19.11.2013

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 2.12.2013 r.

I N F O R M A C J A Nr 55/2013/EW

w sprawie zapalenia metanu, wypadku zbiorowego i pożaru, zaistniałych w dniu 19 listopada 2013 r. o godzinie 20³⁵ w Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Sośnica – Makoszowy” w Zabrzu, Ruch Sośnica w Gliwicach.

Zapalenie metanu i pożar zaistniały w przekopie C-9 D-9 na poziomie 950 m, w rejonie tamy izolacyjnej murowej nr TI-349. Wypadek zbiorowy miał miejsce w chodniku podstawowym w pokładzie 409/1.

Przekop łączący C-9 D-9 na odcinku 110 m wydrążony został w pokładzie 409/1 o grubości od 1,1 m do 1,6 m, zaliczonym do IV kategorii zagrożenia metanowego i klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. Po wykonaniu wyrobiska na długości około 405m, zaniechano dalszego drążenia i w 1995 r. zamknięto przekop C-9 D-9 tamą murową TI-349 przy skrzyżowaniu chodnika podstawowego z pochylnią wentylacyjną w pokładzie 409/1. Wyrobiskami w rejonie tamy TI-349 przepływało powietrze w ilości około 300m³/min łącząc się z prądem odprowadzanym na poziom 550m do szyby V.

W dniu 19 listopada 2013 r. na zmianie popołudniowej, rozpoczynającej się o godzinie 17³⁰, 4 pracowników oddziału przewozowego GP-S zostało skierowanych do przecznicy równoległej C9 na poziomie 950 m, w celu wymiany szyn toru kolejowego. W czasie prowadzenia prac dwaj pracownicy (młodszy górnik oraz pracownik niewykwalifikowany) opuścili miejsce pracy i poszli do chodnika podstawowego w pokładzie 409/1. W tym wyrobisku występowało nagromadzenie metanu, który dopływał zza tamy izolacyjnej nr TI-349. Podczas przechodzenia w sąsiedztwie tamy TI-349 z niewyjaśnionych przyczyn, nastąpiło zapalenie metanu wskutek czego doznali poparzeń I i II stopnia. W wyniku zapalenia się metanu wypływającego zza tamy TI-349 analizatory tlenku węgla, zabudowane w wyrobiskach odprowadzających powietrze z pochylni wentylacyjnej zarejestrowały zawartości od 84 do 95 ppm.. Poszkodowani wycofali się z zagrożonego rejonu bez użycia aparatów ucieczkowych. W związku z pojawieniem się otwartego ognia i utrzymującymi się w przepływowym prądzie powietrza stężeniami tlenku węgla rozpoczęto akcję przeciwpożarową. W wyniku prowadzonej akcji podsadzono chodnik podstawowy oraz pochylnię wentylacyjnej na odcinku około 30 m w rejonie tamy izolacyjnej TI-349. W dniu 27 listopada 2013r. o godzinie 5⁰⁰ stwierdzono, że pożar ugaszony został aktywnie. W akcji udział wzięły zastępy ratownicze KWK „Sośnica – Makoszowy”, KWK „Bielszowice”, KWK „Halemba - Wirek”, KWK „Knurów -Szczygłowice”, OSRG w Zabrzu i w Bytomiu, a także pogotowie pomiarowe CSRG S.A. w Bytomiu.

Przyczyną wypadku zbiorowego było oddziaływanie na pracowników otwartego ognia wskutek zapalenia się metanu.

Przyczyną pożaru było zapalenie się metanu nagromadzonego w rejonie tamy izolacyjnej TI-349 oraz węgla pokładu 409/1.

W związku z zaistniałym zapaleniem metanu, wypadkiem zbiorowym i pożarem Dyrektor OUG w Gliwicach wydał w dniu 27 listopada 2013 r. decyzję nakazującą:

1. Dalsze prace związane z profilaktyką pożarową, po zakończonej akcji przeciwpożarowej prowadzić w oparciu o „dokumentację prac profilaktycznych”, zaopiniowaną przez kopalniane zespoły do spraw zagrożeń naturalnych i zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego, uwzględniającą między innymi:
   
   
   • zabudowę urządzeń do kontroli składu i parametrów powietrza współpracujących z dyspozytornią metanometryczną w czynnych wyrobiskach, w których w wyniku prowadzonej akcji przeciwpożarowej wykonano tamy podsadzkowe, 
     
   • ustalenia organizacyjno - techniczne zapewniające bezpieczne warunki pracy w rejonach tam podsadzkowych: TP-1 wykonanej w chodniku podstawowym w pokładzie 409/1 oraz TP-2 i TP-2’ wykonanych w przecznicy równoległej C9 zachód na poziomie 950 m.
     
2. Zweryfikować obliczeniami prawidłowość wykonania tam podsadzkowych: TP-1, w chodniku podstawowym w pokładzie 409/1 oraz TP-2 i TP-2’ w przecznicy równoległej C9 zachód na poziomie 950 m, w zakresie ich odporności na działanie naporu hydrostatycznego mieszanin utrzymywanych za tamami.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.