21.11.2008.1

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 28.11.2008 r.

I N F O R M A C J A Nr 83/2008/EW

o tąpnięciu oraz wypadku zbiorowym, zaistniałych w dniu 21.11.2008 r. o godz. 22⁰⁵ w Kompanii Węglowej S.A. Oddział Kopalnia Węgla Kamiennego „Halemba-Wirek" Ruch Wirek w Rudzie Śląskiej.

Tąpnięcie i wypadek zbiorowy zaistniały w ścianie 21/A, w pokładzie 504 na poziomie 636m. Pokład 504 o grubości od 1,7 m do 2,0 m i nachyleniu od 3° do 5°, zaliczony został do III stopnia zagrożenia tąpaniami, I kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i I stopnia zagrożenia wodnego. W stropie pokładu 504 zalega: 1,2 m łupku piaszczystego, od 12,0 m do 13,0 m piaskowca, 3,0 m łupku piaszczystego i 3,0 m piaskowca oraz w spągu 0,2 m łupku piaszczystego i 1,0 m piaskowca. Ściana 21/A w pokładzie 504 o wysokości od 1,7 m do 2,0 m, wyposażona została w 106 sekcji obudowy zmechanizowanej typu Pumar 08/22-POz oraz kombajn typu KGS-345N/2BP/06 współpracujący z przenośnikiem typu Rybnik 225/750. Eksploatacja pokładu 504 ścianą 21/A uruchomiona została w dniu 5.06.2008 r. i po osiągnięciu frontem ściany linii zatrzymania od strony chodnika nadścianowego, rozpoczęto przygotowywanie jej do likwidacji. Polegało to na wykonywaniu przedziału transportowego i sukcesywnym skracaniu odcinka frontu ściany, na którym prowadzono urabianie. Do dnia 21.11.2008 r. w ścianie 21/A wykonano przedział transportowy na długości 170 m, a do wykonania pozostał odcinek o długości około 26 m (17 sekcji obudowy zmechanizowanej).

W dniu 21.11.2008 r. na zmianie nocnej rozpoczynającej się o godz. 20³⁰ do ściany skierowano 19 pracowników, w tym 16 z oddziału górniczego, których zadaniem było prowadzenie urabiania. O godz. 22⁰⁵ zaistniał wstrząs górotworu o energii 1 x 10⁷J zlokalizowany w sąsiedztwie przekopu głównego około 110 m na północny-wschód od frontu ściany 21/A. Wstrząs spowodował tąpnięcie w wyniku, którego 19 pracowników zatrudnionych w ścianie 21/A uległo wypadkom. Pracownicy ci wycofali się ze ściany o własnych siłach, a następnie przewiezieni zostali do szpitali w Bytomiu, Piekarach Śląskich, Rudzie Śląskiej, Sosnowcu i Świętochłowicach. Po badaniach lekarskich, 12 górników skierowanych zostało do domu, natomiast 7 poszkodowanych pozostało w szpitalach. Skutki tąpnięcia w postaci uszkodzeń i zniszczenia obudowy wyrobisk, wypiętrzenia spągu oraz wypchnięcia węgla i skał ze stropu i ociosów wystąpiły w chodniku podścianowym ściany 21/A na odcinku o długości 44,0m, w chodniku wentylacyjnym na odcinku o długości 50,0 m i w ścianie 21/A na odcinku o długości 102,0 m. W chodniku podścianowym na długości 16,0 m wystąpił pełny zawał skał stropowych.

Przyczyną tąpnięcia był wstrząs o energiach 1 x 10⁷J, zaistniały wskutek rozładowania energii skumulowanej w górotworze.

Przyczyną wypadku zbiorowego było dynamiczne oddziaływanie skutków wstrząsu na pracowników zatrudnionych ścianie 21/A w pokładzie 504.

W związku z zaistniałym wstrząsem i wypadkiem zbiorowym, Dyrektor OUG w Gliwicach nakazał:

- w dniu 22.11.2008 r.:

1. wstrzymać eksploatację pokładu 504 ścianą 21/A do czasu przeprowadzenia oględzin rejonu zaistniałego tąpnięcia i wypadku zbiorowego,
2. zabezpieczyć dostęp do zagrożonego rejonu w sposób ustalony przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
3. ustalić zasady i sposób prowadzenia bieżącej analizy stanu bezpieczeństwa wentylacyjno-pożarowego w rejonie zaistniałego tąpnięcia,

- w dniu 24.11.2008 r., w wyniku przeprowadzonych oględzin rejonu zaistniałych tąpnięcia i wypadku zbiorowego:

1. wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej robót górniczych w rejonie ściany 21/A w pokładzie 504 do czasu:
   a) ustalenia przyczyn zaistniałego tąpnięcia,
   b) określenia możliwości bezpiecznego wznowienia robót górniczych i ustalenia zasad bezpiecznego ich prowadzenia, w oparciu o wyniki oceny zastosowanych rozwiązań technicznych w trakcie dotychczas prowadzonych robót górniczych wraz z wynikami analizy stanu zagrożenia tąpaniami, poprzez uzyskanie opinii Komisji do spraw Tąpań, Obudowy i Kierowania Stropem w Podziemnych Zakładach Górniczych,
2. przywrócić pełny zakres obserwacji sejsmoakustycznych w rejonie ściany 21/A w pokładzie 504 według szczegółowych ustaleń kierownika ruchu zakładu górniczego na podstawie opinii zespołu do spraw zagrożenia tąpaniami,
3. ustalić zasady kontroli składu atmosfery kopalnianej w wyrobiskach w rejonie ściany 21/A w pokładzie 504,
4. prace związane z usuwaniem skutków tąpnięcia i przywracaniem funkcjonalności wyrobisk w rejonie ściany 21/A w pokładzie 504 prowadzić na podstawie szczegółowej technologii, pozytywnie zaopiniowanej przez zespoły do spraw zagrożeń naturalnych i zatwierdzonej przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.