godło Polski
PL EN
Strona główna/BHP w górnictwie/Statystyki/Opisy wypadków/Opisy wypadków w 2010/Wypadki śmiertelne w 2010/24.03.2010.1

24.03.2010.1

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-6/gg-1/2010

Katowice, dnia 29.03.2010 r.

I N F O R M A C J A Nr 6-2010 śm.-EW

w sprawie tąpnięcia, spowodowanego wstrząsem górotworu o energii 1,9x106J i wypadku zbiorowego, zaistniałego w dniu 24.03.2010r. o godzinie 742’15” w KW S.A. Oddział KWK „Rydułtowy-Anna” w Rydułtowach, któremu ulegli:
– górnik, lat 41, pracujący w górnictwie 23 lata - wypadek lekki,
– górnik, lat 44, pracujący w górnictwie 23 lata - wypadek lekki,
– górnik, lat 44, pracujący w górnictwie 23 lata - wypadek lekki,
– górnik, lat 35, pracujący w górnictwie 2 lata - wypadek lekki,
– górnik, lat 31, pracujący w górnictwie 12 lata - wypadek lekki,
– ślusarz, lat 44, pracujący w górnictwie 22 lata - wypadek lekki,
– elektromonter, lat 40, pracujący w górnictwie 20 lat - wypadek śmiertelny

Tąpnięcie oraz wypadek zbiorowy zaistniały w pochylni II-1200-E2 w pokł. 713/1-2+712/1-2. W rejonie E2 kopalni pokład 713/1-2+712/1-2 o miąższości 3,4m, zaliczony jest do III stopnia zagrożenia tąpaniami, IV kategorii zagrożenia metanowego, I stopnia zagrożenia wodnego oraz klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. Strop bezpośredni pokładu stanowiły iłowce zmiennie zapiaszczone o grubości 2,5m, powyżej zalega warstwa mułowców o grubości 1,2m oraz warstwa piaskowce o grubości powyżej 6m. Spąg pokładu stanowiły mułowce oraz piaskowiec o grubości 2,0m. Na podstawie przeprowadzonych badań skłonności węgla do tąpań, węgiel pokładu 713/1-2+712/1-2 został zakwalifikowany jako słabo skłonny do tąpań. W rejonie ściany Ia-E-E2 występowały krawędzie nadbudowy pokładów: 624, 620/1-2 i 615, zalegających odpowiednio w odległości około: 370m, 490m i 780m nad pokładem 713/1-2+712/1-2.

Ściana Ia-E-E2 w pokładzie 713/1-2+712/1-2, o długości średnio 178m i nachyleniu podłużnym od 0-20 oraz poprzecznym od 6-120, wyposażona została w 119 sekcji obudowy zmechanizowanej typu BW 17/43 POz2, kombajn ścianowy typu JOY 4LS20 oraz przenośnik ścianowy typu Rybnik 850. Do odstawy urobku służył przenośnik zgrzebłowy typu PAT 200 oraz przenośnik taśmowy typu Gwarek B1200S. Eksploatacja ściany prowadzona była systemem poprzecznym z zawałem stropu. Ściana została uruchomiona w dniu 4.03.2010r. i do dnia 24.03.2010r. uzyskała średnio około 4,75m postępu. Do zakończenia jej biegu pozostało około 547m. Pochylnia II-1200-E2 w pokładzie 713/1-2+712/1-2 wykonana została w obudowie ŁP9/V32/A a odcinkami ŁP10/V32/10/4/A. Opinkę na całym obwodzie stanowiła siatka zgrzewana typu zaczepowego, a obudowa, w zależności od typu, stabilizowana była dziesięcioma lub dziewięcioma rozporami wieloelementowymi.

W dniu 24.03.2010r., na zmianie „A”, rozpoczynającej się o godzinie 430 i trwającej do godziny 1200, ściana Ia-E-E2 obłożona była do wydobycia. O godzinie 742’15” zaistniał wysokoenergetyczny wstrząs górotworu o energii 1,9x106J, którego epicentrum zlokalizowano około 25m za frontem ściany Ia-E-E2, w sąsiedztwie chodnika 1-E-E2 w pokładzie 713/1-2+712/1-2. Hipocentrum wstrząsu zlokalizowano 580m nad pokładem 713/1-2+712/1-2, w kompleksie piaskowca o grubości 68m.

Wstrząs spowodował tąpnięcie w pochylni II-1200-E2, którego skutkiem był zawał na odcinku około 35m przed frontem ściany. Uszkodzeniu uległy m.in. dwa czujniki metanometrii automatycznej, zabudowane w rejonie skrzyżowania ściany Ia-E-E2 z pochylnią II-1200-E2, i geofon zabudowany, w chodniku 3-E-E2 w pokładzie 713/1-2+712/1-2, około 14m za frontem ściany Ia-E-E2. W wyniku wstrząsu wystąpiło przekroczenie dopuszczalnych stężeń metanu. Na czujniku, zabudowanym w chodniku 3-E-E2, w odległości 10-15m od dowierzchni Ia-E-E2, zarejestrowano stężenie metanu o maksymalnej wartości 46%. Stężenia metanu o wartościach powyżej 2% utrzymywały się do godziny 1156.

Od początku eksploatacji ściany Ia-E-E2 w pokładzie 713/1-2+712/1-2 do dnia zdarzenia zarejestrowano łącznie 26 wstrząsów górotworu, w tym 2 wstrząsy wysokoenergetyczne o energii rzędu 105J. Ocena kompleksowa stanu zagrożenia tąpaniami dla ściany Ia-E-E2 w pokładzie 713/1-2+ 712/1-2 na dzień 24.03.2010r. wykazała stan zagrożenia „a”, tj. wyrobisko niezagrożone tąpaniami.

Wstrząs był odczuwalny na powierzchni. Odnotowano jedno zgłoszenie telefoniczne o odczuciu wstrząsu. Przyspieszenie drgań gruntu, zarejestrowane na stanowisku AMAX 4.1 w Rydułtowach, odległym od epicentrum około 326m, wyniosło 248mm/s2.

W wyniku wstrząsu i tąpnięcia 1 pracownik uległ wypadkowi śmiertelnemu, a 6 pracowników uległo wypadkom lekkim, zatrudnionych w rejonie skrzyżowania ściany Ia-E-E2 z pochylnią II-1200-E2 w pokładzie 713/1-2+712/1-2. Załoga z wyjątkiem 1 pracownika samodzielnie wycofała się z zagrożonego rejonu. Poszkodowani pracownicy, po udzieleniu im pierwszej pomocy w kopalnianym punkcie opatrunkowym, zostali przewiezieni do szpitali. Jeden pracownik, po przeprowadzonych badaniach, opuścił szpital i udał się do domu. Trzech pracowników znajduje się w szpitalu miejskim w Rydułtowach, jeden pracownik przebywa w szpitalu miejskim w Wodzisławiu Śląskim i jeden w szpitalu Wojewódzkim w Rybniku-Orzepowicach.

Akcja ratownicza zakończyła się w dniu 27.03.2010 r. o godz. 1215 po wytransportowaniu elektromontera z pochylni II-1200-E2 objętej skutkami tąpnięcia.

Przyczyną tąpnięcia był wysokoenergetyczny wstrząs górotworu o energii 1,9x106J, zaistniały na skutek nagłego rozładowania się nagromadzonej energii sprężystej w górotworze, na co mogły mieć wpływ następujące czynniki:

  • prowadzenie robót górniczych na dużej głębokości (około 1085-1190m),
  • budowa geologiczna złoża, w tym występowanie grubych, wstrząsogennych warstw piaskowców i łupków piaszczystych nad pokładem 713/1-2+712/1-2,
  •  zwiększająca się powierzchnia wytworzonych zrobów,
  • występowanie krawędzi eksploatacyjnych, wytworzonych w pokładach nadległych 624, 620/1-2 i 615,
  • występowanie szeregu uskoków, z uskokiem wiodącym o zrzucie maksymalnie do 8m, w parceli, pozostawionej między ścianą I-E-E2 a Ia-E-E2 w pokładzie 713/1-2+712/1-2.

Przyczyną wypadku zbiorowego było dynamiczne oddziaływanie wysokoenergetycznego wstrząsu górotworu i tąpnięcia na pracowników zatrudnionych w rejonie skrzyżowania ściany Ia-E-E2 z pochylnią II-1200-E2 w pokładzie 713/1-2+712/1-2.

W związku z zaistniałym tąpnięciem i wypadkiem zbiorowym Dyrektor OUG w Rybniku decyzją z dnia 24.03.2010r. nakazał:

1. Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej rejonu ściany Ia-E-E2 w pokładzie 713/1-2+712/1-2, a w szczególności:

  • w ścianie Ia-E-E2,
  • w pochylni II-1200-E2,
  • w chodniku 1-E-E2,
  • w dowierzchni Ia-E-E2,
  • w chodniku 3-E-E2,

za wyjątkiem prac prowadzonych w ramach akcji ratowniczej, do czasu przeprowadzenia komisyjnych oględzin ww. wyrobisk wraz z wyposażeniem technicznym.
2. Ustalić i wdrożyć zasady ciągłego monitorowania oraz analizowania stanu zagrożenia tąpaniami i wentylacyjno-pożarowego w rejonie oddziaływania zaistniałego wstrząsu wysokoenergetycznego o energii 1,9x106J.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Rybniku.

do góry