24 09 2019

Wyższy Urząd Górniczy

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia                                                             

   Katowice, dnia 31 stycznia 2020 r.

INFORMACJA Nr 61/2019/EW

o zapaleniu metanu, zaistniałym w dniu 24.09.2019 r. około godziny 13²⁵, w Polskiej Grupie Górniczej S.A. Oddział KWK Murcki - Staszic w Katowicach.

Zapalenie metanu miało miejsce w ścianie 1-C, w polu C, w pokładzie 501, na poziomie 900 m. Pokład 501 o miąższości od 2,8 m do 3,65 m, w rejonie ściany 1-C został zaliczony do czwartej kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, drugiego stopnia zagrożenia tąpaniami, pierwszego stopnia zagrożenia wodnego, drugiej grupy skłonności węgla do samozapalenia. Bezpośrednio nad pokładem 501 zalegają warstwy piaskowca o miąższości do 8 m. Przez ścianę o długości około 160 m i wysokości do 3,45 m, przewietrzaną opływowym prądem powietrza systemem na „U”, przepływało powietrze w ilości około 1520 m³/min. W ścianie na długości sekcji obudowy zmechanizowanej nr 23 i 24, w centralnej części pokładu, stwierdzono na wysokości około 1,2 m od spągu, soczewkę piaskowca o miąższości  0,6 m i długości 1,1 m, oraz stropie ściany, w rejonie sekcji 24 warstwę piaskowca o miąższości 0,2 m, i długości 1,2 m. W dniu 24.09.2019 r., na zmianie rozpoczynającej się od godziny 10³⁰, w rejon ściany 1-C skierowano zespół 12 pracowników, do robót związanych z wydobyciem. Od początku zmiany czujniki gazometryczne, zabudowane w rejonie, nie wykazywały przekroczeń dopuszczalnych wartości tlenku węgla i metanu. Około godziny 13²⁵, podczas urabiania ociosu węglowego kombajnem, w rejonie sekcji obudowy zmechanizowanej nr 23, doszło do kontaktu noży organu urabiającego z soczewką piaskowca, odsłoniętego na ociosie, w wyniku czego nastąpiło zaiskrzenie i pojawił się płomień, pomimo sprawnie działającego zraszania, który został ugaszony przez kombajnistów, przy użyciu 2 gaśnic proszkowych, dotransportowanych z napędu ściany i 1 gaśnicy będącej na wyposażeniu kombajnu. Czujniki gazometrii automatycznej, zabudowane w rejonie ściany, nie zarejestrowały przekroczeń dopuszczalnych zawartości gazów w chwili zdarzenia i po jego zaistnieniu. W wyniku zaistniałego zdarzenia nikt nie odniósł obrażeń.

Przyczyną zapalenia metanu było: powstanie palnej mieszaniny metanowo-powietrznej w wyniku uwolnienia tego gazu z calizny węglowej,  w trakcie urabiania w rejonie zaburzenia geologicznego, przy jednoczesnym wystąpieniu inicjału w postał w postaci iskier, powstałych w wyniku niezamierzonego kontaktu noży organu urabiającego kombajnu z piaskowcem.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach nakazał:

1. Wstrzymać ruch zakładu górniczego w PGG S.A. Oddział KWK Murcki-Staszic w Katowicach w części dotyczącej dalszej eksploatacji pokładu 501 ścianą 1-C w polu C na poziomie 900 m, do czasu przeprowadzenia analizy stanu zagrożeń wentylacyjno - metanowo - pożarowych w rejonie ściany 1-C przez kopalniany zespół do rozpoznawania i zwalczania zagrożeń, poszerzony o specjalistów z dziedziny przedmiotowych zagrożeń, powołany przez kierownika ruchu zakładu górniczego, w aspekcie zaistniałego zapalenia metanu, z uwzględnieniem konieczności:

• zdefiniowania zjawiska i przyczyn jego powstania,
• przeanalizowania dotychczas stosowanych rozwiązań technicznych w aspekcie prawidłowości, doboru środków zabezpieczających przed zapłonem metanu przy urabianiu zwięzłych skał z uwzględnieniem aktualnie występującej sytuacji górniczo-geologicznej w ścianie,
• zastosowania środków zabezpieczających przed zapłonem metanu innych, niż dotychczas przewidziane w projekcie technicznym.

2. Z okolicznościami zaistniałego zdarzenia zapoznać pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.