20.03.2012

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 23.03.2012 r.

I N F O R M A C J A Nr 19/2012/EW

w sprawie wypadku porażenia prądem i poparzenia łukiem elektrycznym, zaistniałego w dniu 20.03.2012 r. o. godz. 2⁵⁰ w Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Bielszowice” w Rudzie Śląskiej, któremu uległ elektromonter oddziału elektrycznego (MEUD-1), lat 44, pracujący w górnictwie 21 lat.

Wypadek zaistniał w chodniku 9z, przyścianowym ściany 307b, w pokładzie 507 na poziomie 840 m. Pokład 507 zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, III stopnia zagrożenia tąpaniami, I stopnia zagrożenia wodnego. W wyrobisku, zaliczonym do stopnia „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu, zabudowana była aparatura elektryczna, przeznaczona do zasilania urządzeń elektrycznych w rejonie ściany 307b, w tym wyłącznik wielostycznikowy typu HA-dk8.10/3/8VAC/10 oraz dwie stacje transformatorowe. Z wyłącznika zasilane były silniki: przenośnika zgrzebłowego ścianowego typu Rybnik-850, przenośnika zgrzebłowego podścianowego typu Grot-750S oraz kruszarki kęsów typu DLB 1000.

W dniu 19.03.2012 r, na zmianie „C”, z powodu obniżenia rezystancji izolacji przewodu oponowego typu OnGcekż 3x35+16+6x2,5 mm², zasilającego silnik kruszarki kęsów, przewód ten został odłączony z zacisków przyłączowych w komorze przyłączowej odpływowej wyłącznika. Po odłączeniu kruszarki prowadzono dalszą eksploatację pokładu 507 ścianą 307b.

Na zmianie „D”, rozpoczynającej się o godz. 0³⁰ w dniu 20.03.2012 r., sztygar zmianowy oddziału elektrycznego MEUD-1 skierował elektromontera, wraz z pomocnikiem, do obsługi urządzeń elektrycznych w rejonie ściany 307b. Około godziny 2⁵⁰ elektromonter, prawdopodobnie w trakcie lokalizowania przyczyny obniżenia rezystancji izolacji przewodu zasilającego kruszarkę, otworzył pokrywę komory przyłączowej odpływowej wyłącznika. Przed tym nie wyłączył napięcia i nie zabezpieczył stanu wyłączenia, przez co zaciski w komorze były pod napięciem 1000V. Podczas wykonywania tych czynności elektromonter spowodował zwarcie międzyfazowe w komorze wyłącznika i doznał porażenia prądem oraz poparzenia łukiem elektrycznym twarzy i kończyny górnej lewej II⁰B. W wyniku zwarcia zadziałały zabezpieczenia nadmiarowo-prądowe w wyłączniku wielostycznikowym, stacji transformatorowej oraz ognioszczelnym polu rozdzielczym typu ROK-6EM/A zasilającym stację transformatorową.

Elektromonter, razem z przebywającym w pobliżu sztygarem zmianowym oddziału mechanicznego, udał się pod szyb i wyjechał na powierzchnię. Po udzieleniu pierwszej pomocy w punkcie opatrunkowym, poszkodowany został odwieziony do Szpitala Miejskiego w Rudzie Śląskiej, a następnie do Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich.

Przyczyną wypadku było porażenie prądem i poparzenie łukiem elektrycznym elektromontera, spowodowane zwarciem międzyfazowym w komorze przyłączowej odpływowej wyłącznika wielostycznikowego.

Przyczyna ta była następstwem:
- otwarcia komory przyłączowej odpływowej wyłącznika wielostycznikowego, bez wyłączenia napięcia oraz bez zabezpieczenia stanu wyłączenia,
- wykonywania prac pod napięciem.

W związku z zaistniałym wypadkiem Dyrektor OUG w Gliwicach nakazał wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej eksploatacji:

1. wyłącznika wielostycznikowego typu HA-dk8.10/3/8VAC/10 nr fabryczny E97/2008, zabudowanego w chodniku 9z w pokładzie 507 na poziomie 840 m, do czasu:
   • usunięcia skutków powstałego zwarcia w komorze przyłączowej odpływowej,
   • potwierdzenia odpowiednimi pomiarami prawidłowego stanu izolacji obwodów elektrycznych w komorze przyłączowej odpływowej,
   • dokonania odbioru wyłącznika przez rzeczoznawcę do spraw ruchu zakładu górniczego,
   • dokonania komisyjnego odbioru technicznego oraz uzyskania stosownego zezwolenia na oddanie do ruchu,
2. przewodu oponowego typu OnGcekż 3x35+16+6x2,5mm², zasilającego silnik kruszarki kęsów typu DLB 1000 zabudowanej na przenośniku zgrzebłowym podścianowym typu Grot-750/S w chodniku 8’az w pokładzie 507, do czasu zapewnienia prawidłowego stanu izolacji żył.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.