24 10 2023

         Wyższy Urząd Górniczy
                 Departament
      Warunków Pracy i Szkolenia                  Katowice, dnia  21   listopada 2023 r.

INFORMACJA Nr 42/2023/EW

o niebezpiecznym zdarzeniu rozrzutu odłamków skalnych w trakcie robót strzałowych, zaistniałym w  dniu 24.10.2023 r. około godziny 12³⁰ w zakładzie górniczym „Kujawy” położonego w obrębie ewidencyjnym Wapienno, gmina Barcin, powiat żniński, województwo kujawsko-pomorskie, należącym do Przedsiębiorcy Lafarge Cement S.A.

Zakład Górniczy „Kujawy” eksploatuje wapienie i margle jurajskie oraz kopalinę towarzyszącą w postaci piasków kwarcowych, systemem ścianowym w wyrobisku stokowo-wgłębnym. Eksploatacja złoża prowadzona jest z użyciem materiałów wybuchowych. Ruch zakładu górniczego „Kujawy” prowadzony jest na podstawie Planu ruchu odkrywkowego zakładu górniczego „Kujawy” zatwierdzony decyzją Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Gdańsku. Roboty strzałowe prowadzone są na podstawie Dokumentacji strzałowej dla strzelania ładunkami w otworach długich pionowych sporządzonej przez kierownik działu techniki strzałowej  i zatwierdzonej przez KRZG. Parametry robót strzałowych zostały wyznaczone zgodnie z ekspertyzą Badania zasięgów odziaływań od robót strzałowych w Zg „Kujawy” z kwietnia 2020 r. sporządzoną przez POLTEGOR - INSTYTUT (instytut górnictwa odkrywkowego we Wrocławiu).

Do rozrzutu odłamków skalnych poza wyznaczoną strefę rozrzutu doszło podczas odpalania serii 372 - Piętro I wyrobiska Wapienno Zachód - ściana zachodnia w dniu 24 października 2023 r. o godzinie 12³⁰. Roboty wiertniczo-strzałowe prowadzone były przez podmiot wykonujący czynności powierzone w ruchu zakładu górniczego SSE Sp. z o.o. z siedzibą w Rogowie Sobóckim na podstawie umowy cywilno-prawnej z przedsiębiorcą. Podczas ładowania otworów strzałowych kierownik odstrzału nie stwierdził nieprawidłowości, również wiertacz podczas wiercenia otworów nie odnotował w raporcie wiertacza nieprawidłowości. Skan 3D wykonany przed rozpoczęciem wiercenia nie wskazywał na miejscowe zmniejszenie zabioru w ociosie. Po wykonanych robotach strzałowych znaleziono odłamek skalny o nieregularnym kształcie (o wymiarach 8 cm x 6 cm x 4 cm i wadze 230 gram) na spągu IV piętra eksploatacyjnego wyrobiska Wapienno Zachód. W wyniku zdarzenia nikt nie został poszkodowany i nie uległ wypadkowi.

W dniu 26.10.2023 r. skierowani na miejsce zdarzenia pracownicy OUG w Gdańsku potwierdzili rozrzut odłamków skalnych poza wyznaczoną maksymalną strefę rozrzutu, określoną w dokumentacji strzałowej i ekspertyzie na 200 m. Wykonano pomiar sytuacyjno-wysokościowy miejsca odstrzału oraz miejsca upadku odłamka skalnego, który został wskazany przez kierownika działu techniki strzałowej. Odległość pozioma między ww. miejscami wyniosła około 260 m. Pomiar wykonano odbiornikiem GPS Trimble R8s, numer: S/N 5843R91094.  W wyniku wykonanego pomiaru przekroczenie strefy rozrzutu  wynosiło 60 m.

W związku z niebezpiecznym zdarzeniem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gdańsku wydał decyzję wstrzymującą ruch zakładu górniczego „Kujawy”, w części dotyczącej robót strzałowych I piętra wyrobiska Wapienno Zachód - ściana zachodnia, na odcinku od otworu geologicznego nr B.25-78 (1979) do otworu geologicznego nr B.15'-78 do czasu:

1. przeprowadzenia inwentaryzacji mierniczej: odstrzelonego przodka, śladów i miejsc upadku odłamków skalnych, ze szczególnym uwzględnieniem kąta rozrzutu odłamków, 
2. ponownego sprawdzenia prawidłowości przyjętych parametrów robót strzałowych przez uprawnionego rzeczoznawcę ds. ruchu zakładu górniczego w zakresie robót strzałowych wykonywanych w odkrywkowych zakładach górniczych, ze szczególnym uwzględnieniem budowy geologicznej złoża w strefach o obniżonej wytrzymałości (uskoki, spękania, strefy zwietrzenia itp.) oraz z wykonaniem sprawdzającego strzelania doświadczalnego, 
3. ustalenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego bezpiecznych zasad i rygorów prowadzenia robót strzałowych w przedmiotowym rejonie z uwzględnieniem wyników ww. sprawdzenia dokonanego przez rzeczoznawcę, 
4. o wynikach przeprowadzonych powyższych czynności kontrolnych należy powiadomić Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Gdańsku. 

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gdańsku.