24.03.2010

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 31.03.2010 r.

I N F O R M A C J A Nr 17/2010/EW

w sprawie awarii górniczego wyciągu szybowego awaryjno-rewizyjnego zaistniałej w dniu 24 marca 2010 r. około godziny 13⁰⁰ w szybie Jas IV Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. KWK „Jas-Mos” w Jastrzębiu Zdroju.

W szybie Jas IV Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. KWK „Jas-Mos” w Jastrzębiu Zdroju zainstalowane są dwa górnicze wyciągi szybowe:

górniczy wyciąg szybowy Jas IV,
górniczy wyciąg szybowy awaryjno-rewizyjny Jas IV.

Górniczy wyciąg szybowy Jas IV wyposażony jest w dwie klatki czteropiętrowe o ładowności 7,5 Mg przy transporcie materiałów i urobku oraz 6,0 Mg (tj. 64 osoby) przy jeździe ludzi. Transport urobku, materiałów i jazda ludzi prowadzone są z prędkością 9 m/s. Maszyna wyciągowa typu 2L - 4500/2x830 zabudowana jest na poziomie zrębu. W górniczym wyciągu szybowym zabudowane są dwie liny wyciągowe nośne Ø 46,0 6×36WS + Ao oraz dwie liny wyrównawcze stalowo-gumowe typu SAG 8,2-118x29/4x16. Wyciąg szybowy udostępnia poziomy: zrąb (+261,00m), poz.-120m (-378,39m), poz.-240m (-499,25m), poz.-400m (-663,00m) i poz.-600m (863,91m).

Górniczy wyciąg szybowy awaryjno-rewizyjny Jas IV, wyposażony jest w klatkę jednopiętrową o ładowności 0,45 Mg. Prędkość jazdy wynosi 2,0 m/s. Maszyna wyciągowa typu B-1500A zabudowana jest na poziomie zrębu. W górniczym wyciągu szybowym zabudowana jest jedna lina wyciągowa nośna Ø22,0 (6×7+11x7)+Ao. Wyciąg szybowy awaryjno-rewizyjny udostępnia poziomy: zrąb (+261,00m), poz.-120m (-378,39m), poz.-240m (-499,25m), poz.-400m (-663,00m) i poz.-600m (-863,91m).

W dniu 24 marca 2010 r. około godziny 13⁰⁰ w trakcie wykonywania rewizji liny wyciągowej nośnej Ø22 mm górniczego wyciągu szybowego awaryjno-rewizyjnego, wykonywanej przez rewidenta szybowego ze stanowiska rewizyjnego zlokalizowanego na zrębie szybu, nastąpiło unieruchomienie naczynia wyciągowego w szybie na głębokości ok. 500m poniżej zrębu szybu podczas jego ruchu w dół. Prawdopodobnie nastąpiło jego zakleszczenie w prowadzeniu. Pomimo unieruchomienia naczynia wyciągowego w szybie ruch maszyny wyciągowej był kontynuowany do osiągnięcia zaprogramowanego poziomu krańcowego naczynia wyciągowego na poziomie 886,5 m. W wyniku kontynuowanego odwijania liny z bębna maszyny wyciągowej nastąpił jej swobodny zwis pod unieruchomionym w szybie naczyniem wyciągowym. Po zakończonej rewizji liny wyciągowej nośnej rozpoczęto ruch maszyny wyciągowej w przeciwną stronę (naczynie wyciągowe do góry), podczas którego nastąpiło awaryjne hamowanie napędem maszyny wyciągowej. Przeprowadzone oględziny wykazały zerwanie liny wyciągowej nośnej wyciągu awaryjno-rewizyjnego.

Prawdopodobną przyczyną awarii było unieruchomienie naczynia wyciągowego w jego prowadzeniu podczas jazdy w dół co spowodowało swobodny zwis i spętlenie liny wyciągowej nośnej. Zmiana kierunku jazdy maszyny wyciągowej w górę spowodowała wybranie zwisu swobodnego liny w szybie i jej zerwanie.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Urzędu Górniczego do Badań Kontrolnych Urządzeń Energomechanicznych w Katowicach wydał decyzję, w której nakazał:

Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej górniczych wyciągów szybowych zainstalowanych w szybie Jas IV.
Podjąć niezbędne środki zapobiegawcze, polegające w szczególności na:
- przeprowadzeniu szczegółowej inwentaryzacji uszkodzeń elementów górniczych wyciągów szybowych zainstalowanych w szybie Jas IV,
- przeprowadzeniu badań elementów górniczych wyciągów szybowych zainstalowanych w szybie Jas IV przez właściwych rzeczoznawców ds. ruchu zakładu górniczego,
Opracować i zatwierdzić przez kierownika ruchu zakładu górniczego szczegółową technologię usuwania skutków awarii górniczego wyciągu szybowego awaryjno-rewizyjnego zainstalowanego w szybie Jas IV.
Wznowienie ruchu górniczych wyciągów szybowych zainstalowanych w szybie Jas IV może nastąpić po usunięciu skutków awarii na podstawie zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego w oparciu o wyniki odbiorów technicznych i przeprowadzonych badań.

Informację opracowano na podstawie danych z UGBKUE w Katowicach.