24.07.2008

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 30.07.2008 r.

I N F O R M A C J A Nr 46/2008/EW

o tąpnięciu oraz wypadku zbiorowym, zaistniałych w dniu 24.07.2008r. o godz. 16²⁶ w Kompanii Węglowej S.A. Oddział Kopalnia Węgla Kamiennego „Bielszowice" w Rudzie Śląskiej.

Tąpnięcie i wypadek zbiorowy zaistniały w drążonym chodniku 3z, w warstwie przyspągowej pokładu 510 na poziomie 840m. Pokład 510 o grubości od 7,2m do 8,8m i nachyleniu od 8° do 16°, zaliczony został do III stopnia zagrożenia tąpaniami, IV kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i I stopnia zagrożenia wodnego. W stropie pokładu 510 zalega: 0,9m łupku piaszczystego, 2,5m piaskowca i 1,1m łupku piaszczystego, a w spągu 2,1m łupku piaszczystego oraz 0,2m piaskowca. Chodnik 3z drążono za pomocą kombajnu chodnikowego typu AM-50, w obudowie typu ŁP9/V29/4/A wykonywanej co 0,75m i co 0,5m stabilizowanej rozporami dwustronnego działania typu WRG. Opinkę stropu i ociosów stanowiły siatki stalowe zgrzewane zaczepowe. Wyrobisko drążone było w rejonie występowania krawędzi eksploatacyjnych w pokładach: 501, 502 i 507 oraz w sąsiedztwie filara ochronnego przekopu głównego na poziomie 520m. Do dnia 24.07.2008r. chodnik 3z wykonano na długości 171m a czoło przodka znajdowało się w odległości około 19m od silnie odziaływującej krawędzi w pokładzie 507.

W dniu 24.07.2008r. na zmianie popołudniowej rozpoczynającej się o godz. 12³⁰ do drążenia chodnika 3z skierowano 12 pracowników oddziału górniczego. O godz. 16²⁶, podczas urabiania, zaistniały 2 wstrząsy górotworu, w tym jeden o energii 8x10⁵J zlokalizowany na linii czoła przodka i 20m na północ od chodnika 3z, który spowodował tąpnięcie oraz drugi o energii 4x10⁴J zlokalizowany 20m na zachód od przodka i 20m na południe od wyrobiska. O godzinie 16³³ wystąpił trzeci wstrząs górotworu o energii 3x10⁴J, zlokalizowany 150m na wschód od przodka i 60m na północ od chodnika 3z. Skutki tąpnięcia objęły 7 pracowników znajdujących się w rejonie przodka drążonego chodnika 3z. Pracownicy ci, ulegli wypadkom lekkim i o własnych siłach wycofali się z wyrobiska, używając aparatów regeneracyjnych ucieczkowych. Poszkodowani przewiezieni zostali do szpitala i po badaniach, sześciu górników skierowanych zostało do domu, natomiast jeden z poszkodowanych pozostał w szpitalu. Wskutek wstrząsu uszkodzona została wentylacja lutniowa w chodniku 3z, co spowodowało powstanie atmosfery niezdatnej do oddychania. Podjęta została akcja ratownicza mająca na celu odtworzenie wentylacji lutniowej w chodniku 3z, dla umożliwienia przeprowadzenia oględzin miejsca zdarzenia. Akcja nadzorowana była przez pracowników OUG w Gliwicach.

Przyczyną wypadku zbiorowego było dynamiczne oddziaływanie wstrząsu na pracowników zatrudnionych w chodniku 3z, w warstwie przyspągowej pokładu 510.

Przyczyną tąpnięcia był wstrząs o energiach 8x10⁵J, zaistniały wskutek rozładowania energii skumulowanej w górotworze.

W związku z zaistniałym wstrząsem i wypadkiem zbiorowym, Dyrektor OUG w Gliwicach nakazał:

1. Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej drążenia chodnika 3z w przyspągowej warstwie pokładu 510 na poziomie 840m do czasu:
   a) przeprowadzenia oględzin wyrobisk w rejonie zaistniałego zdarzenia,
   b) ustalenia przyczyn zaistniałego tąpnięcia,
   c) określenia możliwości i zasad dalszego bezpiecznego drążenia wyrobiska, w oparciu o ocenę zastosowanych rozwiązań technicznych, podczas prowadzonych robót górniczych.
2. Zabezpieczyć dojście do rejonu drążonego chodnika 3z oraz ustalić zasady kontroli powietrza w wyrobiskach, którymi odprowadzane jest powietrze z tego rejonu.
3. Dokonać analizy stanu zagrożenia tąpaniami w sytuacji braku obserwacji sejsmoakustycznej rejonu drążonego chodnika 3z, w celu określenia możliwości bezpiecznego wejścia do wyrobisk i uzyskania prawidłowego składu powietrza.
   Prace związane z wejściem do wyrobisk i przywróceniem prawidłowej wentylacji prowadzić z udziałem zastępów ratowników w oparciu o zasady, pozytywnie zaopiniowane przez Zespoły ds. Zagrożeń Naturalnych i zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.