1.06.2009

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 5.06.2009 r.

INFORMACJA Nr 39/2009/EW

o wypadku zbiorowym (2 lekkie), zaistniałym w dniu 1 czerwca 2009 r., około godz. 11¹⁰, spowodowanym tąpnięciem, wywołanym samoistnym wstrząsem górotworu o energii 1,6 x 10⁷J, zaistniałym w piętrze D1E oddziału G-54 w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” w Kaźmierzowie.

Wypadek zbiorowy (2 lekkie) miał miejsce w wyrobiskach przygotowawczych i udostępniających piętra D1E pola D, na poziomie 1000 m, w rejonie SW-1. W piętrze tym wykonywana była rozcinka upodatniająca okolicę wysypu oddziałowego, zlokalizowanego w rejonie skrzyżowania upadowej A-11 z pasem P-12, oraz rozcinka wielkogabarytowych filarów pomiędzy upadową A-12 a starymi zrobami. Aktualnie na ukończeniu było upodatnienie pomiędzy pasami P–7 a P–15. Złoże w tym rejonie występuje w dolnej części skał węglanowych (dolomity, łupki) i stropowej części piaskowca. Sumaryczna miąższość złoża waha się od 0,3 m do 2,0 m, gdy złoże występuje tylko w węglanach, i dochodzi do 3,5 m w miejscach gdzie okruszcowany jest piaskowiec. Złoże zaliczono do trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami i pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Skały stropu zaliczono do klasy trzeciej skał stropowych, a skały spągu do klasy drugiej skał spągowych. Dla robót przygotowawczych w piętrze D1E był opracowany: projekt techniczny, zawierający projekt robót przygotowawczo-udostępniających piętra D1E, pozytywnie zaopiniowany przez kopalniany Zespół ds. Zwalczania Tąpań i Zawałów w dniu 5.05.2009 r. i zatwierdzony przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Stropy wyrobisk piętra D1E były zabezpieczone obudową kotwową rozprężną i wklejaną, o długości żerdzi 1,6 m, w siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m. W miejscach nieciągłości warstw stropowych siatka kotwienia była zagęszczana do około 1,0 m x 1,0 m. Stosowano również obudowę podporową (stojaki hydraulicznymi typu „Hydrotech” oraz kaszty i stojaki drewniane). Zastosowana obudowa odpowiadała ustaleniom projektu technicznego.

W dniu 1.06.2009 r. o godz. 11¹⁰, w piętrze D1E pola D kopalni „Polkowice-Sieroszowice”, wystąpił samoistny wstrząs górotworu o energii 1,6 x 10⁷J, którego epicentrum zlokalizowano w obrębie pasa P-12 i upadowej A-9. Wstrząs ten spowodował skutki w postaci:

• urobienie o charakterze eksplozyjnym obu ociosów na głębokość ok. 1 m w komorze K-3 z pasa P-12 oraz w pasie P-12 z K-3 od czół przodków do skrzyżowania,
• urobienie o charakterze eksplozyjnym obu ociosów komory K-3, od pasa P-15 do czoła przodka drążonego w kierunku północnym wraz z opadnięcie skał stropowych, powodujące całkowite zasypanie ładowarki LKP-903 bez możliwości jednoznacznego określenia wysokości opadnięcia skał,
• urobienie ociosu północnego pasa P-15, pomiędzy komorami K-3 i K-1, na głębokość do 1 m oraz opadnięcie na tym odcinku łaty stropowej przyociosowej o grubości ok. 0,5 m i szerokości ok. 2 m,
• grawitacyjne opadnięcie południowego ociosu w up. A-10, pomiędzy. pasami P-14 i P-14a na głębokość do 0,5 m, grawitacyjne opadnięcie północnego ociosu w pasie P-11, pomiędzy Up. A 9 i Up. A-10, na głębokość do 0,5 m oraz pęknięcie spągu na długości 2 m.

Na podstawie oceny skutków zjawisko zakwalifikowano jako tąpnięcie.
Przyczyną tąpnięcia był, zaistniały w piętrze D1E w dniu 1 czerwca 2009 r. około godz. 11¹⁰ , samoistny wstrząs górotworu o energii 1,6 x 10⁷ J.

W rejonie piętra D1E zatrudnionych było pięciu pracowników, z czego dwóch operatorów samojezdnych maszyn górniczych, znajdujących się w strefie szczególnego zagrożenia tąpaniami, odniosło lekkie obrażenia. Pierwszy z poszkodowanych wydostał się samodzielnie z zagrożonego rejonu. Drugi z poszkodowanych, w wyniku prowadzonej akcji ratowniczej, po około 5 godzinach został uwolniony z kabiny przysypanej maszyny.

Przyczyną wypadku zbiorowego było dynamiczne oddziaływanie skutków tąpnięcia na poszkodowanych.

Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu wstrzymał ruch w piętrze D1E do czasu przeprowadzenia w dniu 2 czerwca 2009 r. oględzin miejsca wypadku zbiorowego oraz oceny skutków zaistniałego wstrząsu. Ze względu na zwiększoną aktywność sejsmiczną górotworu uzależnił dopuszczenie piętra D1E do oględzin od decyzji Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego O/ZG „Polkowice-Sieroszowice”, wydanej po zasięgnięciu opinii Zespołu ds. Zwalczania Tąpań i Zawałów O/ZG „Polkowice-Sieroszowice”.

Po oględzinach, przeprowadzonych w dniu 2 czerwca 2009 r. na zm. I, Dyrektor OUG nakazał decyzją wstrzymać ruch zakładu górniczego, w części dotyczącej prowadzenia rozcinki w piętrze D1E oddziału G 54, do czasu:

• ustalenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego zakresu i zasad kontroli stanu wyrobisk i ich obudowy w rejonie piętra D1E oddziału G-54,
• odpalenia, na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, załadowanego materiałem wybuchowym i uzbrojonego przodka pasa P-9 z upadowej A-10 w piętrze D1E,
• bezpiecznego usunięcia skutków tąpnięcia, w tym wydobycia uwięzionych maszyn na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
• dokonania przez Kopalniany Zespół ds. Zwalczania Tąpań i Zawałów analizy sytuacji geologiczno–górniczej oraz stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami w rejonie prowadzonej rozcinki w piętrze D1E oddziału G-54 po zaistniałym tąpnięciu,
• dokonania przez Zespół KGHM Polska Miedź SA ds. Tąpań Obudowy i Kierowania Stropem analizy sytuacji geologiczno–górniczej oraz stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami w rejonie prowadzonej rozcinki, po zaistniałym tąpnięciu w piętrze D1E oddziału G-54,
• ustalenia dalszego sposobu prowadzenia robót w oddziale G-54 z uwzględnieniem wyników dokonanej analizy.

Wznowienie robót rozcinkowych w piętrze D1E oddziału G-54 może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.