23 01 2022

Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia  18  maja 2022 r.

INFORMACJA Nr 2/2022/EW

w sprawie zawału zaistniałego w dniu 23 stycznia 2022 r. w Polskiej Grupie Górniczej S.A. Oddział KWK Ruda Ruch Pokój w Rudzie Śląskiej, w rejonie skrzyżowania przekopu wschodniego poziom 790m z przekopem południowym II poziom 790m.

Zawał wystąpił w rejonie skrzyżowania przekopu wschodniego poziom 790m z przekopem południowym II poziom 790m, obejmując odpowiednio odcinki tych wyrobisk na długości 13 metrów i 4 metrów.

Wyrobiska te,  objęte zostały granicami pola I kategorii zagrożenia metanowego i zaliczone do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz I stopnia zagrożenia wodnego. Wyrobiska te drążone były odpowiednio w latach 1977 i 1981, w rejonie skrzyżowania wykonane zostały w obudowie typu ŁP10/V29/A z rozstawem odrzwi co 1,0m stabilizowanych rozporami stalowymi dwustronnego działania i opinką z okładzin żelbetowych układanych ażurowo na stropnicach rębem oraz na łukach ociosowych na płask. W tym rejonie w stropie wyrobisk, zalegała warstwa łupku ilastego o grubości około 17m. 

Wyrobiska te stanowiły jedyną drogę wentylacyjną łączącą ruchy Pokój i Halemba kopalni Ruda. Powietrze przepływające przez te wyrobiska w ilości 730m³/min nie było wykorzystywane do przewietrzania żadnych rejonów ruchu Halemba i odprowadzane było do szybu Północnego II.Zarówno w przekopie wschodnim poziom 790m jak i w przekopie południowym II poziom 790m sukcesywnie stwierdzano pogorszony stan techniczny obudowy, w związku z tym w obu wyrobiskach wykonano wzmocnienie obudowy poprzez podbudowę istniejących odrzwi typu ŁP10/V29/A nowymi odrzwiami typu ŁP9/V29/A.

W dniu 23 stycznia 2022 r. około godziny 2²⁶, jedna z dwuosobowych grup obserwacyjnych kontrolujących rejony ruchu Pokój, stwierdziła w przekopie wschodnim poziom 790m, w rejonie skrzyżowania z przekopem południowym II poziom 790m, że przekrój poprzeczny wyrobiska całkowicie wypełniony jest rumoszem skalnym, w którym widoczne były elementy skorodowanej i połamanej obudowy. Zaistniały zawał nie spowodował istotnego zmniejszenia ilości powietrza przepływającego tym wyrobiskiem. Pracownicy grupy obserwacyjnej powiadomili o tym telefonicznie dyspozytora ruchu Pokój, który przekazał tę informację nadsztygarowi górniczemu pełniącemu funkcję kierownika zmiany. Około godziny 4⁰⁰ kierownik zmiany w przekopie wschodnim poziom 790m w odległości około 100 metrów od skrzyżowania z przekopem południowym II stwierdził pełny zawał skał do wyrobiska. 

Około godziny 8⁰⁰ miejsce zawału od strony ruchu Pokój skontrolowali kierownicy działów górniczego i wentylacji.  Około godziny 14³⁰ od strony ruchu Halemba idąc przekopem południowym II poziom 790m do miejscu zawału doszli inżynier wentylacji i kierownik działu mierniczo-geologicznego. Na polecenie osób kontrolujących miejsca zdarzenia zabezpieczono dojścia do zawału.

Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach został powiadomiony o zawale w dniu 23 stycznia 2022 r., o godzinie 16⁰⁰.

W związku z zaistniałym zawałem żaden z pracowników nie zgłosił wypadku.

Przyczyną zawału skał stropowych w rejonie skrzyżowania przekopu wschodniego poziom 790m z przekopem południowym II poziom 790m była utrata stabilności i podporności skorodowanej obudowy wyrobiska.

Przyczyna ta była następstwem braku wzmocnienia lub wymiany skorodowanych odrzwi w wyniku nieskutecznej kontroli obudowy utrzymywanej przez ponad 40 lat w rejonie skrzyżowania przekopu wschodniego poziom 790m z przekopem południowym II poziom 790m.

W związku z zaistniałym zawałem, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach decyzją z dnia 24 stycznia 2022 r. wstrzymał ruch zakładu górniczego w części dotyczącej przejścia załogi przekopem wschodnim poziom 790m oraz przekopem południowym II poziom 790m, na odcinku objętym skutkami zawału, do czasu: 

• usunięcia skutków zawału, które wystąpiły w przekopie wschodnim poziom 790m na odcinku około 13m, odległym o 104m od skrzyżowania z przekopem południowym II oraz na odcinku około 4m odległym o 590m od skrzyżowania z przekopem wjazdowym do pokładu 502,
• przywrócenia funkcjonalności przekopu wschodniego poziom 790m i przekopu południowego II poziom 790m oraz zapewnienia odpowiedniej podporności i stabilności obudowy wyżej wymienionych wyrobisk na odcinkach objętych zawałem, w oparciu o szczegółową technologię opracowaną przez kierownika działu górniczego i zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
• przeprowadzenia ponownego odbioru stanu wyrobiska przez komisję powołaną przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

oraz nakazał: 

1. przeanalizować wpływ skutków zawału zaistniałego w przekopie wschodnim poziom 790m oraz w przekopie południowym II poziom 790m na poszczególne rejony kopalni, w celu zapewnienia bezpieczeństwa prowadzenia ruchu zakładu górniczego,
2. przywracanie funkcjonalności przekopu wschodniego poziom 790m oraz w przekopu południowego II poziom 790m na odcinkach objętych skutkami zawału prowadzić na podstawie szczegółowych ustaleń, zatwierdzonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego,   
3. zabezpieczyć dojście do odcinka objętego zawałem, do czasu zapewnienia odpowiedniej podporności i stabilności obudowy wyrobisk zgodnie ze szczegółowymi ustaleniami Kierownika Działu Górniczego,
4. zabezpieczyć i zinwentaryzować podczas usuwania skutków zawału w przekopie wschodnim poziom 790m oraz w przekopie południowym II poziom 790m elementy obudowy chodnikowej tj.: łuki stropnicowe i łuki ociosowe obudowy ŁP10/V29/A, rozpory stalowe, strzemiona zamków obudowy oraz elementy stalowych podciągów wykorzystywanych do stabilizacji obudowy chodnikowej zastosowane w tym wyrobisku.
5. ustalić zasady kontroli stanu zagrożeń oraz składu i parametrów powietrza w przekopie wschodnim poziom 790m oraz w przekopie południowym II poziom 790m. Powyższe zasady powinny zostać zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
6. zapewnić wysokość przejścia dla ludzi wynoszącą co najmniej 1,8m, w przekopie południowym poziom 790m na odcinku około 50m znajdującym się na południe od skrzyżowania z przekopem wjazdowym do pokładu 502.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.