25_11_2021

Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia 14 kwietnia 2022 r.

INFORMACJA Nr 52/2021/EW

w sprawie wypadku powodującego czasową niezdolność do pracy, zaistniałego w dniu 25.11.2021 r. o godzinie 6²², w wyniku samoistnego wstrząsu górotworu o energii 5x10⁶J, w PGG S.A. Oddział KWK Staszic - Wujek w Katowicach Ruch Murcki - Staszic, któremu uległ górnik oddziału wydobywczego G 4, lat 36, pracujący w górnictwie 14 lat.

Wypadek zaistniał w rejonie skrzyżowania ściany 15b-S z Upadową XXVIb-S, w pokładzie 510 w polu „S” na poziomie 900m. Ściana 15b-S prowadzona była systemem poprzecznym z zawałem stropu, w przystropowej warstwie pokładu 510, zaliczonego do drugiego stopnia zagrożenia tąpaniami, czwartej kategorii zagrożenia metanowego i klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. Ściana przewietrzana tzw. systemem na „U”, usytuowana była pomiędzy Upadową XXVb-S, stanowiącą wyrobisko odstawczo-transportowe - doprowadzające powietrze do ściany, a Upadową XXVIb-S, będącą wyrobiskiem transportowym - odprowadzającą powietrze ze ściany.

Do dnia 25.11.2021 r. ściana 15b-S uzyskała średni postęp około 354m, a jej front znajdował się w odległości około 1081m od planowanej linii zatrzymania. W dniu 25.11.2021 r. na zmianie rozpoczynającej się o godzinie 4⁰⁰, w rejon ściany 15b-S skierowanych zostało dwunastu pracowników z oddziału górniczego G 4. Na zmianie wykonywano prace remontowo - konserwacyjne oraz z zakresu profilaktyki tąpaniowej. O godzinie 6²² nastąpił wstrząs górotworu o energii 5x10⁶J, którego epicentrum zlokalizowane było w odległości około 45m na wschód i około 55m na północ  od Upadowej XXVb-S. W wyniku zaistniałego wstrząsu pracownik przebywający w Upadowej XXVIb-S, doznał obrażeń. Poszkodowany, z zagrożonego rejonu, wyszedł o własnych siłach. Wszyscy pracownicy zostali wycofani, a rejon ściany 15b-S został zabezpieczony przed wejściem osób postronnych.

W związku z zaistniałym wstrząsem i wypadkiem nie prowadzono akcji ratowniczej.

W dniu 26.11.2021 r. przeprowadzono oględziny rejonu, w którym zaistniał wstrząs oraz miejsce wypadku i stwierdzono, że wstrząs spowodował odprężenie, tj.:

-     w Upadowej XXVIb-S doszło do:

• zmniejszenia przekroju poprzecznego wyrobiska wykonanego w obudowie typu ŁP10/V32/A na długości około 12m (od cechy ścianowej 371m do cechy ścianowej 383m), na odcinku wyznaczonej strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami,
• lokalnego uszkodzenia opinki stropu wyrobiska,
• zsuwów strzemion typu V32/36 łączących łuki stropnicowe z łukami ociosowymi, do około 1,0m,
• wybicia stojaków stalowych ciernych podbudowujących podciąg drewniany, stanowiący wzmocnienie obudowy Upadowej XXVIb-S w strefie szczególnego zagrożenia tąpaniami

-     w ścianie 15b-S, nastąpiło odspojenie ociosu węglowego w rejonie sekcji obudowy zmechanizowanej od nr 74 do nr 80  do głębokości 1,1m.

Przyczyną wypadku było oddziaływanie na pracownika skutków wstrząsu wysokoenergetycznego o energii 5x106J.

Przyczyną wstrząsu wysokoenergetycznego o energii 5x10⁶J było nagłe rozładowanie energii sprężystej skumulowanej w górotworze.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach nakazał:

I.          Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej wykonywania prac w rejonie ściany 15b-S w pokładzie 510 na poziomie 900m, do czasu przeprowadzenia oględzin miejsca wypadku zbiorowego.

II.           Do czasu przeprowadzenia oględzin w rejonie ściany 15b-S w pokładzie 510 na poziomie 900m, w okresie wstrzymania prac w wyrobiskach, bezzwłocznie podjąć działania organizacyjno-techniczne, które powinny polegać na:

• skutecznym zabezpieczeniu dostępu do rejonu ściany 15b-S w pokładzie 510 na poziomie 900m,
• ustaleniu zasad ciągłego monitorowania i analizowania stanu zagrożeń tąpaniami oraz wentylacyjno - metanowo - pożarowego w tym rejonie.

III.        Dokonać ustaleń warunków bezpieczeństwa umożliwiających bezpieczne dokonanie oględzin miejsca wypadku zaistniałego w rejonie ściany 15b-S.

IV.        Usunąć skutki zaistniałego odprężenia górotworu oraz lokalne nagromadzenia metanu w sposób i na zasadach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego na podstawie opinii kopalnianego zespołu ds. zagrożeń  w składzie poszerzonym o specjalistów do spraw zagrożeń metanowego i tąpaniami.

V.          W oparciu o opinię  zespołu ds. zagrożeń, określić w projekcie technicznym eksploatacji pokładu 510 ścianą 15b-S w polu S na poziomie 900m, sposób zabezpieczenia przed zagrożeniem tąpaniami oraz metanowymi, przy uwzględnieniu faktu zaistnienia odprężenia górotworu w tym wyrobisku oraz lokalnych nagromadzeń metanu o stężeniu powyżej 2%, w aspekcie konieczności:

• zastosowania metod ograniczania zagrożenia adekwatnych do istniejącego i przewidywanego stanu zagrożenia tąpaniami oraz metanowego,
• określenia sposobu wzmocnienia obudowy, adekwatnego do istniejącego i przewidywanego stanu zagrożenia tąpaniami,
• wyznaczenia stref szczególnego zagrożenia tąpaniami we wszystkich miejscach, w których występuje duże prawdopodobieństwo skutków odprężenia górotworu.

VI.        Zapoznać załogę zakładu górniczego z okolicznościami i przyczynami zaistniałego zdarzenia.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.