godło Polski
PL EN
Strona główna/BHP w górnictwie/Statystyki/Opisy wypadków/Opisy wypadków w 2016/Wypadki zbiorowe 2016/27 02 2016 1

27 02 2016 1

Wyższy Urząd Górniczy

Departament Górnictwa

Otworowego i Wiertnictwa                                                     

  Katowice, dnia 11 marca 2016  r.

 

 

INFORMACJA Nr 9/2016/EW

 w sprawie gwałtownego wypchnięcia gazów i wypadku zbiorowego, któremu uległo 3 pracowników w wyniku podmuchu powietrza zaistniałego w chodniku badawczym R w pokładzie 510, zaistniałych w dniu 26 lutego 2016r. o godzinie 1151 w Zakładzie Górniczym „EKO‑PLUS”  Sp. z o.o. w Bytomiu.

 Pokład 510, o grubości od 4,5m do 4,8m, nachyleniu do 35°, zaliczony został do I kategorii zagrożenia metanowego, III stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz I i II stopnia zagrożenia wodnego. Węgiel tego pokładu zaklasyfikowano do IV grupy skłonności do samozapalenia.

W stropie pokładu 510, zalegało 5,10m łupku piaszczystego a następnie pokład 509 o grubości 4,9m, natomiast w spągu 6,0m łupku piaszczystego.

W latach 70 i 80 ubiegłego wieku w części obszaru górniczego „Bytom VII” położonej na wschód od filara dla szlaku kolejowego PKP, prowadzono między innymi eksploatację pokładów 509 i 510 systemem ścianowym. W wyniku tej eksploatacji, pomiędzy wytworzonymi zrobami pozostawiano pas złoża pokładu 510, w którym wydrążono sieć wyrobisk chodnikowych.

W dniu 4 sierpnia 2015r., w tej części pokładu 510, z uprzednio wykonanej pochylni III równoległej, rozpoczęto drążenie chodnika badawczego R o planowanej długości 960m. Do dnia 2 grudnia 2015r. wydrążono 650 m chodnika badawczego R, przecinając sieć starych wyrobisk. W związku z pogorszonymi warunkami górniczo-geologicznymi, zaniechano jego dalszego drążenia. Chodnik badawczy R w odległości 90m na wschód od pochylni III równoległej R zamknięto tamą izolacyjną i podsadzono. W dniu 12 grudnia 2015r., z pozostawionego odcinka chodnika badawczego R rozpoczęto drążenie chodnika badawczego R-II w pokładzie 510 o planowanej długości 920m, przy pomocy kombajnu chodnikowego typu KCh 100. Drążony chodnik badawczy R-II przewietrzano wentylacją ssącą- lutniociągiem elastycznym o średnicy 800 mm połączonym z wentylatorem typu WLE-1003B zlokalizowanym w chodniku podstawowym w pokładzie 510. Powietrze do drążonego wyrobiska dopływało z pochylni III równoległej w pokładzie 510, po czym odprowadzane było w kierunku przekopu do szybu wentylacyjno-podsadzkowego na poziomie 400m i do szybu wentylacyjno-podsadzkowego. W przodku chodnika badawczego R-II w pokładzie 510 zabudowany został analizator tlenku węgla, o zakresie pomiarowym do 200ppm. Podczas drążenia chodnika badawczego R-II w pokładzie 510, między innymi na odcinku od 90m do 100m, gdzie odsłonięto stare wyrobiska, występowały pogorszone warunki górniczo-geologiczne. W dniu 22 lutego 2016r., po wydrążeniu około 250m chodnika badawczego R-II na odcinku od 90m do 100m, stwierdzono w wyrwach nad obudową zawartość tlenku węgla do 0,0040% (40ppm). Analizator tlenku węgla zabudowany w przodku drążonego chodnika badawczego R‑II w pokładzie 510 do tego dnia rejestrował maksymalnie 0,0019% (19ppm) tlenku węgla. Z uwagi na pogorszone warunki górniczo-geologiczne oraz wzrost zagrożenia pożarowego, podjęto decyzję zaniechania dalszego drążenia wyrobiska. Do dnia 24 lutego 2016r., z chodnika badawczego R-II do chodnika badawczego R w pokładzie 510 wycofano kombajn i przebudowano analizator tlenku węgla do chodnika badawczego R, na odległość 30m od skrzyżowania z chodnikiem badawczym R‑II. W chodniku badawczym R-II skrócono lutniociąg oraz w odległości około 15m od skrzyżowania z chodnikiem badawczym R wykonano oryglowaną tamę murową.

W dniu 24 lutego 2016r. do chodnika badawczego R-II za tamę murową, rozpoczęto podawanie mieszaniny wody i odpadów z elektrowni. W dniu 26 lutego 2016r. o godzinie 545 rozpoczęto kolejne podsadzanie chodnika badawczego R‑II w pokładzie 510. Sztygar zmianowy oddziału mechanicznego skierował 3 pracowników do chodnika badawczego R w pokładzie 510 z zadaniem demontażu kombajnu chodnikowego. O godzinie 1130 zakończono podsadzanie chodnika badawczego R-II. Do tego czasu do wyrobiska podano mieszaninę 812m3 wody i 812 ton odpadów z elektrowni.

Około godziny 1151, nastąpiło gwałtowne wypchnięcie gazów i podmuch powietrza od strony zamkniętego i podsadzonego chodnika badawczego R i podsadzanego chodnika badawczego R-II. Gwałtowny podmuch powietrza spowodował przemieszczenie i przewrócenie 3 pracowników, z których 1 doznał złamania przedramienia ręki lewej, a pozostali potłuczeń. Analizator tlenku węgla zabudowany w chodniku badawczym R, zarejestrował wzrost zawartości tlenku węgla z 0,0007% (7ppm) do wartości poza zakresem pomiarowym tj. powyżej 200 ppm.

W związku z zaistniałym niebezpiecznym zdarzeniem i wypadkiem zbiorowym, kierownik ruchu zakładu górniczego podjął decyzje o rozpoczęciu akcji ratowniczej.

Dwóch poszkodowanych wyszło z wyrobiska samodzielnie, a trzeciego wytransportowano na noszach. Poszkodowani przewiezieni zostali do Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 4 w Bytomiu oraz do Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej w Piekarach Śląskich.

Kierownik ruchu zakładu górniczego wobec utrzymywania się w przepływowym prądzie powietrza zawartości tlenku węgla powyżej 26ppm, podjął decyzje o kontynuacji akcji ratowniczej. Zgodnie z opracowanym planem akcji podsadzono chodniki badawczy R-II i badawczy R w pokładzie 510 mieszaniną wody i odpadów z elektrowni.

W dniu 2 marca 2016r. o godzinie 440 zakończono podawanie mieszaniny wody i odpadów z elektrowni do chodnika badawczego R w pokładzie 510 po utworzeniu korka spełniającego kryteria przeciwwybuchowości. W związku z tym kierownik ruchu zakładu górniczego zakończył akcję ratowniczą. W akcji ratowniczej brały udział zastępy ratownicze z OSRG w Bytomiu, a także pogotowie pomiarowe z CSRG S.A. w Bytomiu.

Przyczyną wypadku zbiorowego było uderzenie pracowników o elementy wyposażenia i spąg wyrobiska w wyniku gwałtownego podmuchu wypchniętych gazów i powietrza z otamowanej przestrzeni chodnika badawczego R w pokładzie 510.

Przyczyny podmuchu są w trakcie ustalania.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor OUG w Gliwicach wydał decyzje:

I. Z dnia 26 lutego 2016r., nakazującą:

  • zabezpieczyć do analizy składu chemicznego próbki substancji chemicznych używanych do wytworzenia mieszaniny podsadzkowej podawanej do podsadzania chodnika badawczego R-II w pokładzie 510, tj.:
  1. odpady z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych, o kodzie indentyfikacyjnym 10 01 05, dostarczone z CEZ SKAWINA S.A. w Skawinie,
  2. produkt z odsiarczania, o kodzie indentyfikacyjnym 10 01 05, dostarczony z VEOLIA ENERGIA ŁÓDŹ S.A. w Łodzi,
  3. popiół, o kodzie 10 01 82, dostarczony przez PKE S.A. Elektrownia Siersza w Trzebini,
  4. produkt o kodzie 10 01 82, dostarczony przez TAURON S.A. Elektrownia Łagisza w Będzinie.
  • Pobrane próbki pobranych substancji chemicznych używanych do podsadzania chodnika badawczego R-II w pokładzie 510 w dniu 26.02.2016r. do analizy składu chemicznego dostarczyć w pojemnikach uniemożliwiających odziaływanie czynników zewnętrznych.
  • sprawdzenie prawidłowości rozwiązań technicznych zastosowanych dla potrzeb prowadzenia robót górniczych w Zakładzie Górniczym Eko-Plus w Bytomiu, poprzez uzyskanie od wyspecjalizowanej jednostki opinii, dotyczącej przyczyn powstałego w chodniku badawczym R w pokładzie 510 podmuchu powietrza, zaistniałego w związku z podsadzaniem chodnika badawczego R-II w pokładzie 510, przy uwzględnieniu między innymi wpływu na zaistnienie zdarzenia:

II. Z dnia 4 marca 2016r. nakazującą Zakładowi Górniczemu „EKO-PLUS” Sp. z o.o. w Bytomiu:

1. substancji chemicznych używanych do wytworzenia mieszaniny podsadzkowej podawanej do chodnika badawczego R‑II w pokładzie 510, tj.:

  • odpadów z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych, o kodzie indentyfikacyjnym 10 01 05, dostarczonych z CEZ SKAWINA S.A. w Skawinie,
  • produktu z odsiarczania, o kodzie indentyfikacyjnym 10 01 05, dostarczonych z VEOLIA ENERGIA ŁÓDŹ S.A. w Łodzi,
  • popiołu, o kodzie 10 01 82, dostarczonych z PKE S.A. Elektrownia Siersza w Trzebini,
  • produktu o kodzie 10 01 82, dostarczonego przez TAURON S.A. Elektrownia Łagisza w Będzinie,

2. zagrożenia metanowego, pożarowego, tąpaniami i wodnego wraz ze stosowaną prognozą i profilaktyką tych zagrożeń,

3. występujących uwarunkowań górniczo-geologicznych w części złoża w granicach Obszaru Górniczego „Bytom VII” na wschód od filara dla szlaku kolejowego PKP Bytom - Tarnowskie Góry,

  • przedstawić Dyrektorowi Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach wyniki czynności sprawdzających, określonych w punkcie 1), w terminie do dnia 11 kwietnia 2016r
  • odstąpienie od planowanego drążenia chodnika badawczego R1 w pokładzie 509 oraz ewentualnego odtwarzania chodnika badawczego R i chodnika badawczego R-II w pokładzie 510, do czasu sprawdzenia prawidłowości rozwiązań technicznych,
  • dalsze prace związane z profilaktyką w rejonie zakończonej akcji ratowniczej prowadzonej w związku wypadkiem zbiorowym i wzrostem zagrożenia pożarowego, zaistniałym po podmuchu powietrza związanym z podsadzaniem chodnika badawczego R-II w pokładzie 510, prowadzić w oparciu o „dokumentację prac profilaktycznych”, zaopiniowaną przez kopalniane zespoły opiniodawcze w sprawach rozpoznawania i zwalczania zagrożeń i zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego, uwzględniającą między innymi:

III. z dnia 4 marca 2016r. nakazującą:

1. odstąpienie od planowanego drążenia chodnika badawczego R1 w pokładzie 509 oraz ewentualnego odtwarzania chodnika badawczego R i chodnika badawczego R-II w pokładzie 510, do czasu sprawdzenia prawidłowości rozwiązań technicznych,

2. dalsze prace związane z profilaktyką w rejonie zakończonej akcji ratowniczej prowadzonej w związku wypadkiem zbiorowym i wzrostem zagrożenia pożarowego, zaistniałym po podmuchu powietrza związanym z podsadzaniem chodnika badawczego R-II w pokładzie 510, prowadzić w oparciu o „dokumentację prac profilaktycznych”, zaopiniowaną przez kopalniane zespoły opiniodawcze w sprawach rozpoznawania i zwalczania zagrożeń i zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego, uwzględniającą między innymi:

  • zakres i częstotliwość kontroli otamowanych wyrobisk w rejonie zakończonej akcji ratowniczej, uwzględniającej między innymi stan zagrożenia pożarowego i wodnego,
  • uszczelnianie górotworu w czynnych wyrobiskach w celu wykluczenia możliwości wypływów gazów z otamowanej przestrzeni do sieci wentylacyjnej.

 Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.

do góry