27 09 2015

  Wyższy Urząd Górniczy

   Departament Górnictwa
Otworowego i Wiertnictwa

                                                                                                                                                                                                                                                 Katowice, dnia 7 października 2015 r.

I N F O R M A C J A Nr 51/2015/EW

o awarii (zatopieniu) koparki pływającej chwytakowej typu S-2500, przesiewacza odwadniającego i przenośnika pływającego nr 1, zaistniałej w dniu 27 września 2015 r., ok. godziny 18¹⁰ w zakładzie górniczym „Olszna II-MK Centrum”, należącym do przedsiębiorcy Kopalnie Surowców Naturalnych „Kruszywo” Sp. z o.o. Łęczyce 22A.

W dniu 2.10.2015 r. przedsiębiorca Kopalnie Surowców Naturalnych „Kruszywo” Sp. z o.o. Łęczyce 22A,  powiadomił Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu o awarii koparki pływającej i wstrzymaniu ruchu zakładu górniczego „Olszna II-MK Centrum”.

Zakład górniczy „Olszna II-MK Centrum” prowadził eksploatację złoża kruszywa naturalnego systemem odkrywkowym, spod lustra wody, jednym poziomem eksploatacyjnym. Eksploatację prowadzono do głębokości 30 m poniżej lustra wody (rzędna ok. +142,6 m).

Maszyną urabiającą złoże była koparka pływająca chwytakowa S-2500 (producent: FFA Fiebig Fördertechnik und Anlagenbau GmbH, rok produkcji 1985) o napędzie elektrycznym i pojemności czerpaka 2,5 m³.

W dniu 27.09.2015 r., ok. godziny 17³⁰ dozorca kopalni poinformował sztygara górniczego, iż w północnej części zbiornika eksploatacyjnego tonie koparka pływająca. Przybyły na miejsce sztygar, ok. godziny 18¹⁰, stwierdził zatonięcie koparki, przesiewacza odwadniającego i przenośnika pływającego nr 1 (pierwszego od koparki). W związku z zatonięciem koparki wstrzymał ruch zakładu przeróbczego. Rejon stacji brzegowej przenośników pływających oraz wstępny węzeł przeróbczy zostały odgrodzone taśmą ostrzegawczą i oznakowane tablicami „UWAGA - awaria lub naprawa, nie uruchamiać”.

W trakcie oględzin miejsca zdarzenia stwierdzono, że na powierzchni zbiornika eksploatacyjnego widoczne były dwa przenośniki pływające (nr 2 i 3) oraz przenośnik, który łączy się z lądem. Na brzegu, po stronie południowej leżała lina od jednej z kotwic mocujących koparkę.

Zakład górniczy monitorowany był przez kamery przemysłowe. Przedstawiciele przedsiębiorcy oświadczyli, że w dniu 27.09.2015 r. żadna z kamer nie była skierowana na zbiornik eksploatacyjny, w tym na koparkę.

W trakcie oględzin miejsca awarii nie udostępniono zarządzeń/ustaleń kierownika ruchu zakładu górniczego (zwany dalej „KRZG”) dotyczących:

• zasad zabezpieczenia zakładu górniczego na zmianach, na których ruch nie jest prowadzony, w dni wolne od pracy oraz w przypadku czasowego wstrzymania eksploatacji;
• zasad przeprowadzania i sposobów dokumentowania kontroli okresowych stanu technicznego oraz sposobu korzystania z maszyn i urządzeń a także z instalacji technicznych zakładu górniczego przez osoby kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego;
• zezwolenia, o którym mowa w art. 114 ust. 1 dnia 9 czerwca 2011 r. — Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2015 r. poz. 196 i 1272), na oddanie do ruchu koparki pływającej S-2500 oraz przenośników taśmowych pływających wydanych na podstawie protokołu komisyjnego odbioru technicznego tych maszyn i urządzeń;
• nadzoru nad maszynami i urządzeniami w okresie planowanych przerw w pracy maszyn urabiających oraz urządzeń ruchowych.

Przedstawiciele przedsiębiorcy, uczestniczący w oględzinach miejsca awarii oświadczyli, że na zmianach, na których ruch nie jest prowadzony oraz w dni wolne od pracy kop. Olszna jest nadzorowana przez dozorców – pracowników przedsiębiorcy zatrudnionych na podstawie umów cywilno-prawnych.

KRZG, zarządzeniem nr 10/2013 z dnia 15.11.2013 r. ustalił, że osoby dozoru ruchu zakładu górniczego odpowiedzialne za pracowników wykonujących prace na danej zmianie, po jej zakończeniu winny dokumentować wykonane prace oraz potwierdzać opuszczenie przez pracowników stanowisk pracy w książce prowadzenia ruchu. W przedstawionej „Książce kontroli prowadzenia ruchu zakładu górniczego „Olszna II-MK Centrum” założonej 15.07.2015 r., odnotowano:

• w dniu 28.09.2015 r. wstrzymano ruch zakładu górniczego z powodu zatonięcia pogłębiarki w dniu 27.09.2015 r. – wpis sztygara zmianowego; sposób wydobycia pogłębiarki jest ustalany przez przedsiębiorcę – wpis KRZG;
• 09.2015 r. „załoga I zmiany wykonywała prace remontowe oraz zabezpieczenie wejścia w okolicy kop. pływ. (…)”.

Na podstawie wpisów w ww. książce ustalono, że ostatnie prace wydobywcze na koparce pływającej - przed dniem jej zatopienia - odbywały się w dniu 25.09.2015 r.

W dniach 26-27.09.2015 r. (sobota-niedziela), wydobycia w zakładzie górniczym nie prowadzono. Sztygar zmianowy oświadczył, że:

• w dniu 25.09.2015 r., po zakończonej pracy koparka, zakotwiczona w czterech miejscach na lądzie, ustawiona była w południowej części zbiornika eksploatacyjnego (w miejscu o głębokości ok. 28 m).
• wejście na koparkę zostało zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych – na pierwszym od lądu przenośniku pływającym wywieszono tablicę „UWAGA - awaria lub naprawa, nie uruchamiać”.
• zostało odłączone zasilanie elektryczne.

Przyczyna awarii:

Nieznana.

Przedstawiciele przedsiębiorcy uczestniczący w oględzinach oświadczyli, że przedsiębiorca poszukuje specjalistycznej firmy, która zaoferuje podniesienie zatopionych maszyn i urządzeń z dna zbiornika oraz przetransportowanie ich na ląd.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu wydał dwie decyzje (w dniu 02.10.2015 r.):

• Wstrzymującą ruch kop. Olszna w części dotyczącej eksploatacji koparki pływającej chwytakowej typu S-2500 oraz przesiewacza odwadniającego (dwupokładowego sortownika urobku) i przenośnika pływającego nr 1, do czasu ustalenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego bezpiecznych zasad wydobycia tych urządzeń z wody. Wznowienie eksploatacji ww. koparki przesiewacza i przenośnika może nastąpić po doprowadzeniu tych urządzeń do właściwego stanu technicznego zgodnego z dokumentacją techniczno-ruchową i uzyskaniu zezwolenia na oddanie do ruchu wydanego przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
• Nakazującą przedsiębiorcy przeprowadzić przez właściwą jednostkę ocenę stanu technicznego koparki pływającej chwytakowej typu S-2500 oraz przesiewacza odwadniającego (dwupokładowego sortownika urobku) i przenośnika pływającego nr 1 celem określenia wpływu stanu technicznego koparki na zaistniałą awarię, a także przyczyn zatonięcia ww. urządzeń oraz stwierdzenia wykonania ich w zgodności z dokumentacją techniczno-ruchową producenta. Sprawozdanie i wyniki z wykonanych badań należy przedstawić OUG w terminie bezzwłocznym.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.