1 06 2020

Wyższy Urząd Górniczy

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia                                                 

 Katowice, dnia 23 listopada 2020 r.

INFORMACJA Nr 16/2020/EW 

o niebezpiecznym zdarzeniu - osuwisku na południowym zboczu wyrobiska górniczego i północnym zboczu zwałowiska zewnętrznego, zaistniałym w dniu 1.06.2020 r. w zakładzie górniczym Kopalnia Kostomłoty Sp. z o.o. w m. Kostomłoty Drugie, należącym do przedsiębiorcy - Kopalnia Kostomłoty Sp. z o.o. z/s w m. Kostomłoty Drugie.

Zdarzenie miało miejsce w południowym rejonie wyrobiska górniczego, w którym eksploatowano, zaliczone do pierwszego stopnia zagrożenia osuwiskowego, złoże wapieni dewońskich jednym poziomem do rzędnej + 234 m n.p.m. Eksploatacje na kierunku południowym i wschodnim prowadzono przy użyciu środków strzałowych na podstawie planu ruchu zakładu górniczego.

W dniu 1.06.2020 r. około godz. 6⁰⁰  kierownik ruchu zakładu górniczego w trakcie prowadzonej kontroli stwierdził, że w południowo-wschodnim rejonie wyrobiska w wyniku przemieszczenia mas ziemnych i skalnych powstało osuwisko. Osuwisko było niestabilne i widoczny był postępujący proces przemieszczania się mas ziemnych i skalnych do wyrobiska na kierunku zachodnim. Objawami procesu osuwiskowego były spękania i szczeliny powstające na zboczu południowym.

Osuwisko objęło swym zasięgiem około 204 metrowy odcinek zbocza południowego, w tym skarpy pięciu poziomów (o łącznej wysokości ok. 52 m), na których zakończono eksploatacje oraz poziom eksploatacyjny (o wys. ok 11 m), a także półki ochronne pomiędzy piętrami. Masy skalne przemieściły się również na 95-cio metrowym odcinku dolnego piętra zwałowiska zewnętrznego znajdującego się na południowym przedpolu wyrobiska górniczego. Ponadto osuwiskiem objęte zostały grunty rolne zlokalizowane poza granicami obszaru górniczego na powierzchni około 82 m². Powierzchnia osuwiska wynosiła około 16 000 m². W skutek przemieszczenia się mas ziemnych i skalnych na dno wyrobiska doszło do zasypania fragmentu drogi technologicznej.

Zdarzenie nie spowodowało uszkodzenia maszyn, urządzeń i obiektów zakładu górniczego. W trakcie zdarzenia w wyrobisku i na zwałowisku nie wykonywano żadnych robót.

Rejon osuwiska został zabezpieczony poprzez ustawienie tablic informacyjno-ostrzegawczych oraz poprzez rozciągnięcie taśmy ostrzegawczej na drogach dojściowych.

Przyczyna niebezpiecznego zdarzenia - osuwiska na południowym zboczu wyrobiska górniczego i północnym zboczu zwałowiska zewnętrznego było naruszenie stanu równowagi górotworu, związane z utratą stateczności ociosów skarp wyrobiska (piętra 3-8) wraz z półkami stałymi i dolnego piętra zwałowiska spowodowane:Przyczyna niebezpiecznego zdarzenia - osuwiska na południowym zboczu wyrobiska górniczego i północnym zboczu zwałowiska zewnętrznego było naruszenie stanu równowagi górotworu, związane z utratą stateczności ociosów skarp wyrobiska (piętra 3-8) wraz z półkami stałymi i dolnego piętra zwałowiska spowodowane:

1. Niedostosowaniem parametrów skarp i zboczy wyrobiska górniczego do bieżących warunków geologiczno-górniczych w południowej części złożazwiązanych z zaleganiem pod różnym kątem naprzemianległych warstw wapieni i łupków marglistych, występowaniem deformacji ciągłych i nieciągłych w postaci pofałdowań, uskoków oraz trudnościami z utrzymaniem półek ochronnych,
2. Likwidacją pochylni transportowej biegnącej po południowym zboczu wyrobiska górniczego oraz wewnętrznego zwałowiska mas ziemno-skalnych w południowo-wschodnim rejonie wyrobiska stanowiących częściowe podparcie złoża,
3. Utrzymaniem w części południowo-wschodniej zbyt małej minimalnej odległości stopy zwałowiska zewnętrznego od górnej krawędzi wyrobiska tj. 2 m zamiast ustalonych w projekcie zagospodarowania złoża i w planie ruchu 5 m.

W dniu 1.06.2020 r. po przeprowadzonych oględzinach osuwiska, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach wydał decyzję wstrzymującą ruch odkrywkowego zakładu Kopalnia Kostomłoty Sp. z o.o. w miejscowości Kostomłoty Drugie w części dotyczącej:

• prowadzenia robót górniczych związanych z eksploatacją złoża w południowym rejonie wyrobiska górniczego,
• prowadzenia robót górniczych związanych ze zwałowaniem mas ziemnych i skalnych
  na zwałowisku zewnętrznym,
• użytkowania końcowego odcinka drogi technologicznej, biegnącego wzdłuż południowego zbocza wyrobiska objętego osuwiskiem

do czasu:

• ustabilizowania południowego zbocza wyrobiska w rejonie, gdzie nastąpiła utrata jego stateczności,
• wykonania przez służbę geologiczną ponownej oceny warunków stateczności oraz parametrów skarp i zbocza wyrobiska górniczego po stronie południowej,
• dokonania przez kierownika ruchu zakładu górniczego oceny zagrożenia osuwiskowego występującego na południowym zboczu wyrobiska.
• ustabilizowania się północnego zbocza zwałowiska w rejonie gdzie nastąpiła utrata jego stateczności,
• wykonania przez służbę geologiczną ponownej oceny warunków stateczności oraz parametrów skarp i zbocza zwałowiska zewnętrznego,
• dokonania przez kierownika ruchu zakładu górniczego oceny zagrożenia osuwiskowego występującego na północnym zboczu wyrobiska.
• ustabilizowania południowego zbocza wyrobiska w rejonie, gdzie nastąpiła utrata jego stateczności,
• usunięcia mas skalnych, które w wyniku osuwiska przemieściły się na drogę,
• określenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego zasad bezpiecznego poruszania się pojazdów i maszyn po tej drodze.

 Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Kielcach