24 10 2017
Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia 31 października 2017 r.
INFORMACJA Nr 56/2017/EW
o pożarze egzogenicznym powstałym na skutek zapalenia się metanu, zaistniałego w dniu 24.10.2017 r., o godzinie 400 w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch Zofiówka w Jastrzębiu-Zdroju, w przodku chodnika podścianowego E-6 w pokładzie 505/1.
Pożar zaistniał w czole przodka chodnika podścianowego E-6 w pokładzie 505/1, na poziomie 900. Pokład 505/1 o miąższości 3,35-4,01 m i nachyleniu od 10 do 200 został zaliczony do: IV kategorii zagrożenia metanowego, klasy „B” zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, I stopnia zagrożenia wodnego, I stopnia zagrożenia tąpaniami oraz I grupy samozapalności. W stropie pokładu zalega warstwa piaskowca o grubości 19,6-27,7 m. W spągu pokładu występuje łupek ilasty (0,5-2,36 m) lokalnie z laminami węgla, który przechodzi w łupek piaszczysty. Skały stropowe posiadają wytrzymałość na ściskanie Rc-40,5-76,8MPa oraz dużą skłonność do iskrzenia zapalającego metan przy urabianiu mechanicznym.
Chodnik drążony był w obudowie V32/12/4 ŁPCBor, o rozstawie odrzwi co 0,8 m, posadowionych na płytkach stalowych, stabilizowanych rozporami wieloelementowymi dwustronnego działania typu rurowego w ilości 10szt. z opinką z siatek zgrzewanych zaczepowych. Wysokość wyrobiska wynosiła 4,2 m, szerokość 6,6 m, zaś nachylenie 140. W górnej części przekroju wyrobiska zalegała 0,4 m warstwa piaskowca gruboziarnistego, która była urabiana mechanicznie. Chodnik przewietrzany był wentylacją kombinowaną, z zastosowaniem lutniociągu elastycznego Ø 1200mm, dwóch wentylatorów typu ES-9-500/80 w układzie szeregowym, instalacji odpylającej DCU-600C z zespołem lutni wirowych. Urabianie realizowane było przy użyciu kombajnu chodnikowego typu AM-50-Bumech/Z1. Do dnia 24.10.2017 r. wydrążono 77 m wyrobiska.
W dniu 23.10.2017 r. na zmianie D, rozpoczynającej się o godzinie 000, sztygar zmianowy oddziału GRP-1z skierował 11 pracowników do drążenia chodnika podścianowego E-6. Około godziny 400, w trakcie urabiania kombajnem piaskowca w górnej części przodka, doszło do zapalenia metanu. Podjęta próba ugaszenia palącego się metanu przez pracowników przy pomocy pięciu gaśnic proszkowych nie przyniosła rezultatu. Załoga wycofała się do opływowego prądu powietrza, a sztygar o godzinie 426 zgłosił pożar do dyspozytora kopalni.
Dyspozytor rozpoczął prowadzenie akcji przeciwpożarowej, wyznaczył strefę zagrożenia i wycofał z niej 48 pracowników. W czasie wycofywania się załogi nie użyto aparatów ucieczkowych. O godzinie 520 kierownictwo akcji przejął kierownik ruchu zakładu górniczego (KRZG), który podjął decyzję o przystąpieniu do aktywnego gaszenia pożaru. Wysłany zastęp ratowniczy około godziny 700 rozpoczął gaszenie przy pomocy gaśnic proszkowych i wody. Pożar został ugaszony o godzinie 746, a następnie po schłodzeniu przodka i wycofaniu zastępów ratowniczych do bazy, o godz. 918 kierownik akcji zakończył akcję ratowniczą.
W dniu 24.10.2017 r. o godzinie 523 KRZG poinformował Dyrektora OUG w Rybniku o rozpoczęciu akcji ratowniczej pożarowej.
Akcję prowadzoną w dniu 24.10.2017 r., z udziałem zastępów ratowniczych KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” Ruch „Zofiówka”, nadzorował Okręgowy Urząd Górniczy w Rybniku.
Przyczyną pożaru było zapalenie się metanu, w trakcie urabiania kombajnem piaskowca w czole przodka chodnika podścianowego E-6, a następnie doszło do zapalenia węgla w otoczeniu tego wyrobiska.
W związku z zaistniałym zdarzeniem, dyrektor OUG w Rybniku, po przeprowadzeniu oględzin miejsca zdarzenia, decyzją z dnia 25.10.2017 r. wstrzymał ruch zakładu górniczego w JSW S.A. KWK „Borynia-Zofiówka-Jastrzębie” w Jastrzębiu-Zdroju, w części dotyczącej drążenia chodnika podścianowego E-6 w pokładzie 505/1, w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami dotyczącymi stanu technicznego lutni wirowych, pustek za obudową oraz zalania czoła przodka wodą wraz ze znajdującym się w nim kombajnem chodnikowym, do czasu usunięcia nieprawidłowości i dokonania odpowiednich odbiorów technicznych.
Ponadto wznowienie urabiania w chodniku podścianowym E-6 w pokładzie 505/1, za pomocą kombajnu chodnikowego typu AM-50-Bumech/Z1, uwarunkował przeprowadzeniem ponownej analizy i weryfikacji ustalonych i stosowanych środków zabezpieczających przed możliwością zapłonu metanu, przy urabianiu mechanicznym zwięzłych skał, o dużej skłonności do iskrzenia, ujętych w „Projekcie technicznym drążenia chodnika podścianowego E-6 w pokładzie 505/1”.
Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Rybniku.