27 01 2020
Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia 5 lutego 2020 r.
INFORMACJA Nr 1/2020/EW
o niebezpiecznym zdarzeniu – wyrzucie gazu, ropy naftowej i solanki z odwiertu Tarnów-81K w Kopalni Gazu Ziemnego Tarnów II PGNiG S.A. w Warszawie Oddział w Sanoku w Tarnowie, które miało miejsce w dniu 27.01.2020 r. ok. godz. 16.30.
Kopalnia Gazu Ziemnego Tarnów II eksploatuje gaz ze złoża Tarnów na podstawie Planu ruchu sporządzonego na okres od 01.04.2019 r. do 12.01.2024 r. Kopaliną towarzyszącą jest ropa naftowa, która okresowo jest wydobywana z użyciem Indywidualnego żurawia pompowego typu IŻP – 1000, w celu umożliwienia samoczynnej eksploatacji gazu. Odwiert Tarnów-81K zaliczony został do klasy B zagrożenia erupcyjnego bez zagrożenia siarkowodorowego. Z uwagi na rozszczelnienie się rur wydobywczych, w dniu 22.01.2020 r. przystąpiono do obróbki odwiertu. Prace były prowadzone z użyciem urządzenia wiertniczego Azinmasz A-37 w systemie jednozmianowym w porze dziennej w dni robocze przez Grupę Likwidacji Infrastruktury Gorlice należącą do przedsiębiorcy PGNiG S.A. Oddział w Sanoku, na podstawie Projektu obróbki odwiertu Tarnów-81K zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego. W dniu 27 stycznia 2020 r. około godz. 1630, podczas prac związanych z obróbką odwiertu Tarnów-81K po wyciągnięciu żerdzi pompowych, obciążników i pompy wgłębnej doszło do wyrzutu gazu, ropy naftowej i solanki z rur wydobywczych 2 7/8”. Wyrzut trwał około pół godziny. Po samoistnym zmniejszeniu się energii wyrzutu załoga wiertni zabezpieczyła wylot rur montując zawór grzebieniowy umożliwiający zamknięcie odwiertu.
W czasie zdarzenia żaden pracownik nie został poszkodowany. Nie prowadzono akcji ratowniczej. Na skutek wypływu zanieczyszczeniu uległo urządzenie i plac wokół odwiertu o powierzchni ok. 7 m x 10 m. Okręgowy Urząd Górniczy w Krakowie został powiadomiony o zdarzeniu w dniu 28.01.2020 r. o godz. 1015. W wyniku wstępnych czynności ustalania przyczyn i okoliczności zdarzenia na obecnym etapie rozpoznania sprawy przyjęto, że prawdopodobną przyczyną wyrzutu było uwięzienie poduszki gazowej, między korkami parafinowymi w rurach wydobywczych 2 7/8”. Ponadto w wyniku oględzin miejsca zdarzenia stwierdzono następujące nieprawidłowości:
- prace prowadzono niezgodnie z projektem obróbki odwiertu,
- brak dokumentacji osobowej pracowników prowadzących prace,
- brak dokumentacji techniczno-ruchowej urządzenia typ Azinmasz A-37 wykorzystywanego do obróbki odwiertu,
- niestosowanie środków ochronny indywidualnej przez pracowników usuwających skutki zdarzenia;
- brak zestawu materiałów i środków do niezwłocznej likwidacji wycieków i rozlewisk wymaganych w „Planie operacyjnym usuwania skutków awaryjnego zanieczyszczenia wód, gleby i powietrza atmosferycznego na terenie działania PGNiG S.A. w Warszawie oddział w Sanoku”,
- brak noszy i kompletnej apteczki wraz z wykazem osób uprawnionych do korzystania z niej,
- brak ponownego wyznaczenia i oznakowania stref zagrożenia wybuchem i strefy pożarowej,
W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Krakowie na podstawie art. 171 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. ― Prawo geologiczne i górnicze wydał decyzję wstrzymującą ruch zakładu górniczego w części dotyczącej wykonywania przez GLI Gorlice w ruchu zakładu górniczego KGZ Tarnów II – obróbki odwiertu Tarnów 81K do czasu usunięcia w/w nieprawidłowości.
Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Krakowie.