22 07 2015
Wyższy Urząd Górniczy
Departament Górnictwa
Otworowego i Wiertnictwa
Katowice, dnia 29 lipca 2015 r.
I N F O R M A C J A Nr 38/2015/EW
o wstrząsie, o energii 2x106 J, odprężeniu i wypadku zbiorowym, któremu uległo 7 pracowników, zaistniałym w dniu 22 lipca 2015 r. o godz. 1951 w Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Halemba-Wirek", Ruch „Halemba” w Rudzie Śląskiej.
Wstrząs, odprężenie i wypadek zbiorowy zaistniały w rejonie drążonego chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504 na poziomie 1030m. Pokład 504 o grubości od 1,5 m do 2,3 m, nachyleniu do 7°, zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, III stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz I i II stopnia zagrożenia wodnego. W stropie pokładu 504, zalega 3,15 m łupku piaszczystego, 0,6 m warstwa węgla, 0,4 m łupka piaszczystego, natomiast w spągu 1,45 m łupku piaszczystego i 33,9 m piaskowca. Wyrobisko drążone było w oparciu o „Projekt techniczny drążenia chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504w Partii „H” na poziomie 1030 m” z dnia 17 kwietnia 2013 r., zatwierdzony przez kierownika ruchu zakładu górniczego. W dniu 2 maja 2013 r. z dowierzchni badawczej 1 rozpoczęto drążenie chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504. Wyrobisko, drążone kombajnem chodnikowym typu R-150, przewietrzane było wentylacją lutniową ssącą z wykorzystaniem wentylatora typu WL-1005B i lutniociągu metalowego o średnicy 1000 mm współpracujących z instalacją odpylającą typu UO-1000. Obudowę chodnika wentylacyjnego 2 stanowiły odrzwia ŁP11/V29/4/A, natomiast w strefach szczególnego zagrożenia tąpaniami wyznaczonych na początkowym odcinku o długości 100 mb oraz pomiędzy 235 m a 400 mb i 820 mb a 1000 mb wyrobiska, odrzwia typu ŁP11/V32/4/A, budowane w odstępach co 0,8 m. Odrzwia obudowy stabilizowane były 12 rozporami dwustronnego działania typu WRG lub rozporami rurowymi niesymetrycznymi. Opinkę stropu i ociosów stanowiły siatki stalowe zgrzewane typu zaczepowego. Do dnia 22 lipca 2015 r. chodnik wentylacyjny 2 w pokładzie 504 wykonany został na długości 989m przy docelowej jego długości wynoszącej 1190 m. W czasie drążenia wyrobiska prowadzona była cyklicznie aktywna profilaktyka tąpaniowa w postaci strzelań wstrząsowych.
W dniu 22 lipca 2015 r. na zmianie popołudniowej, w rejonie drążonego chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504 na poziomie 1030 m zatrudnionych było w sumie 11 pracowników z oddziałów górniczego i energomechanicznego do drążenia wyrobiska.
O godzinie 1951 w rejonie drążonego wyrobiska wystąpił wstrząs górotworu o energii 2x106 J, którego skutki objęły 7 pracowników: nadgórnika oddziału górniczego, 4 górników, elektromontera i młodszego ślusarza, zatrudnionych w rejonie przodka. W wyniku podrzucenia i podmuchu jeden z górników doznał złamania żeber, elektromonter złamania trzonu łopatki i pęknięcia żeber, a pozostali pracownicy potłuczeń. Poszkodowani wyszli z wyrobiska o własnych siłach i po wyjechaniu na powierzchnię przewiezieni zostali do Szpitala Miejskiego w Rudzie Śląskiej. Po badaniach lekarskich 1 z górników pozostał w szpitalu, a pozostałych 6 pracowników wypisanych zostało ze szpitala.
Wstrząs o energii 2 x 106 J spowodował odprężenie na odcinku około 50 m od przodka w postaci wypchnięcia z północnego ociosu wyrobiska skruszonego węgla, który utworzył pryzmę o wysokości do 1,8 m, zsuwów w strzemionach łączących elementy obudowy od 1,1 m do 0,2 m oraz uszkodzenia 9 lutni. W przodku wstrząs spowodował odsłonięcie stropu na głębokość do 1,8 m oraz opad skał ze stropu na wysokość do 1,1 m.
Przyczyną odprężenia był wstrząs o energii 2x106 J wskutek rozładowania się energii skumulowanej w górotworze otaczającym wyrobisko.
Przyczyną wypadku zbiorowego było dynamiczne oddziaływanie na pracowników wstrząsu górotworu, który spowodował odprężenie w drążonym chodniku wentylacyjnym 2 w pokładzie 504.
W związku z zaistniałym wstrząsem i wypadkiem zbiorowym, Dyrektor OUG w Gliwicach wydał następujące decyzje:
- w dniu 22 lipca 2015 r.:
- wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej drążenia chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504 na poziomie 1030 m do czasu przeprowadzenia oględzin wyrobiska i wypadku zbiorowego,
- zabezpieczyć wejście do chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504 na poziomie 1030 m do czasu przeprowadzenia oględzin wyrobiska i miejsca wypadku,
oraz nakazał:
- ustalić szczegółowe zasady kontroli i oceny stanu zagrożeń naturalnych w rejonie chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504 oraz warunki umożliwiające bezpieczne przeprowadzenie oględzin, w oparciu o opinię zespołu ds. rozpoznania i zwalczania zagrożeń w składzie poszerzonym o specjalistów z dziedziny zagrożenia;
- w dniu 27 lipca 2015 r., po przeprowadzonych oględzinach:
- wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej drążenia chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504 na poziomie 1030m, do czasu sprawdzenia prawidłowości rozwiązań stosowanych w związku z robotami górniczymi prowadzonymi w tym pokładzie,
oraz nakazał:
- zabezpieczyć nadmiernie odsłonięty strop w przodku chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504, zgodnie z ustaleniami kierownika działu górniczego,
- zapewnić właściwą stabilność i podporność obudowy w rejonie przodka chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504, poprzez dokręcenie śrub w zamkach obudowy,
- ustalić szczegółowe zasady kontroli stanu zagrożenia tąpaniami, metanowego oraz pożarowego w rejonie chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504 w oparciu o opinię kopalnianego zespołu do spraw rozpoznawania i zwalczania zagrożeń występujących w zakładzie górniczym, nakazał Kompanii Węglowej S.A. w Katowicach:
- w dniu 29 lipca 2015 r. nakazał Kompanii Węglowej S.A. w Katowicach:
- sprawdzenie prawidłowości rozwiązań technicznych zastosowanych w Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Halemba - Wirek” Ruch Halemba w Rudzie Śląskiej, w rejonie drążonego chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504 na poziomie 1030 m, poprzez uzyskanie od wyspecjalizowanej jednostki opinii, dotyczącej:
a) przyczyn odprężenia zaistniałego w chodniku wentylacyjnym 2 w pokładzie 504 w dniu 22 lipca 2015 r. o godzinie 1951 w wyniku wstrząsu o energii 2 x 106 J,
b) projektu technicznego drążenia chodnika wentylacyjnego 2 w pokładzie 504 w aspekcie możliwości bezpiecznego wznowienia drążenia tego wyrobiska, z uwzględnieniem między innymi:
- weryfikacji prognozy zagrożeń tąpaniami i metanowego,
- analizy, oceny i weryfikacji zasad profilaktyki zagrożeń tąpaniami, metanowego oraz pożarowego,
- weryfikacji technologii drążenia oraz doboru obudowy wyrobiska.