22.11.2005

I N F O R M A C J A Nr 18/2005 śm./EW

o wyrzucie metanu i skał oraz wypadku zbiorowym - trzy wypadki śmiertelne oraz dwa wypadki lekkie, zaistniałym w dniu 22.11.2005r. o godz. 843 w JSW S.A. KWK „Zofiówka” w Jastrzębiu Zdroju, któremu ulegli pracownicy oddziału GRP-4, zatrudnieni w rejonie drążonego chodnika transportowego D-6 w pokładzie 409/4 na poziomie 900 m.

Wyrzut metanu i skał oraz wypadek zbiorowy miały miejsce w czole drążonego chodnika transportowego D-6 w pokładzie 409/4 na poziomie 900 m. Chodnik transportowy D-6 w pokładzie 409/4 jest wyrobiskiem o nachyleniu 5o, wykonanym w obudowie V 36/9/4 z odstępem odrzwi 0,8 m. Pokład 409/4 w rejonie oddziału GRP-4, o średniej miąższości 3,3 m zaliczony jest do IV kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, I stopnia zagrożenia wodnego i I stopnia zagrożenia tąpaniami. Partia „D” pokładu nie jest zaliczona do skłonnych do występowania wyrzutów metanu i skał, ani do zagrożonych wyrzutami metanu i skał. Chodnik drążony był za pomocą kombajnu chodnikowego AM-50z-w z instalacją odpylającą typu IO-600/37/W/Ch/1. Urobek transportowany był podajnikiem kombajnowym na podawarkę taśmową typu BOA 800, a dalej na przenośnik zgrzebłowy typu Skat E-180W i odstawę taśmową.

W dniu 22.11.2005 r., na zmianie rozpoczynającej się o godzinie 600, przy pracach prowadzonych w drążonym wyrobisku na odcinku z wentylacją odrębną, zatrudnionych było 16 pracowników (w tym dwie osoby dozoru). Pięcioosobowa załoga przodkowa po przyjściu do przodka uzupełniła brakujące rozpory w obudowie oraz przedłużyła lutniociąg, po czym przystąpiono do urabiania calizny w przodku za pomocą kombajnu AM-50z-w. W trakcie urabiania, o godz. 843 nastąpił wyrzut metanu i skał z czoła przodka. W jego wyniku do przestrzeni przyprzodkowej zostało wyrzuconych ok. 200 m3 rozdrobnionego urobku, który utworzył w czole przodka pryzmę o długości ok. 30 m. Z analizy wskazań metanometrii automatycznej wynika, że w pierwszych czterech godzinach od zaistnienia wyrzutu do przestrzeni przodka wydzieliło się ok. 20000 m3 metanu. Maksymalne stężenia metanu zostały zarejestrowane bezpośrednio po zaistnieniu wyrzutu i wynosiły: 50% - ok. 10 m przed wylotem z chodnika transportowego D-6 do chodnika podścianowego D-4 oraz w pochylni D-2, a następnie ok. godziny 855, 24% - we wlocie do ściany D-4, do 10 m od chodnika podścianowego D-4 oraz 20% - we wylocie ze ściany D-4, nad napędem przenośnika ścianowego od strony zawału. W strefie przyprzodkowej znajdowało się 5 pracowników. Trzech z nich - górnik kombajnista oraz dwaj górnicy, znajdowali się przy kombajnie w bezpośrednim sąsiedztwie czoła przodka. Zostali oni całkowicie zasypani wyrzuconym urobkiem. Pracownicy ci ulegli wypadkom śmiertelnym. Pozostali dwaj pracownicy, tj. górnik przodowy i ślusarz ulegli wypadkom lekkim - stłuczeniom kończyn. Po zgłoszeniu dyspozytorowi przez nadgórnika o zaistniałym zdarzeniu rozpoczęto akcję ratowniczą. Z zagrożonej strefy obejmującej m.in. ścianę D-4 oraz pochylnię D-2 w pokładzie 409/4, wycofano 93 pracowników, z których 15 użyło aparatów ucieczkowych regeneracyjnych. Zastępy ratownicze, skierowane w rejon zaistniałego wyrzutu, przystąpiły do lokalizacji i odkopywania zasypanych pracowników. Akcja polegała na ręcznym przebieraniu utworzonej pryzmy urobku.

W dniu 22.11.2005 r. o godzinie 1424 uwolniono pierwszego poszkodowanego, znajdującego się ok. 15 m od czoła przodka, drugiego o godz. 2100, trzeciego o godz. 1242 w dniu 23.11.2005 r. Akcja ratownicza została zakończona w dniu 23.11.2005 r. o godz. 1520. Jeden z pracowników brygady przodkowej został przewieziony na obserwację do Szpitala Wojewódzkiego nr 2 w Jastrzębiu Zdroju. Spośród pracowników, którzy znaleźli się w strefie zagrożenia, 21 zgłosiło się do punktu opatrunkowego, gdzie wszyscy zostali przebadani przez lekarza.

Przyczyną wypadku zbiorowego był nagły wyrzut metanu i skał do przestrzeni chodnika transportowego D-6 w pokładzie 409/4.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor OUG w Rybniku decyzją z dnia 22.11.2005 r. nakazał Kierownikowi Ruchu Zakładu Górniczego:

• Po zakończeniu akcji ratowniczej w chodniku transportowym D-6 w pokładzie 409/4:
  • strzymać dalsze drążenie tego wyrobiska, do czasu zakończenia prac Komisji powołanej przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego dla zbadania przyczyn i okoliczności tego zdarzenia i uzyskania zezwolenia Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku,
  • do czasu przeprowadzenia oględzin miejsca zdarzenia zabezpieczyć dostęp do tego wyrobiska,
  • ustalić sposób kontroli i dokumentowania parametrów wentylacyjnych dla tego wyrobiska.
  • prace związane z usuwaniem mas wyrzutowych, dla minimalizacji zagrożenia pożarowego oraz umożliwienia badań w zakresie mechanizmu zaistniałego zjawiska, prowadzić zgodnie z technologią opracowaną przez KRZG w oparciu o opinię Kopalnianego Zespołu ds. Zwalczania Zagrożenia Metanowego oraz Wyrzutami Metanu i Skał w składzie poszerzonym o przedstawicieli przedsiębiorcy i jednostek naukowo- badawczych.
• Wstrzymać dalsze drążenie pochylni D-2 w pokładzie 409/4 na poziomie 900 m i zabezpieczyć dostęp do tego wyrobiska, do czasu dokonania ustaleń przez Komisję powołaną przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego dla zbadania przyczyn i okoliczności wyrzutu metanu i skał w chodniku transportowym D-6 w pokładzie 409/4.
• Wstrzymać eksploatację ściany D-4 w pokładzie 409/4 do czasu zakończenia akcji ratowniczej w chodniku transportowym D-6 w pokładzie 409/4. Ruch przedmiotowej ściany po zakończeniu akcji ratowniczej warunkuje się:
  • określeniem przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego warunków dalszego bezpiecznego prowadzania robót w oparciu o opinię Kopalnianego Zespołu ds. Zwalczania Zagrożenia Metanowego oraz Wyrzutami Metanu i Skał w składzie poszerzonym o przedstawicieli przedsiębiorcy i jednostek naukowo-badawczych,
  • przeprowadzeniem ponownego odbioru przez komisję powołaną przez KRZG.
• O zaistniałym zdarzeniu i wypadku zbiorowym poinformować załogę kopalni.
  
  

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Rybniku.