20 02 2016 2

Wyższy Urząd Górniczy

Departament Górnictwa

Otworowego i Wiertnictwa                                                               

 Katowice, dnia 26 lutego 2016  r.

 INFORMACJA Nr 7/2016/EW

 o wypadku zbiorowym (cztery wypadki lekkie), spowodowanym odprężeniem wywołanym wstrząsem górotworu o energii 5,8 x 10⁶J, zaistniałym w dniu 20 lutego 2016 r. o godzinie 10¹⁵, w polu eksploatacyjnym XIX/2 oddziału G-12, w KGHM Polska Miedź SA O/ZG „Rudna” w Polkowicach

 Wypadek zbiorowy miał miejsce w wyrobiskach eksploatacyjnych, rozcinających caliznę lewego skrzydła pola XIX/2, w oddziale G-12, w odległości 3100 m od szybu R-IX. Złoże rud miedzi w polu XIX/2 o średniej miąższości 2,4 m wykształcone zostało w formie pseudopokładu zbudowanego z jasnoszarych piaskowców czerwonego spągowca oraz dolnocechsztyńskich łupków i dolomitów. Okruszcowanie piaskowca wynosi 0,4÷2,0 m; łupków średnio 0,7 m, a dolomitów do 0,8 m. Złoże o rozciągłości NW-SE zapada pod kątem 2÷3° ku NE. Stropy wyrobisk górniczych prowadzono powyżej granicy okruszcowania w dolomitach wapnistych lub po granicy niewyraźnej podzielności w dolomicie smugowanym. Opisywany rejon jest słabo zaangażowany tektonicznie. W serii dolomitowej występują nieliczne, różnie zorientowane spękania wypełnione kalcytem, anhydrytem, gipsem lub substancją ilastą. Dominują dwa główne kierunki spękań: NW-SE (max. 35°) oraz NE-SW (max. 305°). Partia złoża, zlokalizowana w rejonie XIX, została zaliczona do III stopnia zagrożenia tąpaniami i I stopnia zagrożenia wodnego, natomiast w rejonie XXVI do II stopnia zagrożenia tąpaniami i I stopnia zagrożenia wodnego.

Eksploatacja prowadzona była po rozciągłości, w kierunku południowo-wschodnim, wzdłuż zrobów pola XIX/1. Roboty prowadzone były na głębokości 1160 m, systemem komorowo-filarowym z upodatnieniem złoża i dodatkową ochroną stropu R-UO, frontem o długości 450 m z otwarciem przestrzeni roboczej od 50 do 250 m; zgodnie z zatwierdzonymi przez KRZG projektami: technicznym eksploatacji oraz szczegółowym ze stycznia 2016 r. Calizna rozcinana była komorami i pasami o szerokości około 7 m przy stropie i wysokości zgodnej z ustaloną furtą eksploatacyjną, na filary o wymiarach: 8 m x 22 m (K-2÷K-9 oraz K-26÷K-28), 8 m x 8 m (K-19 do K-26) oraz 8 m x 36 m (K‑28÷K-30). KRZG ustanowił strefę szczególnego zagrożenia tąpaniami obejmującą wyrobiska i część złoża na prawym skrzydle pola, zawartą między chodnikiem T‑159a (włącznie), a zrobami pola XIX/1, od pasa P-11a (włącznie) do wysokości pasa P-20 (włącznie), z ograniczeniem do 10 liczby osób jednocześnie w niej przebywających. Stropy wyrobisk eksploatacyjnych zabezpieczane były obudową kotwową rozprężną o długości żerdzi 1,6 m lub wklejaną o długości żerdzi 1,8 m, w siatce kotwienia 1,5 x 1,5 m.

Od dnia 16.02.2016 r. KRZG, w oparciu o wyniki oceny stanu zagrożenia tąpaniami dokonanej przez KZds.ZTiZ, wprowadził w części pola XIX/2, zawartej między komorą K-17 a jego lewostronną granicą, rygor grupowego strzelania co najmniej 4 przodków.

W dniu 20.02.2016 r. o godzinie 10¹⁵ w polu XIX/2 oddziału G-12, wystąpił samoistny wstrząs górotworu o energii 5,8x10⁶J, którego ognisko zlokalizowano w wyrobiskach lewego skrzydła, w okolicy skrzyżowania komory K-22 i pasa P-10. W wyniku oddziaływania dynamicznych skutków wstrząsu wypadkom uległo czterech pracowników: górnik-operator kotwiarki znajdujący się w komorze K-21 przy pasie P-10; górnik-operator wiertnicy będący w komorze K-25 przy pasie P-10, górnik strzałowy oraz górnik-instruktor strzałowy, którzy przebywali w komorze K-25, pomiędzy pasami P-9 i P-9a.

Według szpitalnych opinii lekarskich poszkodowani doznali następujących obrażeń:

• górnik-operator kotwiarki – głęboka rana okolicy jarzmowej lewej;
• górnik-operator wiertnicy – stłuczenie prawego przedramienia i nadgarstka;
• górnik strzałowy – powierzchowny uraz powłok głowy, stłuczenie klatki piersiowej, stłuczenie biodra, otwarta rana uda, powierzchowne urazy obejmujące liczne okolice ciała;
• górnik-instruktor strzałowy – liczne rany tłuczone wielu okolic ciała.

Poszkodowani samodzielnie wydostali się z zagrożonego rejonu. Górników-operatorów kotwiarki i wiertnicy oraz górnika-instruktora strzałowego przewieziono do Ambulatorium w Polkowicach, zaś górnika strzałowego – do Szpitala Miejskiego w Lubinie. Po udzieleniu niezbędnej pomocy poszkodowani udali się do miejsc zamieszkania.

Przyczyną wypadków było dynamiczne oddziaływanie skutków wstrząsu na poszkodowanych.

W dniu 22.02.2016 r. na zm. I, pracownicy OUG we Wrocławiu przeprowadzili oględziny wyrobisk objętych skutkami wstrząsu, w których wyniku stwierdzili:

• urobienia na głębokość do 0,7 m ociosów i naroży filarów wycinanych z pasa P-10, od komory K-21 do komory K-26,
• obsypania ociosów w komorach K-19 i K-20 z pasów P-10 i P-10a, prawego ociosu w komorze K-28, między pasami P-10 i P-11a oraz ociosu w pasie P-10, między komorami K-26 i K-28 (od strony pasa P-10a),
• opadnięcie stropu na wysokość około 0,5 m we wnękach pasa P-11a z komory K-30 i pasa P‑10a z komory K-28,
• pęknięcie i wypiętrzenie spągu na wysokość do 0,5 m w komorze K-26 między pasami P-9a i P‑10.

            Na podstawie oceny stanu wyrobisk i ich obudowy oraz skutków samoistnego wstrząsu górotworu energii 5,6 x 10⁶J, KRZG zjawisko zakwalifikował jako odprężenie.

Po przeprowadzonych oględzinach, Dyrektor OUG we Wrocławiu wydał decyzję, w której wstrzymał:

1. Ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Rudna” w Polkowicach, w zakresie postępu przodków, w części pola XIX/2, od komory K-19 do komory K-30 włącznie, do czasu:

• usunięcia skutków odprężenia, w zakresie i na zasadach ustalonych przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego,
• przeprowadzenia kontroli stanu wyrobisk i ich obudowy,
• opracowania sposobu bezpiecznego odpalenia załadowanych otworów spągowych w komorze K-25 pomiędzy pasami P-8 i P-9,
• dokonania przez Kopalniany Zespół ds. Tąpań i Zawałów analizy i oceny sytuacji geologiczno-górniczej, stanu zagrożenia tąpaniami i przyjętej profilaktyki tąpaniowej w polu XIX/2 z uwzględnieniem zaistniałego odprężenia i ustalenia zasad dalszego prowadzenia ruchu w tym rejonie oraz przedstawienia wniosków zespołowi KGHM Polska Miedź S.A. ds. Zwalczania Tąpań i Zawałów celem zaopiniowania,

2. Ruch samojezdnych maszyn górniczych obsypanych skałą w wyrobiskach pola XIX/2, tj. samojezdnego wozu kotwiącego o numerze kopalnianym 274, samojezdnego wozu kotwiącego
   o numerze kopalnianym 287, samojezdnego wozu wiertniczego o numerze zakładowym 220, samojezdnego wozu strzałowego o numerze zakładowym 129 oraz wozu TD o numerze zakładowym 83 do czasu usunięcia ich uszkodzeń zaistniałych w związku z odprężeniem, doprowadzenia ich do stanu zgodnego z dokumentacją techniczno-ruchową oraz uzyskania zezwolenia Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego na ponowne oddanie ich do ruchu.

 Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.