26 01 2015
Wyższy Urząd Górniczy
Departament Górnictwa
Otworowego i Wiertnictwa
Katowice, dnia 10 lutego 2015 r.
I N F O R M A C J A Nr 5/2015/EW
w sprawie wypadku ciężkiego (uraz gałki ocznej) zaistniałego w dniu 26.01.2015 r., o godz. 855,w L.W. „Bogdanka” S.A., któremu uległ górnik-rabunkarz, lat 25, pracownik własny L.W. „Bogdanka” S.A. w Bogdance, pracujący w górnictwie 3 lata i 2 miesiące.
Wypadek zaistniał w likwidowanym za postępem ściany chodniku nadścianowym ściany 1/VIII w pokładzie 385/2, na poz. 990 m., w polu Stefanów, w L.W. „Bogdanka” S.A.
Chodnik o szerokości 5,50 m i wysokości 4,15 m., wykonany był w obudowie ŁPSC 12/S7 z kształtownika V36, w rozstawie odrzwi co 0,75 m. Rabunek obudowy chodnikowej prowadzony był w odległości ok. 5,0 m za linią zawału ściany.
W dniu 26.01.2015 r. na zmianie I-szej, sztygar zmianowy skierował do prac przy rabowaniu obudowy brygadę składającą się z 4-ch górników rabunkarzy. Rabowanie obudowy prowadzono z użyciem hydraulicznego urządzenia do rabowania obudowy chodnikowej, przymocowanego za pomocą łańcucha 18x64 do podciągu z kształtownika V36, połączonego za pomocą śrub hakowych z obudową podporową chodnika.
Po przyjściu do przodka brygada przystąpiła do rabunku pierwszych odrzwi obudowy podporowej, nie wymieniając wcześniej uszkodzonego stojaka VALENT. Po zdemontowaniu rozpór i rozkręceniu śrub strzemion SD na połączeniu łuku stropnicowego z lewym i prawym łukiem ociosowym, wyrabowano lewy łuk ociosowy i przystąpiono do wybicia klinów ze stojaka VALENT z zamiarem wyrabowania stropnicy, co było niezgodne z obowiązującą instrukcją rabowania obudowy, wg której w pierwszej kolejności należało wyrabować oba łuki ociosowe, a dopiero później stropnicę.
Pomimo wybicia klinów zdeformowany stojak VALENT się nie zsunął. Przodowy zadecydował o jego wyciągnięciu przy pomocy urządzenia rabunkowego. Opasano spodnik stojaka VALENT w dolnej części łańcuchem 14x50 o długości około 3,0 m (trzy odcinki łańcucha były połączone ze sobą zamkami bocznymi), a następnie wprowadzono ten łańcuch do uchwytu (pomimo tego, że DTR urządzenia wymagała stosowania łańcucha 18x64) i usiłowano spodem wyrabować stojak razem ze stropnicą.
Górnik, po podpięciu łańcucha do urządzenia rabunkowego wycofał się około 1,5 m, za operatora urządzenia rabującego oraz w odległości około 7,8 m od rabowanego stojaka VALENT, a 5,5 m od miejsca znalezienia jednej z części rozerwanego zamka bocznego typu T-10. Górnik znajdował się za operatorem w pozycji stojącej, podczas gdy operator obsługiwał sterownik w pozycji kucznej.
Po zasterowniu siłownika urządzenia rabującego, nastąpiło rozerwanie na zamku bocznym łączącym łańcuch 14x50. Zamek boczny nie posiadał zabezpieczenia w postaci założonej śruby M16 klasy 8,8 z nakrętką lub założona śruba była mniejsza od śruby M16.
Część rozerwanego zamka prawdopodobnie uderzyła górnika w okolice prawego oka powodując pęknięcie oczodołu, złamanie podstawy nosa i uszkodzenie gałki ocznej.
Pierwszej pomocy udzielili poszkodowanemu pracownicy brygady i sanitariusz. Po wyjeździe na powierzchnię poszkodowany skierowany został do lekarza dyżurnego i przewieziony karetką do Kliniki Okulistycznej w Lublinie.
Według wstępnych ustaleń przyczyną wypadku - urazu gałki ocznej - było uderzenie poszkodowanego kawałkiem rozerwanego zamka bocznego T-10, spinającego łańcuch łączący rabowany stojak VALENT z hydraulicznym urządzeniem do rabowania obudowy chodnikowej.
Do wypadku przyczyniło się:
- Zastosowanie do ciągnięcia rabowanego stojaka VALENT - łańcucha o mniejszej średnicy, spiętego zamkiem bocznym bez zabezpieczenia wymaganego w dokumentacji techniczno-ruchowej hydraulicznego urządzeniem do rabowania obudowy chodnikowej.
- Wykonywanie rabowania obudowy niezgodnie z obowiązującą w zakładzie górniczym instrukcją
w tym zakresie poprzez:
- nie wymienienie uszkodzonego stojaka ciernego typu VALENT przed przystąpieniem
do rabowania odrzwi obudowy chodnikowej, - nie wycofanie się pracowników prowadzących rabunek na odległość zapewniającą bezpieczeństwo w przypadku zerwania się łańcucha za pomocą którego rabowano elementy obudowy wyrobiska.
- stosowanie niesprawnego technicznie hydraulicznego urządzenia do rabowania obudowy chodnikowej.
W związku z zaistniałym wypadkiem Dyrektor OUG w Lublinie w dniu 26.01.2015 r. wydał decyzję, w której nakazał :
- wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej użytkowania hydraulicznego urządzenia do rabowania obudowy chodnikowej stosowanego przez załogę w chodniku nadścianowym ściany 1/VIII,
- wycofanie z użytkowania uszkodzonego stojaka typy VALENT SN-400 V stosowanego w chodniku nadścianowym ściany 1/VIII do wzmocnienia obudowy wyrobiska.
Ponadto Dyrektor OUG w Lublinie w celu zapobieżenia podobnym wypadkom w przyszłości nakazał:
- Ponownie zapoznać pracowników zatrudnianych w zakładzie górniczym, z instrukcja rabowania obudowy chodnikowej.
- Zapoznać z przyczynami i okolicznościami wypadku pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego.
Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Lublinie.