20.10.2009

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 6.11.2009 r.

I N F O R M A C J A Nr 86/2009/EW

w sprawie wypadku zbiorowego, zatrucia gazami postrzałowymi (dwa wypadki lekkie) zaistniałego w dniu 20 października 2009 r. około godziny 16⁰⁰, w KWK „Kazimierz-Juliusz” Sp. z o.o. w Sosnowcu, któremu ulegli górnik przodowy pracujący w górnictwie 25 lat oraz młodszy górnik pracujący w górnictwie 1,5 roku.

Wypadek zbiorowy zaistniał w chodniku 2E, wykonanym dla podbierki 2E, w pokładzie 510 na poziomie -123 m. Pokład 510 o grubości do 15,4 m i nachyleniu około 45⁰, zaliczony do I kategorii zagrożenia metanowego, I stopnia zagrożenia tąpaniami oraz klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, eksploatowano systemem podbierkowym z zawałem stropu.
Chodnik 2E, o nachyleniu do 11⁰, wydrążono na długości 408 m, a łączna długość wyrobisk przewietrzanych wentylacją odrębną tłoczącą wynosiła 1440 m. Przewietrzanie realizowano przy pomocy dwóch połączonych szeregowo wentylatorów typu WLE 1003B oraz lutniami elastycznymi o średnicach 1000 mm i 800 mm. Projekt wentylacji lutniowej ustalając sposób przewietrzania nie był dostosowany do projektowanej do użycia ilości materiału wybuchowego, wykorzystywanego do prowadzenia robót eksploatacyjnych. Wobec powyższego określony w dokumentacji strzałowej czas wyczekiwania 30 minut był za krótki, aby nastąpiło dostateczne rozrzedzenie gazów postrzałowych.

W dniu 20.10.2009 r. na zmianie rannej, rozpoczynającej się od godziny 6⁰⁰, wykonano pierwsze roboty strzałowe urabiające w podbierce 2E odpalając, około godziny 12⁰⁰, 432 kg materiału wybuchowego Barbarytu E6H, przy użyciu 500 m lontu detonującego. Na zmianie drugiej, rozpoczynającej się o godzinie 12³⁰, sztygar zmianowy oddziału górniczego G-2, skierował do robót eksploatacyjnych w rejonie podbierki 2E dwudziestu jeden pracowników, w tym do przodka podbierki 2E górnika strzałowego i czterech górników. Na tej samej zmianie sztygar oddziału likwidacyjno montażowego GLTO sierował w rejon chodnika 2E dziewięć osób do remontu i demontażu kolejki podwieszanej.

Około godziny 15¹⁰ sztygar zmianowy z górnikiem strzałowym i górnikiem przodowym, idąc chodnikiem 2E, w odległości około 350 m od podbierki 2E, poczuli zapach gazów postrzałowych. Gdy pracownicy ci doszli na odległość około 30÷50 m od podbierki 2E, poczuli się słabo. Sztygar nakazał przodowemu zawrócić i ostrzec pozostałych pracowników, znajdujących się w prądzie powietrza odprowadzanym z podbierki 2E, a sam z górnikiem strzałowym powiadomili telefonicznie o zdarzeniu dyspozytora kopalni. Przodowy wycofał wszystkich z zagrożonego rejonu, w tym młodszego górnika z oddziału likwidacyjno montażowego.

Dyspozytor skierował do rejonu zastęp ratowników, który pomógł pracownikom przebywającym w przodku (sztygarowi i strzałowemu) wycofać się do świeżego prądu powietrza. Ratownicy dokonali pomiarów gazów w chodniku 2E stwierdzając w powietrzu zawartość 150÷200 ppm tlenku węgla. Łącznie z wyrobisk przewietrzanych wentylacją odrębną wycofanych zostało trzydzieści osób bez użycia aparatów ucieczkowych. Dziesięciu pracowników wraz z sztygarem zostało przebadanych w kopalnianym punkcie opatrunkowym. Dwóch pracowników skierowano na oddział Toksykologii Klinicznej w Szpitalu Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, gdzie w wyniku badań stwierdzono u nich: „ostre zawodowe zatrucie dymami postrzałowymi”.

Roboty górnicze w rejonie podbierki 2E wznowiono po przewietrzeniu wyrobisk doprowadzających powietrze, do stanu zapewniającego prawidłowy skład atmosfery kopalnianej.

Dyrektor OUG w Katowicach nie został powiadomiony niezwłocznie o zaistniałym wypadku zbiorowym. O powyższym powiadomiony został w dniu 28.10.2009 r. Pracodawca nie zabezpieczył miejsca wypadku do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. W dniu 20.10.2009 r. po zaistniałym wypadku kontynuowano roboty górnicze w wyrobisku. Oględziny miejsca wypadku przeprowadzono w dniu 21.10.2009 r. przez zespół powypadkowy powołany przez przedsiębiorcę.

Przyczyną wypadku zbiorowego, zatrucia gazami postrzałowymi, było wejście pracowników do wyrobiska, w którym gazy postrzałowe, powstałe po wykonanych robotach strzałowych, nie zostały dostatecznie rozrzedzone.

W związku ze zdarzeniem Dyrektor OUG w Katowicach wydał decyzję w której nakazał:

1. Dokonać weryfikacji sposobu opracowywania projektów wentylacji lutniowej dla wyrobisk z wentylacją odrębną, w których przewidziane zostało prowadzenie robót strzałowych oraz funkcjonujących w zakładzie górniczym projektów wentylacji lutniowej, w aspekcie zapewnienia prawidłowego składu atmosfery kopalnianej oraz ochrony pracowników przed gazami postrzałowymi.
2. Ponownie przeszkolić osoby kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego w zakresie przestrzegania procedur postępowania w przypadku zaistnienia wypadków lub niebezpiecznych zdarzeń.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.