21 03 2023

         Wyższy Urząd Górniczy
                 Departament
Warunków Pracy i Szkolenia                             Katowice, dnia 7 lipca 2023 r.

INFORMACJA Nr 11/2023/EW

w sprawie zawału zaistniałego w dniu 21 marca 2023 r. w Polskiej Grupie Górniczej S. A. Oddział KWK RUDA Ruch Halemba w Rudzie Śląskiej.

Zawał zaistniał w Dowierzchni wentylacyjnej 416 w pokładzie 416 na poziomie 830m, na odcinku o długości około 8,0 m, pomiędzy 247,5 m, a 255,5 m wyrobiska.

Zawał objął cały przekrój wyrobiska. Pokład 416 w rejonie Dowierzchni wentylacyjnej 416, został zaliczony między innymi do: IV kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i I stopnia zagrożenia tąpaniami. Wyrobisko to, o długości około 1331 m i nachyleniu od 60 do 90, wydrążone w latach 2010-2011, pomiędzy Przekopem wentylacyjnym 1 i Dowierzchnią wentylacyjną 3, wykonane zostało w obudowie typu ŁP11/V29, w rozstawie co 0,8 m, stabilizowanej rozporami stalowymi typu WRG, z opinką stropu i ociosów siatkami stalowymi. W stropie Dowierzchni wentylacyjnej 416 zalegało około 5,9 m łupka piaszczystego, 4,9 m węgla pokładu 415/1, a w spągu 2,9 m łupka piaszczystego, 1,4 m łupka ilastego, 0,6 m węgla pokładu 417 oraz 18,6 m łupka piaszczystego. Dowierzchnia wentylacyjna 416 stanowiła drogę odprowadzania powietrza z rejonu pokładu 405/1 w partii „L”, do podsieci szybu wentylacyjnego Północnego II. W związku z pogorszonym stanem obudowy Dowierzchni wentylacyjnej 416, na odcinku zlokalizowanym w odległości od około 256 m do około 289 m od Przekopu wentylacyjnego 1, wykonano podbudowę istniejącej obudowy wyrobiska poprzez zabudowę pod nią odrzwi typu ŁP8/V29, w rozstawie co 0,8 m, stabilizowanych rozporami stalowymi typu WRG, z opinką stropu i ociosów siatkami stalowymi. 

W dniu 21 marca 2023 r., na zmianie rozpoczynającej się o godzinie 6³⁰, sztygar oddziałowy oddziału wentylacji WOWPM-H, kontrolował wyrobiska, w tym Dowierzchnię wentylacyjną 416. Około godziny 10⁴⁰ stwierdził, że w Dowierzchni wentylacyjnej 416, wystąpił zawał skał stropowych na odcinku bezpośrednio przylegającym, od strony północnej, do odcinka podbudowanego obudową ŁP8/V29. Gruzowisko skalne wypełniło cały przekrój wyrobiska, na długości około 8,0 m. Nad gruzowiskiem tym powstała pusta przestrzeń o głębokości do 3,2 m. O zdarzeniu powiadomił dyspozytora ruchu kopalni. Dojście do miejsca zawału zostało zabezpieczone. 

Zawał w Dowierzchni wentylacyjnej 416 nie spowodował spadku ilości przepływającego powietrza oraz nie wpłynął na skład powietrza w tym wyrobisku. 

W dniu zdarzenia, do godziny 10⁴⁰ kopalniana stacja geofizyki górniczej nie zarejestrowała wstrząsów górotworu w rejonie tego wyrobiska. 

W związku z zawałem zaistniałym w Dowierzchni wentylacyjnej 416 na poziomie 830 m, żaden z pracowników nie zgłosił wypadku i nie prowadzono akcji ratowniczej.

Przyczyną zawału w dowierzchni wentylacyjnej w pokładzie 416 był utrata stabilności i podporności skorodowanych i zdeformowanych odrzwi obudowy wyrobiska.

Przyczyna ta była następstwem nierzetelnej kontroli obudowy w dowierzchni wentylacyjnej w pokładzie 416, przez co utrzymywane przez 11 lat, na odcinku 8 m skorodowane i zdeformowane odrzwia obudowy, nie zostały w prawidłowy sposób ocenione i odpowiednio wzmocnione lub przebudowane.

Niekorzystny wpływ na obudowę dowierzchni wentylacyjnej miało oddziaływanie na długości około 500 m krawędzi wytworzonej po zakończeniu w latach 2013-2014 eksploatacji pokładu 416 ścianami 1 i 5.

W związku z zaistniałym zawałem, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach wydał decyzje:

1. Wstrzymującą ruch załogi w Dowierzchni wentylacyjnej 416, w pokładzie 416, na poziomie 830 m, na odcinku od skrzyżowania z Dowierzchnią wentylacyjną 3 p. 416/F do skrzyżowania z Przekopem wentylacyjnym 1, do czasu:
   • usunięcia skutków zawału,
   • wzmocnienia lub wymiany obudowy na odcinku około 100m w kierunku na południe i 10 m w kierunku na północ, od miejsca zawału,
   • usunięcia zalegających materiałów na drodze przejścia w Dowierzchni wentylacyjnej 416, od miejsca zawału do  skrzyżowania z Przekopem wentylacyjnym 1,
   • uzupełnienia brakujących i wymiany uszkodzonych rozpór stabilizujących obudowę i siatek opinających strop i ociosy w Dowierzchni wentylacyjnej 416 na odcinku od skrzyżowania z Dowierzchnią wentylacyjną 3 do skrzyżowania z Przekopem wentylacyjnym 1.
2. Nakazujące:
   • uzupełnić brakujące i wymienić uszkodzone rozpory stabilizujące odrzwia obudowy oraz siatki opinające strop i ociosy, w Dowierzchni wentylacyjnej wtórnej pokład 415/1/F,
   • realizację warunków określonych w Decyzji nr 1 z dnia 21 marca 2023 r., prowadzić na podstawie ustaleń kierownika ruchu zakładu górniczego, podjętych w oparciu o opinię kopalnianego zespołu ds. tąpań i obudowy;
   • prowadzić ewidencję odzyskanych elementów obudowy oraz elementów stabilizujących i wzmacniających obudowę z odcinka objętego skutkami zawału w Dowierzchni wentylacyjnej 416, w pokładzie 416;
   • odzyskane z gruzowiska elementy obudowy, stabilizacji i wzmocnienia, zabezpieczyć do czasu przeprowadzenia ich oględzin i badań;
   • o zakończeniu robót związanych z usuwaniem skutków zawału w Dowierzchni wentylacyjnej 416 powiadomić Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach;
   • zapoznać pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego z okolicznościami zaistniałego zdarzenia.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.