20.02.2010

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 2.03.2010 r.

IN F O R M A C J A Nr 8/2010/EW

w sprawie zatrzymania ruchu wentylatorów głównych w stacjach wentylatorów przy szybach: „Powietrzny I” oraz „Powietrzny V”, zaistniałego w dniu 20 lutego 2010 r. o godzinie 17⁵⁵ w Kompanii Węglowej S. A. Oddział Kopalnia Węgla Kamiennego „Rydułtowy – Anna” Ruch I w Rydułtowach.

W zakładzie górniczym KW S. A. Oddział KWK „Rydułtowy – Anna” Ruch I w Rydułtowach przewietrzanie wyrobisk zrealizowano prądami powietrza wytwarzanymi przez wentylatory główne zabudowane w stacjach wentylatorów przy szybach wentylacyjnych „Powietrzny I” oraz „Powietrzny V”. Stacje wentylatorów przy szybach wentylacyjnych „Powietrzny I” oraz „Powietrzny V” wyposażono w wentylatory główne (czynny i rezerwowy) typu WPK 3,3 z silnikami elektrycznymi o napięciu 6 kV.

Urządzenia stacji wentylatorów przy szybach „Powietrzny I” oraz „Powietrzny V” zasilono w energię elektryczną odpowiednio z „Rozdzielni 6 kV szyb wentylacyjny Powietrzny I” a z „Rozdzielni 6 kV szyb wentylacyjny Powietrzny V”. Każdą z ww. rozdzielni zasilano poprzez dwa transformatory 20/6 kV mocy 3,15 MVA odpowiednio z „Rozdzielni 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny I” oraz z „Rozdzielni 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny V”. Wymienione rozdzielnie 20 kV oraz „Rozdzielnię 20 kV Leon III” zasilano w sieci o konfiguracji pierścieniowej zrealizowanej w następujący sposób: zasilanie jednej strony pierścienia - z pola nr 8 rozdzielni „R-20 kV ZE” (własności dostawcy energii elektrycznej) do pola nr 1 „Rozdzielni 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny I” i z pola nr 8 tej rozdzielni do pola nr 9 „Rozdzielni 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny V”, następnie z pola nr 2 tej rozdzielni do pola nr 6 „Rozdzielni 20 kV Leon III” i z pola nr 5 tej rozdzielni do pola nr 3 rozdzielni „R-20 kV ZE” - zasilanie drugiej strony pierścienia. W normalnym trybie pracy przedmiotowy pierścień 20 kV utrzymywano otwarty w polu nr 8 „Rozdzielni 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny I”. Pola rozdzielcze „Rozdzielni 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny V” wyposażono w wyłączniki mocy typu WMTWS-30/6/5, odłączniki typu OW 3A – 20/4 oraz zabezpieczenia nadmiarowo-prądowe typu RIT – 2. Z pola nr 4 tej rozdzielni zasilano, linią kablową typu HAKFt 3 x 70 mm² o długości 40 m, zakończoną głowicą kablową typu ZWOS Kostuchna AK 5231 transformator 20/0,5 kV mocy 630 kVA.

W dniu 20 lutego 2010 r., o godzinie 17⁵⁵, nastąpiło wyłączenie pola nr 3 rozdzielni „R-20 kV ZE” zainicjowane przez zabezpieczenie ziemnozwarciowe, co skutkowało brakiem zasilania w energię elektryczną między innymi „Rozdzielni 6 kV szyb wentylacyjny Powietrzny V” oraz zatrzymaniem ruchu wentylatora głównego w stacji wentylatorów przy szybie „Powietrzny V”. W tej sytuacji mając na względzie kilkakrotne niedawne uszkodzenia linii kablowej typu HAKFtA 3 x 120 mm², długości 800 m prowadzonej z pola nr 3 rozdzielni „R-20 kV ZE” do pola nr 5 „Rozdzielni 20 kV Leon III”, zasilano „Rozdzielnię 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny V” z pola 8 rozdzielni „R-20 kV ZE” poprzez „Rozdzielnię 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny I”. Bezpośrednio po wykonaniu przełączenia zasilania nastąpiło wyłączenie pola nr 8 w rozdzielni „R-20 kV ZE” zainicjowane przez zabezpieczenia w tym polu, co skutkowało brakiem zasilania również dla „Rozdzielni 6 kV szyb wentylacyjny Powietrzny I” i zatrzymaniem ruchu wentylatora głównego w stacji wentylatorów przy szybie „Powietrzny I”. W tak powstałej sytuacji przeprowadzono pomiary rezystancji izolacji poszczególnych odcinków sieci 20 kV, w wyniku których występujące uszkodzenie zlokalizowano w głowicy kablowej 20 kV linii kablowej zasilającej transformator 20/0,5 kV z pola nr 4 „Rozdzielni 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny V”. Po odłączeniu pola nr 4 „Rozdzielni 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny V” o godzinie 18⁴², uruchomiono wentylator główny w stacji wentylatorów przy szybie „Powietrzny I”, a o godzinie 19⁰⁷ uruchomiono wentylator główny w stacji wentylatorów przy szybie „Powietrzny V”.

Zatrzymanie ruchu wentylatorów głównych w stacjach przy szybach: „Powietrzny I” oraz „Powietrzny V” spowodowało przekroczenie, maksymalnie do 2,1 %, dopuszczalnego stężenia metanu w dwóch wyrobiskach.

W czasie zaistnienia zatrzymania ruchu wentylatorów głównych nie prowadzono jazdy ludzi górniczymi wyciągami szybowymi.

W związku z zatrzymaniem ruchu wentylatorów głównych, o godzinie 18¹⁰, przystąpiono do wyprowadzania 121 pracowników w kierunku szybów wdechowych bądź na powierzchnię. Wyprowadzenie załogi odbyło się bez użycia sprzętu ochronnego układu oddechowego. O godzinie 22⁰⁰, po skontrolowaniu składu atmosfery w wyrobiskach, zezwolono na powrót załogi na stanowiska pracy. W związku ze zdarzeniem nie zgłoszono zaistnienia wypadku.

Przyczyną zatrzymania ruchu wentylatorów głównych w stacjach wentylatorów przy szybach: „Powietrzny I” oraz „Powietrzny V” był brak zasilania w energię elektryczną spowodowany uszkodzeniem głowicy kablowej typu ZWOS Kostuchna AK 5231 linii kablowej typu HAKFt 3 x 70 mm² zasilającej transformator 20/0,5 kV z pola nr 4 „Rozdzielni 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny V”.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Urzędu Górniczego do Badań Kontrolnych Urządzeń Energomechanicznych w Katowicach wydał decyzję, w której nakazał:
Wstrzymać ruch transformatora 20/0,5 kV mocy 630 kVA, zasilanego linią kablową typu HAKFt 3x70 mm² z pola numer 4 „Rozdzielni 20 kV szyb wentylacyjny Powietrzny V”.

Informację opracowano na podstawie danych z UGBKUE w Katowicach.