25 06 2020

Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia 27 października 2020 r.

INFORMACJA Nr 23/2020/EW

w sprawie zawału zaistniałego w dniu 25 czerwca 2020 r. około godziny 16⁴⁷ w Polskiej Grupie Górniczej S.A. Oddział KWK „Bolesław Śmiały” w Łaziskach Górnych, w przekopie zachodnim poziom 420 m.

Zawał wystąpił w przekopie zachodnim poziom 420 m na odcinku  o długości 8 m, pomiędzy 2007 mb, a 2015 mb wyrobiska, na którym rumowisko skalne wraz ze złamaną obudową grawitacyjnie przemieściło się do wyrobiska wypełniając go na wysokość około 2,8 m. Początek zawału od strony południowo-wschodniej znajdował się na 2007 metrze wyrobiska. W miejscu zawału zarówno po stronie południowo-wschodniej i północno-zachodniej szerokość wyrobiska wynosiła 4,0 m, a wysokość 2,8 m. Przekop zachodni poziom 420 m stanowi drogę doprowadzenia powietrza do ścian 612 i 618 oraz zbrojonej ściany 613 w pokładzie 326.

Przekop zachodni poziom 420 m to wyrobisko kamienne poziome, nie zagrożone metanowo, tąpaniami, wyrzutami gazów i skał oraz niezagrożone klimatycznie, zaliczone zostało do I stopnia zagrożenia wodnego oraz do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. W przekopie zachodnim poziom 420 m, w miejscu zawału w stropie wyrobiska zalegał łupek ilasty o grubości do 2,0 m, a następnie piaskowiec. Na odcinku objętym zawałem, przekop ten wykonano w 1974 roku w obudowie stalowej, łukowej podatnej z kształtownika korytkowego KS21 i KO21 z rozstawem odrzwi co 1,0 m. Odrzwia obudowy stabilizowane były rozporami drewnianymi, a opinkę stropu i ociosów stanowiły okładziny żelbetowe, po ociosach ażurowo na płask, a w stropie ażurowo rębem.

W dniu 25 czerwca 2020 r. około godziny 16⁴⁷ pracownik oddziału GPD maszynista lokomotywy elektrycznej typu LD-21/2, wykonujący transport materiałów w przekopie zachodnim poziom 420 m koleją podziemną, poczuł silne uderzenie w bok lokomotywy od strony południowo-zachodniej. Spowodowało to wykolejenie się lokomotywy i zatrzymanie pociągu. Po wyjściu z kabiny zauważył on, że o bok elektrowozu po stronie południowo-zachodniej oparta jest bryła skalna o wymiarach około 2,0m x 0,8m x 0,2m. Maszynista zatrzymał lokomotywę i poinformował dysponenta przewozu dołowego o zaistniałej sytuacji. W tym czasie nastąpił dalszy opad skał stropowych, który spowodował uszkodzenie i złamanie skorodowanej obudowy na odcinku 8m oraz zasypanie lokomotywy. O tym zdarzeniu pracownik poinformował dysponenta przewozu dołowego i dyspozytora. Zaistniały zawał skał stropowych nie spowodował istotnego spadku prędkości powietrza w wyrobisku, w żadnym rejonie kopalni nie powstały z tego powodu zagrożenia wentylacyjne. W związku z powyższym nie zaistniała potrzeba wycofania załogi. Rejon zawału na polecenie nadsztygara prowadzącego zmianę, został zabezpieczony przed przypadkowym wejściem załogi, tablicami informacyjnymi. Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach został powiadomiony o zawale w dniu 25 czerwca 2020 r., o godzinie 22¹⁵.

Przyczyną zawału w przekopie zachodnim poziom 420 m była utrata stabilności i podporności skorodowanych odrzwi obudowy wyrobiska. Przyczyna ta była następstwem nierzetelnej kontroli obudowy w przekopie zachodnim poziom 420 m, przez co utrzymywane na odcinku 2007mb do 2015mb wyrobiska przez 46 lat skorodowane odrzwia obudowy, nie zostały w prawidłowy sposób ocenione i odpowiednio wzmocnione lub przebudowane.

W związku z zaistniałym zawałem, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach decyzją z dnia 26 czerwca 2020 r. wstrzymał ruch zakładu górniczego do czasu:

1. usunięcia skutków zawału, które wystąpiły na odcinku od 2007 m do 2015 m.
2. zapewnienia odpowiedniej podporności i stabilności obudowy na ww. odcinku wyrobiska oraz ewentualnego jej wzmocnienia, w oparciu o szczegółową technologię opracowaną przez kierownika działu górniczego i zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
3. przeprowadzenia ponownego odbioru stanu wyrobiska i urządzeń w nim zabudowanych przez komisję powołaną przez kierownika ruchu zakładu górniczego,

oraz nakazał:

4. przywracanie funkcjonalności wyrobiska w przekopie zachodnim poziom 420 m na odcinku objętym skutkami zawału, prowadzić na podstawie szczegółowych ustaleń, zatwierdzonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, 
5. ustalić zasady kontroli stanu zagrożeń oraz składu i parametrów powietrza w przekopie zachodnim poziom 420 m. Powyższe zasady powinny zostać zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.