transformatorze 20/6 kV 10 MVA w rozdzielni 20 kV Leon III podając napięcie na stronę 6 kV tego transformatora z rozdzielni 6 kV Leon III, która była zasilana z rozdzielni głównej 6 kV Leon II. W końcowym etapie wykonywania przełączeń o godzinie 18³⁹ otrzymano od dyspozytora ruchu energetycznego firmy Vattenfall powiadomienie o przywróceniu zasilania w energię elektryczną napięciem 20 kV do rozdzielni 20 kV ZE. O godzinie 18⁴² uruchomiono wentylator główny w stacji przy szybie „Powietrzny I”, a o godzinie 18⁴³ uruchomiono wentylator główny w stacji przy szybie „Powietrzny V”.

W związku awaryjną przerwą w ruchu wentylatorów głównych w stacji przy szybie „Powietrzny I” i szybie „Powietrzny V” w godz. od 17⁵¹ do 18⁴², z nieprzewietrzanych wyrobisk wyprowadzono 239 osób na powierzchnię.
Po przywróceniu przewietrzania wyrobisk, 155 pracowników przywrócono na stanowiska pracy, a pozostałych (84 osób) skierowano do domu w związku z kończącym się dla nich czasem pracy pod ziemią.

W związku z brakiem zasilania w energię elektryczną urządzeń stacji wentylatorów głównych przy szybach wentylacyjnych „Powietrzny I” i „Powietrzny V” nie zgłoszono zaistnienia wypadku i nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnego stężenia metanu w wyrobiskach.

Przyczyną braku zasilania w energię elektryczną urządzeń stacji wentylatorów głównych przy szybach wentylacyjnych „Powietrzny I” i „Powietrzny V” w dniu 19 listopada 2008 r. o godzinie 17⁵¹ w KW S.A.- O/KWK „Rydułtowy - Anna” w Rydułtowach było zadziałanie zabezpieczenia gazowo-podmuchowego w transformatorze Tr 1, co spowodowało jego wyłączenie i przerwę w dopływie energii elektrycznej do rozdzielni 20 kV ZE. Sytuacja ta wystąpiła w wyniku wstrząsu wysokoenergetycznego o energii E = 7,9 x 10⁷J zaistniałego w rejonie ściany XIV-W1 w pokładzie 713/1-2.

W dniu 20 listopada 2008 r. dyrektor techniczny KW S.A.- O/KWK „Rydułtowy – Anna” w Rydułtowach wystąpił z pismem do dystrybutora energii elektrycznej firmy Vattenfall Distribution Poland S. A. o wyjaśnienie przyczyn zaistniałego zdarzenia.
Równocześnie podjęto działania dla zmiany granicy eksploatacji wewnętrznych instalacji i sieci elektroenergetycznych wysokiego i średniego napięcia, zasilających podstawowe obiekty i urządzenia zakładu górniczego w celu eliminacji podobnych zdarzeń.

Wobec nie stwierdzenia nieprawidłowości w ruchu zakładu górniczego odstąpiono od dalszego ustalania stanu faktycznego zaistniałego zdarzenia.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Urzędu Górniczego do Badań Kontrolnych Urządzeń Energomechanicznych w Katowicach nie wydał decyzji.

Informację opracowano na podstawie danych z UGBKUE w Katowicach.